Philips OLED+ 903 | TEST | Android TV z dźwiękiem Bowers & Wilkins i Ambilight

Słowem wstępu

Oferta flagowych telewizorów marki Philips składa się w tym roku z dwóch telewizorów OLED noszących oznaczenie OLED 803 i OLED 903. Pierwszego z nich mieliśmy już okazję przetestować, a drugiego postanowiliśmy wziąć pod lupę właśnie dziś zdradzając już wiele na jego temat i prezentując go na żywo podczas wystawy Audio Video Show w trakcie naszych wykładów. Głównym elementem odróżniającym modele od siebie jest nie tyle obraz, a dźwięk. A raczej audiofilski DŹWIĘK! W OLED 903 zastosowano głośniki zaprojektowane we współpracy z firmą Bowers & Wilkins, która postanowiła drastycznie przeprojektować system dźwiękowy i przenieść go na wyższy poziom w porównaniu do tego co znamy od lat z konkurencyjnych rozwiązań nawet z dużo większymi gabarytowo listwami głośnikowymi. Czy są jakieś inne różnice pokaże test! Nadmienię jeszcze, że w ofercie firmy znajdziemy wciąż model POS9002 powstały w zeszłym roku. Nadal otrzymuje on aktualizacje i jest godny uwagi, tym bardziej, że możemy nabyć go w dosyć niskiej cenie. Producent dumnie nazywa serię swoich telewizorów hasłem “OLED+”. Oczywiście sformułowanie takie nie ma formalnej definicji. Jest to tylko symbol najwyższych modeli urządzeń oznaczających pełnię ekranu czyli doskonały obraz + dźwięk.

Wygląd

Najnowsze modele to całkowita zmiana designu szczególnie jeżeli chodzi o podstawę. Ekran osadzono na metalowych nóżkach, które są przykręcane śrubami od dołu. Zapewniają stabilne ustawienie telewizora, a także bardzo niewielki prześwit między nim a meblem. Pomiędzy ekranem a nóżkami w stosunku do modelu 803 pojawiła się listwa głośnikowa marki Bowers & Wilkins. Została pokryta materiałem, który przypomina maskownice z ekskluzywnych głośników audiofilskich. Tworzy to doskonały klimat idealnie pasujący do tego akurat modelu. Wygląda to ascetycznie i stylowo. Obudowa telewizora wykonana została z aluminium, co możemy zaobserwować patrząc na ekran od tyłu. Z tej perspektywy wyróżniają się także pokaźne głośniki, oraz diody 3-stronnego systemu Ambilight. Bryła ekranu jest typowa dla telewizora OLED. Wyświetlacz jest bardzo smukły. Od połowy wysokości w górę jest w zasadzie jak smartfon. Na dole umieszczono elektronikę i otwory montażowe VESA. W nowoczesnym salonie będzie wyglądał niezwykle dobrze.

Złącza i Akcesoria

Złącza wychodzą na lewą stronę telewizora. Warto wspomnieć, że porty HDMI numer 1 i 2 są kompatybilne z Ultra HD 18Gbps (maksimum specyfikacji 2.0). Przez złącze 3 i 4 nie będziemy w stanie uzyskać sygnału 50/60Hz Ultra HD z HDR (np. z konsoli).

Główny pilot, który otrzymujemy do telewizora, wygląda identycznie jak w poprzednie. Oferuje on pełną funkcjonalność, wraz z klawiaturą QWERTY na odwrocie. Tym razem pilot ten wykorzystuje fale podczerwieni (IR) do komunikacji z telewizorem. Oznacza to, że wszelkie przeszkody stojące na drodze telewizora będą utrudniać nam obsługiwanie klawiszy, czy pisanie na klawiaturze.

Jeśli jednak usiądziemy powyżej dolnej krawędzi TV to nie powinno być problemu z odbieraniem komend przez port IR w telewizorze. Nie udało się użyć komunikacji radiowej, ponieważ używa jej dużo ciekawszy pilot – różdżka:

Ideą takiego kontrolera jest prosta obsługa systemu Android. Choć z pozoru nie ma na nim wielu przycisków, bo licząc od dołu mamy klawisze do regulacji głośności, przycisk “Home”, przycisk cofnij, następnie… gładzik. Tak moi drodzy, ta błyszcząca wstawka nie jest żadną ozdobą. Jest to coś w rodzaju touchpada z ruchami góra-dół i lewo-prawo, a także możliwością wciśnięcia w celu zatwierdzenia. Realizuje on bardzo dobrze funkcję nawigacji w systemie. Następnie mamy symbol mikrofonu, który ma najważniejsze zadanie – wykonywać złożone polecenia głosowe. To właśnie dzięki niemu nastąpiła teoretyczna możliwość zredukowania wszystkich pozostałych klawiszy. Jest to oczywiście rozwiązanie przyszłościowe, które najlepiej będzie spisywać się gdy, wraz z aktualizacją oprogramowania, zaimplementowany zostanie Asystent Google. W obecnej chwili możemy używać jedynie klasycznego wyszukiwania w systemie, więc nie mam jeszcze pełnego przekonania do tego pilota, ale jak mówię, został on zaprojektowany na przyszłość. Bardzo dobrą cechą jest na pewno to, że wykorzystuje on fale radiowe, więc nie musimy celować w ekran, a także to, że po wciśnięciu symbolu mikrofonu i upłynięciu sekundy czasu, gdy telewizor jest już gotowy do przyjęcia polecenia, to podłużny mikrofon znajdujący się powyżej zaświeca się na niebiesko. Dzięki temu wiemy kiedy zacząć mówić, by telewizor nas zrozumiał.

Ambilight

Historia systemu Ambilight sięga 2002 roku kiedy to firma Philips postanowiła opatentować ten arcy-ciekawy pomysł związany z podświetleniem ekranu barwnym światłem a następnie wprowadzić pierwszy telewizor z tym systemem w 2004 roku. Był to prosty, dwustronny system, który reagował na to co dzieje się na ekranie telewizora. Aktualnie wraz z rozwojem przede wszystkim diod led możemy oglądać spektakularne efekty świetlne na tle ściany przed którą stoi lub na której jest zawieszony telewizor. Model OLED903 wyposażony został w 3-stronny system Ambilight. To oznacza, że z lewej, prawej i na górze telewizora znajdziemy rząd diod LED, który możemy zauważyć na zdjęciach.

W najnowszych modelach są one wręcz odsłonięte dzięki czemu ich kolor i intensywność jest dużo większa niż kiedyś za plastikową osłoną. Jest to też jedyny na rynku telewizor w technologii OLED z taką funkcjonalnością.

W menu mamy do wyboru wiele różnych ustawień związanych z tym systemem. Na pewno warto ustawić tryb w jakim będzie działał system. Do wyboru jest kilka ciekawych propozycji jak różne wartości jasności i dynamiki świecenia czy możliwość ustawienia stałego koloru. Warto zwrócić uwagę na tryb dla graczy, który jest ekstremalnie dynamiczny i dodaje graniu niesamowitych walorów czy też taki, które reaguje na muzykę.

Kolejna ciekawa sprawa to możliwość ustawienia koloru ściany na tle jakiej znajduje się telewizor. Ma to istotne znaczenie w przypadku intensywności i rodzajów kolorów jakie dobiera system. W przypadku białej ściany, jak powyżej, system sprawdza się najlepiej i rewelacyjnie poszerza film. To jednak nie koniec możliwości pracy systemu. Jak napisałem wcześniej trybów działania jest bardzo dużo. Dla wyjątkowych fanów wiernego oddania obrazu można też użyć trybu statycznej bieli, który zapewni komfort oglądania, zasymuluje warunki studyjne i nie będzie odciągał uwagi od filmu.

Na koniec unikalna cecha czyli możliwość dokupienia oświetlenia hue Philips i sparowania ich razem z ambilight telewizora. Efekty są doprawdy ciekawe:

Za co lubimy telewizory OLED w kinie domowym?

Zalety wyświetlaczy organicznych wynikają przede wszystkim z faktu jak generowany jest obraz. Każdy subpiksel jest niezależnie sterowaną diodą, czyli bezpośrednim źródłem światła. Oznacza to zdolność do uzyskania prawdziwej czerni (zerowej emisji światła), czyli czegoś, co w każdym z widzów budzi podziw. Kontrast jest bowiem najważniejszym kryterium jakości. Gdy czerń jest dobra, to mówimy ogólnie, że obraz jest dobry. Drugą zaletą są znacznie lepsze kąty widzenia, przy których nie spada nasycenie, ani nie zaburza się tonalność obrazu tak jak w telewizorach LCD. Więcej o zaletach (i wadach) technologii przeczytamy w temacie: Czym jest OLED i dlaczego tak bardzo go lubimy?

Powidoki i wypalenia – okiem praktyka

Najczęściej poruszanym temat, o który w nieskończoność pytają użytkownicy, jest kwestia wypaleń. Tak, faktem jest, że matryca OLED ma niższą odporność na to zjawisko niż LCD, ale na przestrzeni lat na tyle jednak rozwinięto systemy kompensacji, że osobiście marginalizowałbym ten problem. Jeśli rozważamy użytkowanie telewizora przez zwyczajnego widza, który ogląda filmy, seriale, telewizję i gra po kilka godzin w weekendy to nie przejmowałbym się tym wcale.

Co roku moja firma (SkalibrujTV.pl) kalibruje kilkaset telewizorów OLED różnych producentów i powidoki, w postaci wypalonych pasów, interfejsów gry, czy pasów z TVN24 to pojedyncze przypadki. Nie powiem zatem, że temat wypaleń nie istnieje, ale bez dwóch zdań na forach jest zbyt mocno spotęgowany i daje złudzenie, że jest to jakaś plaga i duże zagrożenie. W rzeczywistości są dziesiątki tysięcy ludzi w Polsce, którzy korzystają ze swoich ekranów OLED i nie wiedzą nawet, że taki problem może istnieć. Nie uznaję więc tego za istotne zagadnienie chyba, że jak napisałem, ktoś jest zapalonym graczem i traktuje TV bardziej jako monitor.

Testy syntetyczne

Matryca, zalecane ustawienia

Matryca

Philips OLED 903 wykorzystuje najnowszej generacji matrycę OLED, z charakterystycznym czerwonym segmentem obok bieli. Zwiększa on jasność w HDR po kalibracji. Pod mikroskopem widać strukturę WRGB, nie jest jednak tak, że wpływa to negatywnie na rozdzielczość ekranu, ponieważ każdy piksel ma swoje cztery subpiksele (biały nie jest liczony osobno).

Żywotność

Osoby, które nadal martwią się o trwałość panelu organicznego powinny zapamiętać następujący komunikat: W sprawie trwałości matryc organicznych, firma LG Displays (czyli dostawca matryc) oświadczyła, że panele po 2016 roku mogą przepracować aż 100 000 godzin. Po tym czasie jasność może spaść o 50%. Myślę, że ta informacja raz na zawsze pogrzebie mit o problemach z trwałością OLED’ów. Mit, który powtarzany jest jak mantra przez niektóre osoby. Deklarowana trwałość jest w rzeczywistości znacznie dłuższa niż większości paneli LCD. Spróbujmy przeliczyć sobie ten czas na lata pracy. W przeciętnym gospodarstwie domowym telewizor pracuje średnio 5-6 godzin dziennie (wiadomo, w weekendy dłużej, są jednak dni w które nie jest włączany wcale). Przy 6 godzinach dziennie mamy aż 16 500 dni, czyli prawie 45 lat pracy, zanim matryca się zużyje, co też nie znaczy, że umrze… Spadnie jedynie jej jasność o 50%.

Zalecane ustawienia

Philips OLED 903 posiada wszystkie tryby obrazu, które znaliśmy do tej pory z wyświetlaczy holenderskiego producenta. W tym roku doszedł także dedykowany tryb “Monitor” do współpracy z komputerem, który omówimy w odpowiednim akapicie. Najlepszym trybem fabrycznym, w myśl odwzorowania autentycznych intencji reżysera obrazu jest Film. Do regulacji jasności wyświetlacza powinniśmy zaś używać funkcji Kontrast w głównym menu. Oczywiste? Niby tak, jednak jest jeszcze drugi suwak o tej samej nazwie w ustawieniach zaawansowanych, jak jest i regulator “Jasność”, który jasności wcale nie zmienia (tylko poziom czerni). Ekran przeszedł dodatkowo certyfikację przez ISF i co za tym idzie:

Mocno sugeruję także wyszukanie najnowszych aktualizacji przez stronę Philipsa. Ważne by aktualizacje wyszukiwać bezpośrednio na stronie producenta, a nie przez funkcję w telewizorze. OLED 903 w domyślnych ustawieniach fabrycznych posiada także włączoną funkcję overscan, która obcina brzegi obrazu. By się jej pozbyć należy w menu wybrać odpowiednie proporcje:

• Format obrazu -> Oryginalny

Kalibracja, odwzorowanie barw (SD i Full HD)

Fabrycznie (tryb Film)

	wynik		wynik
Średnia deltaE barw ze standardowych	2,5	maksymalna	5,8
Średnia deltaE barw ze wzornika	3,1	maksymalna	7,6
Średnia deltaE palety szarości	4,3	maksymalna	7,7

Tryb “Film” to ten, który ma zapewnić nam najwierniejszą reprodukcję obrazu. Rozumiemy przez to wygląd zbliżony do tego co widział reżyser na swoim monitorze w studio filmowym. Wtedy możemy delektować się obrazem w oryginalnej kolorystyce. Od takiego stanu rzeczy są jednak zawsze mniejsze lub większe odstępstwa. W przypadku OLED 903 obraz ma lekko czerwieńszy odcień niż powinien. Dlatego przy przejściu na tryb “Film” jest wrażenie jakby biel była pożółkła. Oprócz tego mankamentu można by wspomnieć jeszcze o zbyt niskiej gammie, która spłyca kontrastowość obrazu przy oglądaniu nocnym. Pomimo idealnej, oledowej czerni, przejścia pomiędzy poszczególnymi odcieniami barw nabierają jasności zbyt szybko.

Profesjonalna kalibracja Philips OLED 903

	wynik		wynik
Średnia deltaE barw ze standardowych	1,1	maksymalna	2,7
Średnia deltaE barw ze wzornika	1,1	maksymalna	2,1
Średnia deltaE palety szarości	0,8	maksymalna	1,2

Philips OLED 903 posiada funkcje kalibracyjne znane ze starszych modeli, ale i wzbogacone o dodatkową regulację gamutu w trzeciej osi. Patrząc na przykład OLED 903 są one wystarczające, by uzyskać doskonałe oddanie barw. Jak widzimy udało się usunąć zaczerwienienie obrazu i odcień od czerni do bieli jest teraz neutralny. Gamma (definiująca właśnie kontrastowość obrazu) jest teraz płaska i obraz ma większą głębie i kontrastowość. To dobry wynik i bardzo dobrze świadczy o modelu OLED 903, że udało się go uzyskać pomimo braku 10/20 punktowego balansu bieli dostępnego w telewizorach konkurencji.

Galeria przekłamań obrazu

Koniecznie przeczytaj też artykuł: „JAK DZIAŁA PORTALOWA GALERIA PRZEKŁAMAŃ”

Wybierz kadr z filmu:

Wybierz ustawienia obrazu w telewizorze:

• Tryb Fabryczny
• Najlepszy tryb fabryczny
• Profesjonalna kalibracja
• Referencja (studio)

Skalowanie SD, obróbka cyfrowa – procesor obrazu P5

Autorski procesor P5 Philipsa poznaliśmy już w poprzedniej generacji telewizorów. W modelu 903 została umieszczona jego udoskonalona wersja druga: P5 Perfect Picture Processing Engine . Infografika z prezentacji wewnętrznej (po prawo) zdradza skąd wzięła się owa nazwa. Chodzi oczywiście o pięć czynników wpływających na jakość obrazu. Należą do nich ruch, kontrast, ostrość, barwy i odpowiednie dostosowywanie materiału źródłowego. Producent zapewnia własne metody obróbki w każdej kategorii. Jeśli chodzi o ruch mamy funkcje perfect natural motion i perfect clear motion, które opiszę w dedykowanym akapicie. OLED903 posiada także funkcje podnoszące soczystość barw, jak i zwiększające ilość ciemnych i jaskrawych detali, by obraz był bardziej krzykliwy.

Nie jestem jednak fanem stosowania tego typu obróbki, ponieważ nie jest ona w myśl wiernego odwzorowania obrazu ale jest oczywiście wiele osób, które taki obraz lubią. W najnowszej odsłonie P5 doszła także inteligentna funkcja konwersji treści SDR do HDR (Perfect Natural Reality), polegająca na automatycznym zwiększaniu jasności jaskrawych obiektów i manipulacji kontrastem. Algorytm stara się poprawić wyciągnąć większą ilość detali w bielach, a także podwyższyć ich jasność. Opis brzmi jak definicja treści HDR prawda? Działanie w praktyce możemy zobaczyć na poniższych przykładach:

Efekt wygląda ciekawie, bo jak widzimy spełnione są oba warunki tj. wyższa jasność i większa ilość detali. Wrażenie jest na tyle dobre, że czasami można ulec złudzeniu, że oglądamy natywną treść HDR. Oczywiście do pewnego stopnia, bo przecież algorytm nie dorysuje nam dodatkowych detali, które przekazuje nam twórca natywnej treści HDR. Ponadto momentami da się wyczuć pewną sztuczność wynikającą ze zbytniego skontrastowania tonów obrazu, szczególnie na twarzach aktorów.

W większości ujęć funkcje spisuje się jednak bardzo dobrze i efekt jest korzystny zarówno dla zwykłego widza, jak i nawet dla profesjonalisty. Jak wspomniałem, pewne sceny są łudząco podobne do natywnego HDR. Co najlepsze całe opisane działanie dotyczy skalibrowanego trybu ISF-Noc, więc nie ma obaw o wierność barw.

Równomierność ekranu

Telewizory OLED zawsze brylowały pod względem jednorodności jasności, ponieważ ich konstrukcja (bez elementu podświetlającego ekran) automatycznie rozwiązuje wiele problemów. Pod tym względem prześcigają więc telewizory LCD o lata świetlne. Można więc przyznać wysoką ocenę za jednorodność.

A tak to wygląda okiem kolorymetru:

Oczywiście nie jest też tak, że są to telewizory pozbawione wad. Najczęściej adresowanym problemem są niejednorodności (w postaci np. pionowych pasów) na ciemnych szarościach. Na testowanym egzemplarzu dało się dostrzec takie problemy na ciemnoszarej planszy, ale na filmach już prawie nie. Na pewno będą lepsze i gorsze ekrany pod tym względem, bo kwestii jednorodności nie da się jednoznacznie określić dla całej serii telewizorów. To bardziej kwestia egzemplarza. Dlatego zawsze sugeruję, by sprawdzać konkretny ekran, który zamierzamy zakupić, czy to w sklepie, czy w domu mając jeszcze prawo zwrotu.

Kontrast i Czerń

Bezwzględnie najważniejszym, a ostatnio coraz mniej docenianym kryterium jest czerń i kontrast. Temat czerni w telewizorze można porównać do silnika w samochodzie. Jest to najważniejsza, fundamentalna cecha obrazu, klasyfikowana najwyżej w skali wpływu na postrzeganą jakość. Możemy mieć wszystko najlepsze – wierne barwy, dużą jasność i nieskazitelną ostrość, ale bez odpowiednio dobrej czerni nie będą one robiły wrażenia. Pod tym fundamentalnym względem nie ma więc lepszego wyboru niż ekran OLED – niezależnie sterowany każdy piksel sprawia, że uzyskujemy perfekcję czerni. To tak jakbyśmy mogli nabyć auto napędzane perpetuum mobile. Możemy konfrontować różne ekrany LCD z Philips OLED903, ale żaden z nich nie wyjdzie zwycięsko w konfrontacji kontrastu. Może co najwyżej starać się dorównać!

I nie, nie jest to tak, że dostrzeżemy go tylko i wyłącznie w całkowicie ciemnym pomieszczeniu. Najlepszym dowodem na to jest fakt, że różnice w czerni pomiędzy ekranem OLED, a LCD widać nawet w bardzo jasnym pomieszczeniu sklepowym.

SCENA (kontrast między białym kołem, a środkiem białego okręgu)	Opis sceny	Wynik pomiaru
	DUŻA POWIERZCHNIA CZERNI BEZ SĄSIADUJĄCYCH DETALI, PRZY NISKIM KONTRAŚCIE ŁATWO DOSTRZEC ŚWIECENIE CZERNI	∞:1
	CZERŃ OTOCZONA Z KAŻDEJ STRONY DETALAMI, WYMAGAJĄCA SCENA, PORADZĄ Z NIĄ SOBIE JEDYNIE NAJLEPSZE SYSTEMY WYGASZANIA	∞:1
	PAS W FILMIE SĄSIADUJĄCY Z OBRAZEM O ŚREDNIEJ JASNOŚCI, PRZY NISKIM KONTRAŚCIE WYRAŹNIE ODCINA SIĘ OD RAMKI TELEWIZORA	∞:1
	DUŻA POWIERZCHNIA CZERNI BEZ SĄSIADUJĄCYCH DETALI, PRZY NISKIM KONTRAŚCIE ŁATWO DOSTRZEC ŚWIECENIE CZERNI	∞:1

Rynek zna telewizory LCD, które uzyskują na niektórych scenach także wynik nieskończoności, jednak żaden z nich nie jest w stanie wygenerować takiej czerni w każdym miejscu matrycy. Philips OLED903 potrafi to zrobić nawet w obszarze kilku pikseli, więc wciąż ma przewagę nad telewizorami z podświetleniem direct LED. Te mogą posiadać od kilkudziesięciu do kilkuset niezależnych obszarów wygaszania. OLED posiada ich tyle co pikseli, czyli całe 8 294 400. Polecam każdemu miłośnikowi seansów w warunkach kinowych!

Jasność, praca w warunkach dziennych

Philips OLED 903 oferuje aż 470 nitów jasności w SDR, co jest porównywalne z dobrymi ekranami LCD. W nasłonecznionym pomieszczeniu powinien zatem sprawdzić się bardzo dobrze. Charakterystyka ekranu pozwala utrzymać tą wysoką wartość, do wypełnienia ekranu bielą, o powierzchni około 35%. Gdy będzie więcej koloru białego, co może zdarzyć się np. przy meczu hokejowym, to jasność będzie spadać, aż do granicznej wartości ok. 145 nitów przy bieli wypełniającej cały ekran. Powłoka telewizora ma w miarę neutralny odcień, wobec czego odbicia na matrycy nie będą miały fioletowego zafarbu, jaki mogliśmy znać ze starszych telewizorów OLED.

Obsługa Ultra HD / 4K

Koniecznie kliknij i przeczytaj też artykuł o Ultra HD: “UHD? 4K? CZYM JEST TECHNOLOGIA, KTÓRA PODBIJA RYNEK”

By uzyskać pełną kompatybilność z sygnałem Ultra HD przez HDMI, należy podłączyć sygnał do portu HDMI (1 lub 2) i zmienić konfigurację na “Optymalna” (menu Zaawansowane – jak po prawo na miniaturze). Taka konfiguracja może powodować niekompatybilność z niektórymi urządzeniami, z tego powodu domyślnie włączony jest tryb “Kompatybilny”. Podczas testów nie natknąłem się jednak na jakiekolwiek problemy. Najlepiej więc ustawić ten tryb i zapomnieć. OLED 903 wspiera bazowe elementy normy Ultra HD, takie jak HDR10, HLG, oraz paleta barw Rec 2020. Philips wspiera także rozszerzoną normę HDR – HDR10+. Pierwsze filmy w tym formacie powinny pojawić się na płytach Ultra HD Blu-Ray w tym roku. Sprawdźmy jak wyświetlacz radzi sobie z oddawaniem efektów.

Jakość efektu HDR

Koniecznie kliknij i przeczytaj też artykuł o HDR: „HDR, co to jest HDR, HDR10 kontra Dolby Vision”

W celu pomiarów jasności HDR, użyjemy własnej sekwencji testowej, która jest znacznie bardziej wnikliwa niż np. testy UHD Alliance a co najważniejsze życiowa a nie czysto akademicka. Więcej w temacie: Jakość efektu HDR, jak ją ocenić? Wprowadzamy własny system testowy!

Scena	Opis sceny	Jasność HDR
	NAJJAŚNIEJSZA ZE SCEN, WYMAGAJĄCA DLA TELEWIZORA, BLASKI SŁOŃCA OSIĄGAJĄ JASNOŚĆ 2000cd/m2	720 cd/m2
	SCENA O NISKIEJ JASNOŚCI, GDZIE WYŚWIETLACZ MOŻE POKAZAĆ SWOJĄ MAKSYMALNĄ JASKRAWOŚĆ	780 cd/m2
	NAJCIEMNIEJSZA ZE SCEN, TELEWIZOR MUSI POKAZAĆ ZARÓWNO JASKRAWĄ BIEL JAK I DOBRĄ CZERŃ	860 cd/m2
	ZBILANSOWANA SCENA O ŚREDNIEJ JASNOŚCI, CZĘSTO WYSTĘPUJĄCA W FILMACH	630 cd/m2
	PLANSZA “L20” NA TAKIEJ WYKONYWANE SĄ TESTY PRZEZ KONSORCJUM UHD ALLIANCE	830 cd/m2

Philips OLED903 z łatwością dostarcza dobrych efektów w trybie HDR i zgodnie z przewidywaniami i zapowiedziami producenta są one o kilkanaście procent lepsze niż w poprzednich modelach. To wszystko dzięki nowszej matrycy zastosowanej w telewizorze. Przypomnę, że ekrany OLED ze względu na idealną czerń powinny być klasyfikowane do grupy wyższej o jeden stopień w powyższej tabelce, czyli “efekt HDR w pełnej krasie, wywołujący efekt WOW”. Właściwie jest to najwyższy wynik w historii w telewizorach Philipsa ale i… wszystkich OLED TV testowanych w tym roku na portalu.

Odwzorowanie obrazu z szeroką paletą barw (Rec 2020/DCI)

Fabryczny tryb HDR-Film

	wynik		wynik
Średnia deltaE barw ze standardowych	5,4	maksymalna	11,9
Średnia deltaE barw ze wzornika	3,4	maksymalna	6,8
Średnia deltaE palety szarości	3,8	maksymalna	7,9

Skalibrowany tryb ISF-Noc

	wynik		wynik
Średnia deltaE barw ze standardowych	3,5	maksymalna	8,4
Średnia deltaE barw ze wzornika	2,5	maksymalna	6,6
Średnia deltaE palety szarości	3,5	maksymalna	8,4

Po wprowadzeniu treści HDR do telewizora, tryby obrazu zyskują przedrostek “HDR-“. Najdokładniejszym z nich, tzn. takim, który oddaje obraz najbardziej podobnie do monitorów w studiach filmowych jest ponownie “HDR-Kino”. Tonacja obrazu jest w nim w miarę poprawna jako, że korzysta on z parametrów skalibrowanych do SDR (nie da się ich zapisać osobno, co czasami bywa sporą wadą telewizorów marki Philips). Problematyczna jest jednak krzywa oddania jasności, ponieważ domyślnie ginie bardzo dużo detali w czerniach, a biele są z kolei trochę zbyt jasne. O ile to drugie można by zaakceptować, ponieważ wzmocnione poziomy jasności można zaobserwować w tym roku u wielu producentów, tak z brakiem detali w czerniach raczej ciężko się pogodzić.

Na szczęście problem braku detali w czerniach da się rozwiązać i po kalibracji nic w nich nie ginie. Niestety rozwiązanie problemu pogłębia defekt w postaci zbyt dużej jaskrawości w światłach. Jest to oczywiście sensowny kompromis, ale poprawność w rozumieniu bezwzględnym pozostaje zaburzona.

Odwzorowanie ruchu

Odświeżanie organicznej matrycy w telewizorze Philips’a wynosi 120Hz. Potencjał ten wykorzystać można przy użyciu dwóch, klasycznych funkcji, czyli Perfect Natural Motion (PNM), oraz Perfect Clear Motion. Obie funkcje mają rozgraniczone działanie. Pierwsza z nich odpowiada za płynność w materiałach filmowych (24p), które z natury nie są zbyt płynne (nawet w kinie widać charakterystyczne, filmowe, szarpanie). Przy użyciu funkcji Perfect Natural Motion możemy wpływać na stopień poprawy płynności. Funkcja ta ma cztery tryby działania (wyłączony/minimum/pośrednie/maksimum). Niestety w OLED 903 nie da się uzyskać tylko lekkiej poprawy płynności filmów, ponieważ ustawienie “minimum” prawie w ogóle nie różni się od “maksimum”. W konsekwencji musimy oglądać filmy albo z charakterystycznym kinowym szarpaniem, albo z maksymalną płynnością zwaną także operą mydlaną.

Koniecznie kliknij i przeczytaj artykuł o fotografiach ruchu:  “Śledząca Kamera – najlepsze kryterium odwzorowania ruchu”

Ustawienia Perfect Motion	Informacje		Obraz postrzegany w ruchu
Wyłączony	Smużenie:  bardzo duże Maksymalna jasność:  470 cd/m2	Powielenie krawędzi:  brak (krawędzie rozmyte) Poprawa płynności filmów (24p):  brak
Perfect Clear Motion: Włączony Perfect Natural Motion: Dowolnie	Smużenie: umiarkowane Maksymalna jasność:  470 cd/m2	Powielenie krawędzi: brak Poprawa płynności filmów (24p): brak lub maksymalna (z efektem opery mydlanej)

Jak widzimy, stopień rozmycia obrazu wygląda typowo dla 120Hz matryc OLED. Generalnie jest to bardzo dobry stan i z pewnością TV można do sportu polecić. Warto pochylić się także nad tym jak wygląda ilość rozmycia przy treści HDR. W tym przypadku, konkurencyjne telewizory LCD nie mogą korzystać ze wszystkich swoich technik wspomagania ruchu. W takich scenariuszach zaczyna się ponownie liczyć czas reakcji matrycy, który… jest bezkonkurencyjny w telewizorach OLED, takich jak testowany Philips! Różnica nie jest miażdżąca, ale istotna:

Telewizor LCD – treść sportowa HLG HDR	Telewizor OLED – treść sportowa HLG HDR

Philips OLED 903 wykazuje tylko minimalną wrażliwość na zejście z osi obrazu. Lekko zmienia się odcień obrazu, jednak są to jednak nieporównywalnie mniejsze straty niż w przypadku telewizorów LCD. Poza odcieniem jednak, wszystkie walory pozostają zachowane. Zarówno kontrast, jak i widoczność detali w czerniach pozostaje na tym samym poziomie. Patrząc więc na temat jakości obrazu z różnych kątów widzenia, plasuje to telewizor OLED 903 na nieporównywalnie wyższym poziomie, niż dowolny ekran LCD! Poniżej film z modelu POS9002, który niczym się nie różni pod tym względem.

Granie na konsoli i PC

Koniecznie kliknij i przeczytaj artykuł o dwóch sprawach: „INPUT LAG, CHROMA 4:4:4 – CZY SĄ ISTOTNE?”

Niskie opóźnienie w OLED 903 dostępne jest zarówno w klasycznym trybie “Gra”, oraz nowym trybie “Monitor”, który zastępuje “styl aktywności: PC” spotykany w ubiegłych latach w telewizorach Philips.

Minimalne opóźnienie wejścia, jakie może zaoferować telewizor, ledwie mieści się w drugiej grupie – nieodczuwalnych wartości input lag. Powinno więc zadowolić >95% graczy konsolowych lub pecetowych, jednak pozostałe 5%, które zawodowo gra w strzelanki (fps) może mieć z nim problem. Pewnie będzie to bardziej psychologiczna przeszkoda, niż realne odczucie, że mamy gorszą precyzję oddawania strzałów, jednak faktem jest, że 39 milisekund da się teoretycznie odczuć i że są telewizory o lepszych wynikach.

Testowaliśmy wiele tytułów na Philipsie OLED 903 i grało się wyśmienicie. Lag nie był odczuwalny nawet w grach FPS, chociaż zastrzegam, że nie jestem żadnym zawodowcem. Fajnym efektem wizualnym podczas rozgrywki był Ambilight.

Bardzo dużą uwagę zwrócić należy jednak na dość małe opóźnienie sygnału w trybie pracy z upłynniaczem. Tylko 55ms pozwoli pograć w gry wyścigowe z włączoną interpolacją, a co za tym idzie uzyskać bardzo płynny i wyraźny obraz!

Nasz redakcyjny sprzęt wyposażony jest w dwie karty GeForce GTX 980 Ti SLI powered by NVIDIA. Drugi komputer to ASUS GeForce GTX 1080 Ti. Komponenty od firm Nvidia, ASUS, Intel, HyperX. Gry dostarcza nam m.in Eletronics Arts Polska, Wydawnictwo Techland, Cenega oraz PlayStation Polska i Microsoft Polska.

System i Smart TV

Philips OLED 903 oparty jest na wyjątkowo rozbudowanej platformie Android TV, która zapewnia telewizorowi nieograniczone możliwości. Na czas testu, w telewizorze, zainstalowana była wersja 7.0 tegoż systemu. Firma informuje jednak, że pod koniec roku zacznie wprowadzać najnowszą wersję Oreo (więcej informacji tutaj). Dla osób, które spotykają się z Androidem w telewizorze po raz pierwsze proponuję obejrzenie poniższego wideo w ramach wstępu:

W momencie gdy piszę tę recenzję, niestety nie jest jeszcze dostępna jedna z najistotniejszych funkcjonalności w nowym Androidzie, mianowicie Google Assistant. Producent ma zamiar wprowadzić ją pod koniec tego roku tak samo jak Amazon Alexa (wraz z Android O), aczkolwiek na język polski będziemy musieli poczekać nieco dłużej. Asystent głosowy od firmy Google jest inteligentnym programem, który potrafi wykonywać złożone polecenia wymawiane do telewizora w języku naturalnym. Stąd też drugi pilot z wbudowanym mikrofonem, o którym wspomniałem we wstępie. Możliwości asystenta omówił Gmeru wraz z Piotrem Herodem z firmy Philips w poniższym wideo:

System Android TV wygląda tak samo na każdym urządzeniu, a producenci nie mogą zmieniać interfejsu, tak jak w smartfonach na systemie Android. Mogą jednak preinstalować aplikacje, a także w pewien sposób oferować własne, niedostępne dla innych. Na terenie Polski dostaliśmy zatem wybrane aplikacje od razu na naszym pulpicie telewizora jak np. najnowsza wersja aplikacji Player. Android TV nie posiada niektórych aplikacji a wielu użytkowników może ich pożądać. Na szczęście Philips ominął ten problem oferując je jako klasyczną aplikację (spoza platformy Android), umieszczoną obok aplikacji przeznaczonych natywnie dla tego systemu. Jeszcze niedawno dotyczyło to chociażby Playera czy platformy “Filmbox Live”, które obecnie dostępne są już dla Android TV. Cała lista aplikacji zarezerwowanych dla holenderskiego producenta znajduje się w kategorii “Galeria App”:

Suma summarum wychodzi na to, że OLED 903 oferuje wszystkie, istotne z punktu widzenia polskiego odbiorcy, aplikacje streamingowe…

Może poza HBO GO, ale i na to znajdzie się jednak rozwiązanie, ponieważ w obecnej chwili platforma Ipla oferuje część oferty HBO GO dla swoich użytkowników. Można też bez problemu robić castowanie aplikacji z telefonu. Jest to szybkie i sprawne ominięcie braku bezpośredniej apki w samym telewizorze.

Na osobny akapit zasługuje temat grania na systemie Android TV. Gry możemy instalować bezpośrednio na telewizorze, z marketu Google Play. Równie ciekawe jest wsparcie dla platformy GameFly, czyli usługi grania w chmurze (cloud gaming) w tytuły znane z konsol czy PC (nasz test tej usługi). W bazie znajdziemy setki kultowych tytułów. Jedyne czego potrzebujemy to jeden z padów i łączę Internetowe o niskim opóźnieniu!

Android TV pozwala m.in. też na instalację aplikacji KODI (sklep google play store > Filmy i telewizja), która zapewnia ogromne możliwości multimedialne. Pozwala tworzyć domową bibliotekę filmów i zdjęć, a wraz z dodatkowymi wtyczkami (chociażby kultowa wtyczka “mrknow.pl”) odtwarzać na przykład wideo ze stron takich jak Cda.pl, Polvode.pl, Alekino.tv, Vod.tvpl.pl, Wrzuta.pl czy Filmbox Movie. Tego typu rzeczy są niemożliwe na telewizorach z zamkniętym systemem operacyjnym! W kwestii poszerzania możliwości telewizora zapraszam do działu forum poświęconemu telewizorom Philipsa. Podczas korzystania z tunerów wbudowanych mamy łatwy dostęp do informacji o kanale, a EPG sprzęgnięte jest z interfejsem Android’a. Interfejs jest schludny i funkcjonalny.

Philips OLED 903, jak już wspomniałem, wykorzystuje system operacyjny Android 7.0. Platforma sprzętowa jest w zasadzie identyczna z tą, spotykaną we flagowcach z ubiegłego roku. System też nie różni się szczególnie, poza detalami istotnymi bardziej dla developerów niż użytkowników (np. wersja OpenGL 3.2 zamiast 3.1). Interfejs renderowany jest w wysokiej rozdzielczości (1920×1080). Aplikacje strumieniujące mogą oczywiście działać w swojej natywnej rozdzielczości i klatkażu. Wygląda na to, że nie ma w tym temacie ograniczeń. YouTube wyświetlał filmy 2160p60. Niestety bez HDR:

Przy przechodzeniu między aplikacjami mam jednak wrażenie, że przydałoby się trochę więcej mocy obliczeniowej. Interfejs obecnie jest już na pograniczu komfortowej prędkości działania, bo od dłuższego czasu nie zaktualizowano platformy sprzętowej. Wielka szkoda. Obawiam się, że wraz z kolejnymi aktualizacjami i dodatkami będzie potrafiła się trochę “zamulić”. Zobaczymy w praniu jak będzie to wyglądać za kilka miesięcy. Dla osób chcących dowiedzieć się więcej odnośnie hardware:

Jakość dźwięku

Philips OLED 903 to bez dwóch zdań najlepiej brzmiący telewizor w historii tej firmy ale i prawdopodobnie najlepiej w ogóle brzmiący telewizor na rynku. Aż trudno uwierzyć, że tak duża może być różnica w dźwięku w stosunku do np. modelu OLED 803 nie mówiąc już o POS9002, który też przecież posiada duże membrany zlokalizowane z tyłu telewizora. Widać jednak ogromny efekt prac, które włożyła firma Bowers & Wilkins w telewizor. OLED 903 posiada głośniki z tyłu telewizora oraz z przodu (front firing) zlokalizowane w listwie obszytej materiałem.

Warunkiem najlepszego oddania dźwięku jest ustawienie telewizora na tle twardej ściany. Wtedy świetnie roznoszą się basy po pokoju i można nawet posłuchać muzyki z listwy dźwiękowej. Oczywiście najlepiej brzmi ona, gdy siedzimy na środku telewizora. Ekran można nawet maksymalnie podgłosić i nie będzie deformacji dźwięku. Jedyne co można by chcieć więcej to bardziej mięsisty bas, ale poza tym naprawdę niczego w dźwięku nie brakuje.

Miny naszych słuchaczy podczas Audio Video Show mówiły same za siebie. Każdy był w szoku, że telewizor tak zagrał demo muzykę z plików FLAC jakie mieliśmy do zaprezentowania w trakcie wykładu. Niby co roku dostajemy telewizory z najróżniejszymi znaczkami znanych firm audiofilskich czy ogromnymi listwami wbudowanymi w telewizor oraz pomysłami na dźwięk ale to właśnie OLED 903 jest zwycięzcą tegorocznej batalii w tym temacie. Rzeczywiście dokupienie podstawowego dodatkowego sondbara staje pod zdecydowanym znakiem zapytania. Jedyna firma, która może stanąć w szranki to Sony wraz z modelem AF9 i autorską technologią Acoustic Surface. Co ciekawe Philips zastrzega, że to dopiero początek a przyszły rok będzie jeszcze bardziej zaskakujący w tym temacie.

Podsumowanie i ocena

Telewizor Philips OLED 903 można by nazwać bratem bliźniakiem modelu OLED 803. Jest to właściwie prawie ten sam produkt, wzbogacony o bardzo wysokiej klasy soundbar Bowers & Wilkins. W kwestii oddania obrazu różnice są marginalne i wynikają najprawdopodobniej z różnic pomiędzy egzemplarzami, choć przyznać trzeba, że są na korzyść modelu najwyższego. Jasność w HDR i w SDR jest chociażby o kilka procent wyższa i co ciekawe plasuje ten telewizor jako lidera spośród wszystkich telewizorów OLED na 2018 rok. Telewizory OLED w tym roku nie są znacząco różne od swoich poprzedników, ponieważ kolejna generacja matryc OLED WRGB nie wprowadza dużych zmian (i tendencję tą widać u wszystkich producentów korzystających z niej). Niemniej drobne zmiany cieszą podobnie jak wiadomość, że producent rozwiązał także część niuansów z poprzedniego modelu, m.in. dodał tryb obrazu “Monitor”, w którym telewizor wreszcie reprodukuje chroma 4:4:4 poprawnie i kolorowe czcionki z PC są wyraźne. Zastosowano także drugą generację procesora P5, która wprowadza przede wszystkim świetny algorytm konwersji SDR do HDR. Efekt działania wygląda zdecydowanie lepiej niż w telewizorach konkurencyjnych. Obraz jest konwertowany zgodnie z definicją treści HDR – ma więcej detali w bielach i czerniach, a efekty jaskrawych świateł są dużo mocniejsze. Pamiętać oczywiście należy, że jest to sztuczny zabieg i podobnie jak konwersja z 2D do 3D nie daje aż tak spektakularnych efektów jak treść natywna jednak kolekcję filmów Blu-ray czy innych materiałów SDR ciekawie ozdobi. Nie powinno się więc przez ten pryzmat oceniać technologi HDR, ale można poczuć jej namiastkę na dowolnym źródle. W kwestii obrazu nie pozostało już za dużo pola do poprawy na obecnej generacji matryc OLED. Oferuje ona idealną czerń, która hipnotyzuje podczas seansów nocnych. Gdy nie wiadomo gdzie jest brzeg telewizora tam zaczyna się magia OLED’a! Do tego bardzo dobre odwzorowanie treści Ultra HD – pokrycie około 100% reżyserskiej palety barw DCI P3, oraz wysokie jasności efektu HDR. Gracze będą także uraczeni wyborem, bo OLED mniej smuży niż telewizory LCD w trybie dedykowanym do gier, posiadającym dość niski input lag. Skoro już o tym mowa, to warto wspomnieć, że lag w prawdzie nie jest tak niski jak u konkurencji, ale nadal na rozsądnym poziomie, którego nie odczuje większość użytkowników. Mimo wszystko szkoda, że nie popracowano nad tym aspektem. Popracowano za to nad dźwiękiem w kolaboracji z firmą Bowers & Wilkins i efekt przerasta najśmielsze oczekiwania! Jest to prawdopodobnie najlepiej brzmiący obecnie telewizor na rynku.

W kwestii obsługi telewizora należy wyszczególnić przede wszystkim asystenta głosowego Google (Google Assistant) oraz Amazon Alexa, które wejdą niebawem do telewizorów Philips wraz z Android O. Niestety nie było ich jeszcze w czasie testów, ale mając na uwadze jak dobrze działały w wersji beta na targach IFA2018, oraz jak dobrze wykonany jest dodatkowy pilot dedykowany do obsługi asystentów sądzę, że będzie to kluczowa zmiana w obsłudze telewizora. Wybierając telewizor Philips możemy także liczyć na unikalne walory tej marki, przede wszystkim 3-stronny Ambilight. Dla fanów nowinek technologicznych to nie lada gratka. To może zaoferować nam jedynie Philips i myślę, że jest to jeden z głównych elementów jakim powinien kierować się nabywca stojący przed dylematem zakupu telewizora w technologii OLED.

Po wielkich redakcyjnych debatach doszliśmy do wniosku, że najwyższy OLED+ Philips 903 zostanie nagrodzony referencją a firma Philips będzie trzecią, która taką nagrodę otrzymała w 2018 roku (pierwszy raz w historii firmy!). Podobnie jak w przypadku Panasonic (Fz800 i FZ950) i LG (C8) będzie ona przyznana z pewnym kredytem zaufania. W tym roku nie pojawił się bowiem telewizor idealny pod każdym badanym względem zatem tym razem podchodzimy do tematu w ten sposób. Firma Philips dokonała ogromnego postępu w ostatnich latach i 903 jest ukoronowaniem tej pracy. Produkt ten posiada kilka wyjątkowo wyróżniających się cech na tle konkurencji jak nowe podejście do dźwięku, system Ambilight dopracowywany latami, procesor obrazu P5 z najlepiej działającą funkcją SDR do HDR czy najwyższy średni poziom HDR i SDR ze wszystkich OLED na rynku nieustępujący wrażeniami topowym LCD. Bacznie będziemy się przyglądać co firma zaprezentuje w 2019 roku!

PLUSY

• Najlepiej brzmiące głośniki wbudowane na rynku wykonane we współpracy z Bowers & Wilkins
• Nowoczesny wygląd, wysokiej klasy wykonanie. Podstawa nadająca “lekkości” całemu ekranowi
• Druga generacja procesora P5 Perfect Picture Processing Engine dająca ciekawe możliwości obróbki obrazu jak np. SDR do HDR (Perfect Natural Reality)
• Asystent głosowy Google oraz Amazon Alexa – już niebawem (wraz z aktualizacją oprogramowania do Android O)
• Trójstronny Ambilight – unikalna cecha dla telewizorów marki Philips – unikalne wrażenia w grach czy filmach
• Współpraca z oświetleniem hue firmy Philips
• System operacyjny Android dający nieskończone możliwości multimedialne (szczególnie w rękach znawcy tematu)
• Wysokiej jakości efekty HDR, wyższe niż w poprzedniej generacji
• Perfekcyjna czerń i kontrast nieosiągalna dla telewizorów LCD oraz Plazm
• Doskonałe kąty widzenia, nie do porównania z technologią LCD
• Rewelacyjna żywotność panelu OLED (100 000 godzin)
• Bogate pokrycie szerokiej palety barw (99% DCI)
• Dobrej jakości tryby fabryczne obrazu (w SDR) i bogate możliwości kalibracji
• Matryca 120Hz rewelacyjna do sportu
• Pełna obsługa HEVC 4K – pliki, telewizja naziemna i satelitarna
• Wyjątkowo dobra równomierność czerni na ciemnych tłach

MINUSY

• Wczorajsza platforma sprzętowa powoduje, że system nie działa najpłynniej w każdej sytuacji
• Nieco wyższy input lag niż u konkurencji
• Brak więcej niż dwóch konfiguracji upłynniacza ruchu

Cena referencyjna: Philips 55OLED903: 8 999 zł, Philips 65OLED903: 13 999 zł

Sprzęt do testów dostarczyła firma Philips

Przeczytaj artykuł odnośnie ocen oraz wyróżnień na HDTVPolska.com:

Jak testujemy wyświetlacze na HDTVPolska.com? Czemu testy wyświetlaczy są najbardziej profesjonalne w Polsce i jedne z najlepszych na świecie?

Ekrany biorące udział w naszych testach są profesjonalnie skalibrowane i przygotowane przez http://skalibrujtv.pl/. To daje nam pewność, że wyciągnęliśmy z nich maksimum możliwości! Jak kalibrujemy? Przeczytaj “Czym jest PROFESJONALNA kalibracja telewizora / projektora / monitora?” oraz “Test kalibracji”.

(49046)