Test projektora JVC DLA-RS3100 8K. Referencja w świecie kina domowego w twoim domu!

Obsługa Ultra HD / 8K / 4K

Koniecznie kliknij i przeczytaj też artykuł o Ultra HD: “UHD? 4K? CZYM JEST TECHNOLOGIA, KTÓRA PODBIJA RYNEK”

Nowa linia projektorów JVC, do której oczywiście należy testowany dziś RS3100, jest pierwszą w historii tego typu urządzeń, zaprojektowaną całkowicie pod kątem wsparcia dla sygnału 8K. Jak się później przekonamy, pomiary input lag wskazują, że najmniejsze opóźnienie uzyskujemy przy sygnale o rozdzielczości 7680 x 4320, co oznacza, że system wewnętrznie pracuje w 8K. Nie jest to niczym zaskakującym – mając przetwornik o natywnej rozdzielczości 4K (4096 x 2160) możemy łatwo wygenerować z niego czterokrotnie większą rozdzielczość poprzez technologię eShift. Finalnie uzyskujemy 8192 x 4320 pikseli. Wspomniane wcześniej 7680 x 4320 jest maksimum jakie dopuszcza obecnie standard HDMI. Nie ma bowiem ustandaryzowanej rozdzielczości o pełnym wymiarze 8192 pikseli w poziomie poprzez port HDMI 2.1, ale to nie problem, bo projektor wygasza boczne piksele, gdy podajemy sygnał o rozdzielczości konsumenckiej.

W kwestii wsparcia dla formatów HDR doszło wsparcie dla HDR10+. No i oczywiście, drugie już wydanie, automatycznego tone-mapping’u na wzór tego, co możemy spotkać w wyświetlaczach płaskich. To właśnie tą funkcją chwali się producent najbardziej, gdyż pozwala ona na lepszą reprodukcję scen, gdzie znajduje się dużo jaskrawych efektów świetlnych. Oczywiście nie omieszkamy tego dokładnie przetestować w dalszej części tekstu! RS3100 został wyposażony także w filtr podwyższający pokrycie szerokiej palety barw (P3 / Bt.2020). Gdy wybierzemy odpowiedni preset przestrzeni barw słyszymy wyraźne wsuwanie się dodatkowego elementu w obiektyw projektora. Jego obecność skutkuje jednak zmniejszeniem jasności o 30%, wiec jest to swojego rodzaju kompromis.

Rozdzielczość 8K/4K

Do pierwszego w historii testu rozdzielczości 8K na projektorze przejdziemy zaraz. Na początek nasza standardowa procedura, w której porównujemy źródłowy obraz 4K do tego co możemy uzyskać na ekranie.

Jak widzimy na powyższym obrazku, detale są odwzorowane z bardzo wysoką precyzją. Poza drobnym rozmyciem soczewkowym i niuansami związanymi z konwergencją barw, które zawsze będą na projektorze występować, nie można się do niczego przyczepić. Przy współpracy z 4K mamy więc naprawdę wysoki poziom, który może być jeszcze lepszy tylko w RS4100 z jeszcze większym i bardziej zaawansowanym torem optycznym. Przejdźmy teraz do testu rozdzielczości 8K. Będzie polegał on na analizie bardzo bliskich kadrów z dużego zdjęcia w rozdzielczości 8K. A konkretnie:

Tak prezentują się rezultaty:

Jak widzimy na powyższych obrazkach, 8K przynosi pewien wzrost jakości, jednak jest on zbliżony do tego, co możemy uzyskać ustawiają wyższą wartość sztucznego wyostrzania obrazu (“Enhance”). Nie ma potrzeby jednak przywiązywać do 8K dużej wagi, gdyż format ten tak czy inaczej nie zagościł (i prędko to nie nastąpi) jeszcze w konsumenckich materiałach wideo. Urządzeń do grania w 8K też na razie nie widać na horyzoncie poza high-endowymi komputerami PC. Osobiście uważam, że technologia e-shift X mogłaby lepiej poradzić sobie z wygenerowaniem rozdzielczości 8K, jednak czynnikiem ograniczającym zdaje się być obiektyw. Można więc się spodziewać wyraźnie lepszego efektu w modelu RS4100.

Jakość efektu HDR

Koniecznie kliknij i przeczytaj też artykuł o HDR: „HDR, co to jest HDR, HDR10 kontra Dolby Vision”

JVC RS3100 był w stanie dostarczyć 200 nitów jaskrawości w centrum ekranu, w naszych warunkach testowych (99″ ekran o gainie 1.0). Nie jest to najwyższa wartość jaką mieliśmy okazję odnotować w redakcji, jednak jest bardziej niż wystarczająca, aby uzyskać obraz HDR o bardzo dobrej jakości. Główną funkcją na której chcielibyśmy się skupić podczas dzisiejszego testu, jest działanie automatycznego mapowania tonów, które od jakiegoś czasu jest wizytówką firmy. Warto tu nadmienić, że wraz z każdym wydaniem nowego firmware ulega ona mniejszym lub większym zmianom, mającym na celu zwiększenie skuteczności działania. W związku z tym dzisiejszy test możemy traktować jako opis możliwości na teraz. Wiedzę będziemy aktualizować na bieżąco, by dostarczyć klientom zawsze jak najlepszą kalibrację obrazu w przyszłości.

Jak widzimy, w powyższym przykładzie rozważamy trzy scenariusze testowe:

• Najbardziej po prawo to statyczna kalibracja, bez używania funkcji dynamicznego mapowania tonów. W tym przypadku ustawiliśmy projektor tak, by oddawał jaskrawe detale w światłach, ale żeby były one skompresowane, by nie uzyskać zbyt ciemnego obrazu. Zawsze ilość detali w bielach jest przecież kwestią kompromisu z ogólną jasnością obrazu.
• Po środku mamy ustawienie dynamiczne (“frame by frame”) bez funkcji theater optimizer. Zamiast tego wykorzystujemy na sztywno parametr adaptacji: -2. Innymi słowy projektor stara się balansować pomiędzy jasnością i ilością detali według zadanej skali (od -2 do +2).
• Po lewej mamy ustawienie dynamiczne (“frame by frame”) wraz z funkcją theater optimizer. By funkcja ta działała poprawnie należy wprowadzić do projektora parametry ekranu (w naszym przypadku 99″ 1.0).  Innymi słowy projektor balansuje pomiędzy jasnością i ilością detali bazując na swoim wewnętrznym algorytmie, oraz metadanych filmu.

Zobaczmy teraz jeszcze dwa kolejne przykłady

W naszej ocenie, która oczywiście była dużo bardziej szczegółowa podczas oglądania na żywo, rozwiązanie trzecie (które jest teoretycznie najbardziej zaawansowane) to pomysł kompletnie nietrafiony. Przynajmniej w naszym systemie. Zdecydowanie nadmiernie podnosiło ono jasność obrazu starając się jednocześnie zachować detale w bieli. W konsekwencji “kończyło się miejsce” na wyświetlanie przejść tonalnych i stawały się one spłaszczone. Źle odbijało się to np. na zbliżeniach na twarze, które wyglądały pastelowo, a obraz jako taki był mocno podkolorowany. Zdecydowanie nie było to bliskie wizji autora i wyglądało wręcz czasami źle. Dodatkowym mankamentem okazała się nadmierna ingerencja w działanie funkcji poprzez statyczne metadane filmu. W “Sicario”, którego metadane wskazują na obecność efektów świetlnych o intensywności >8 500 nitów (!), powodowała ona efekt odwrotny do zamierzonego i przyciemniała obraz wtedy kiedy powinna była rozjaśniać.

Skoro więc odrzucamy scenariusz pracy z funkcją Theater Optimizer to pozostaje zadać sobie pytanie jak radzą sobie rozwiązanie “wczorajsze” (statyczny HDR) w porównaniu z dynamicznym mapowaniem tonów opartym o manualny parametr adaptacji. Tutaj w mojej ocenie system robi bardzo dobrą robotę, jednak musimy pamiętać aby używać wartości -2, lub maksymalnie -1 na bardzo dużych ekranach. Wtedy możemy liczyć na to, czego chcielibyśmy od wysokiej klasy projektora – zachowanie wizji autorskiej z jednoczesnym podniesieniem jasności obraz i odzyskiwaniem detali w bieli na wymagających filmach. Nie widzę tu wyraźnych minusów działania systemu. Różnica może nie jest jak dzień do nocy, ale jest wyraźna. I to właśnie możemy nazwać postępem w dziedzinie projektorów!

Odwzorowanie obrazu z szeroką paletą barw (Rec 2020/DCI)

Skalibrowany JVC RS3100

JVC RS3100 możemy skalibrować zarówno pod statyczny HDR jak i pod funkcję dynamicznego mapowania tonów. W obu scenariuszach możemy powiedzieć, że odwzorowanie barw jest na dobrym poziomie, choć da się wyszczególnić kilka niuansów. Pierwszy z nich to uwypuklenie detali w czerni, które nie widzimy na pomiarach, gdyż dotyczy najciemniejszego zakresu <5%. Na szczęście funkcja dynamicznego mapowania tonów przeciwdziała temu efektowi!

Występują też pomniejsze błędy barw, które jednak są dosyć mocno uzależnione od tego, czy korzystamy z trybu z filtrem barw kinowych, czy też bez. Z filtrem projektor jest w stanie oddać 99% palety P3, zaś bez mniej, bo 91%. Trzeba jednak pamiętać, że filtr zabiera aż 30% światła, więc w ogólnym rozrachunku raczej lepiej będzie go nie używać. Chyba, że mamy bardzo mały ekran (<100″) o dużym gainie (>1,2).

(4612)