Sony UBP-X800 TEST pierwszego odtwarzacza Ultra HD Blu-ray firmy Sony

Jakość obrazu

Ultra HD

Sony UBP-X800 wspiera standard Ultra HD pod każdym względem poza Dolby Vision. Plotki głoszą jednak, że być może obsługa DV pojawi się, wraz z aktualizacją oprogramowania, jednak nie jestem w stanie ich potwierdzić. Treść w standardzie Dolby wchodzi już powoli na rynek, mamy pierwsze tytuły wydane w ten sposób. Dobrą informacją jest jednak to, że każdy film tego rodzaju kompatybilny jest ze “zwykłym” standardem HDR10, a potencjalne benefity z DV są jeszcze nieznane (i wymagają przede wszystkim telewizora kompatybilnego z tą technologią a Sony takowe posiada w ofercie). UBP-X800 pozwala cieszyć się nieskazitelną jakością filmów UHD wraz z wysoką rozdzielczością (4K),  HDR i szeroką paletą barw (Rec. 2020). Oczywiście potrzebujemy do tego ekranu wspierającego te trzy dobrodziejstwa. W obecnej chwili najlepiej wyświetlają je ekrany z segmentu premium, takie jak na przykład Samsung Q9, Sony ZD9, Panasonic DX900 czy dowolny telewizor OLED 4K. Świetnie spisują się także projektory, w szczególności JVC (RS420/520/620) i Sony (VW350, VW550).

Warto jednak pamiętać, że wyższa rozdzielczość obrazu widoczna jest dopiero przy względnie niskich odległościach od ekranu i dużych przekątnych. Więcej o tym możecie dowiedzieć się w naszym kalkulatorze odległości od TV. Bez względu jednak na odległość, znacznie większe wrażenie robi efekt HDR, oraz szeroka paleta barw. Te dwie rzeczy mogą wywierać różne wrażenie w zależności od klasy wyświetlacza. O ile każdy wyświetlacz 4K prezentuje wyższą rozdzielczość w ten sam sposób (większa ilość detali), tak efekt HDR zależy od maksymalnej jasności ekranu, a paleta barw może mieć różne pokrycie. Obie te informacje sprawdzam dokładnie dla Was w testach wyświetlaczy i sugeruję zwracać na nie szczególną uwagę.

Blu-ray (HD) / DVD (SD)

Jak wyglądają filmy SD lub Full HD odtwarzane z UBP-X800? Odtwarzacz, zasadniczo jak każdy komponent audio-wideo z XXI wieku radzi sobie bardzo dobrze ze skalowaniem, jednak nie możemy liczyć, że dzięki temu treść o niskiej rozdzielczości będzie wyglądała tak rewelacyjnie jak materiały HD, czy Ultra HD. Zwyczajnie jest to nie możliwe. Odtwarzacz robi najlepsze co może, ale i tak w filmach na DVD widać makrobloki i znacznie mniejszą ilość detali. Treść ze zwykłych płyt Blu-ray, również nie może mierzyć się ekspresją obrazu taką jak UHD/4K. Generalnie w skalowaniu nie ma już różnic pomiędzy urządzeniami. Zbadałem to dokładnie w teście “Skalowanie Obrazu – czy widać różnice?”.

W kwestii usuwania przeplotu nie ma także niemiłych niespodzianek, a tego typu materiały możemy spotkać np. w nagraniach koncertów, lub na niektórych filmach wydanych na nośniku Blu-ray. Przeplot był także powszechnie używany w erze SD. Na potrzeby testu użyłem płyt ze spreparowanymi scenami z koncertów i telewizji. Większość z nich była wprawdzie, w mniej popularnym w Europie, formacie 30i. X800 poradził sobie jednak znakomicie z odzyskiwaniem pełnej rozdzielczości z przeplatających się pól obrazu. W przypadku płyt DVD był nawet na tyle kulturalny, że nie przepoławiał rozdzielczości obrazu przy zapauzowanym filmie (właśnie ze względu na przeplot).

Funkcje dodatkowej obróbki obrazu

W ogólnym założeniu, odtwarzacz Blu-ray nie powinien dokonywać jakiejkolwiek obróbki obrazu, a jedynie przekazywać go do źródła w takiej formie w jakiej został nagrany. Mniej więcej takie zadanie realizuje Sony. Są jednak pewne etapy obróbki, które muszą zostać przeprowadzone na etapie odtwarzacza. Należą do nich przynajmniej podnoszenie rozdzielczości kolorów (konwersja z 4:2:0 do 4:4:4). Dla osób niezorientowanych powiem w skrócie o co chodzi – warstwa konturów na płycie Ultra HD Blu-ray ma pełną rozdzielczość 3840×2160, zaś warstwa kolorów jedynie 1920×1080. Podobnie było na płycie Blu-ray – 1920×1080, oraz 960×540. Dokładniej opisałem to w temacie “Chroma 4:4:4 – komu potrzebna?” Z tym odtwarzacz radzi sobie koncertowo. Warstwa barw jest idealnie wyrównana z warstwą czarno-białych konturów, bez względu na to czy odtwarzamy materiał SD, HD, 4K, czy 4K z HDR. Niektóre odtwarzacze (np. Samsunga) nie radzą sobie poprawnie z formatami kodowanymi w standardzie Bt.2020 (Ultra HD), ze względu na różnice w specyfikacji technicznej standardu, i w efekcie kontury rozjeżdżają się o 0,5 piksela.

Dodatkowe funkcje poprawy obrazu

Sony UBP-X800 jest dosyć lakoniczny pod względem ustawień i nie oferuje żadnych funkcji wyostrzających, lub poprawiających obraz w jakikolwiek inny sposób. Czy to źle? Tak i nie, zależy z jakiego punktu widzenia będziemy oceniać produkt. Entuzjaści wysokiej jakości obrazu z pewnością nie będą tęsknić za funkcjami sztucznie podnoszącymi ostrość obrazu, ponieważ ich celem jest oddanie go oryginalnie, tak jak został nagrany na płycie. Osoby, które preferują jednak bardziej przetworzone formy filmów (szczególnie DVD) mogą jednak chcieć dodać ostrości od czasu do czasu. Tego uzyskać się nie da.

Producent nie zaimplementował także żadnej funkcji pozwalającej regulować jasność filmów HDR. Na dzień dzisiejszy może nie wydawać się to bardzo ważną rzeczą, ponieważ seanse filmowe i tak z reguły odbywają się w ciemnym pomieszczeniu. Czasami jednak, np. gdybyśmy chcieli oglądać za dnia, to funkcja tak mogłaby okazać się przydatna. W UBP-X800 możemy oczywiście użyć suwaka “kontrast” do rozjaśnienia obrazu, jednak spowoduje to głównie wzrost jaskrawości najjaśniejszych bieli.

Wierność oddania barw

Temat oddania barw przez odtwarzacze jest tematem wielu dyskusji. Czy urządzenie może w ogóle mieć wpływ na kolory, skoro wysyła sygnał cyfrowy? Generalnie tak, choć nie powinno. W tym celu utworzyłem własną procedurę testową, z resztą już długi czas temu. Sprawdzam w niej jak dany Blu-ray radzi sobie z odkodowywaniem kolorów i czy zmienia je względem tego co zapisane na płycie. Ocena ta jest nierozerwalnie związana z konfiguracją formatu kolorów w menu obrazu. Przypominam, że w X800 mamy trzy warianty – YCbCr 4:2:2, YCbCr 4:4:4, oraz RGB. Warianty YCbCr 4:2:2 i 4:4:4 nie różnią się akurat kodami barw na dużych powierzchniach koloru (jakimi są nasze plansze testowe). Z tego względu procedura podzielona jest na dwa warianty. Zacznijmy od YCbCr (czyli także źródłowego formatu płyty Blu-ray). W tym przypadku próg tolerancji błędu wynosi 0, ponieważ urządzenie ma za zadanie tylko odczytać wartości z płyty i przesłać je dalej, bez żadnych matematycznych przekształceń.

Sony X800 wychodzi z testu zwycięsko oddając kody barw dokładnie tak jak zostały zapisane na płycie i jak widział je reżyser. Właśnie tak powinien działać poprawny odtwarzacz Blu-ray! Dla formalności przeprowadziłem ten sam test z włączoną funkcją deepcolor (co z resztą sam zalecałem na początku artykułu).

W tym przypadku także udało się przejść test bez żadnych niespodzianek. Sprawdźmy teraz wyjście w formacie RGB, które wymaga już dokonania pewnej konwersji barw przez odtwarzacz. Jeśli chodzi o ocenę, to w w tym przypadku sytuacja ma się nieco inaczej. W przypadku testowych tablic z kolorem, dopuszczalny błąd wynosi 3 wartości kodowe. Przekształcenie RGB -> YCbCr już na poziomie post produkcji nie jest niestety bezstratne jeśli konwertujemy bez zwiększenia precyzji kodowania (np. 8 bitów -> 8 bitów).

Niestety w tym przypadku obraz z odtwarzacza cechuje się znacznie większymi odstępstwami od ideału. Tutaj błędy są już na wielu próbkach barw. W prawdzie sięgają przeważnie 2 – 3 wartości kodowych, ale są. Ta świadomość powinna być wystarczająca by pozostać z ustawieniem YCbCr!

Ustawienia konwersji do SDR

Treść Ultra HD zapisana na nośniku jest niekompatybilna ze sprzętem poprzedniej generacji. Każdy odtwarzacz Ultra HD Blu-ray, by spełnić wymogi specyfikacji, musi jednak być w stanie dokonać konwersji do postaci kompatybilnej z wyświetlaczem Rec 709 / 1080p / SDR. Dokumentacja nie precyzuje jednak jak ta konwersja ma przebiegać. Oznacza to, że każdy model urządzenia będzie działać po swojemu i dawać ostatecznie inny obraz. Wyświetlacze i projektory niewspierające Ultra HD też jednak różnią się między sobą. Dlatego fajnie by było mieć możliwość regulacji sposobu konwersji materiału. W X800 możemy przejąć kontrolę nad tym za pomocą suwaka, znajdującego się w podręcznym menu odtwarzania. Sprawdźmy jaki przedział jasności filmu będzie oddawał on przy skrajnych ustawieniach:

Jak widać, odtwarzacz pozwala przesuwać górną granicę zakresu od 550 do 1 000 nitów. Nie jest to zbyt duży zakres regulacji, jednak uważam, że rozsądny. Jedno skrajne ustawienie (550 – dające najjaśniejszy obraz) sprawdzi się u osób z niezbyt jasnymi telewizorami lub projektorami, niekompatybilnymi z HDR. Na rynku są jednak urządzenia o wysokiej jasności, które HDR nie dostały. Sztandarowym przykładem mógłby być tu Panasonic CX700, lub Sony W805A. Oba telewizory zapewniały jasność aż 500 nitów, po ustawieniu suwaka “podświetlenie” na maks, jednak nie otrzymały kompatybilności z HDR. Tego typu treść nie może być więc wyświetlona na nich w zwykły sposób. Musi zostać poddana konwersji do SDR. Jeśli ustawimy suwak na drugą skrajność (1 000 nitów – wariant najciemniejszy) to uzyskamy duża część efektu HDR.

(26332)