Zaskakująco niedrogi monitor 4K do color gradingu i grafiki | TEST | Dell UP2720Q
Testy szczegółowe monitora Dell UP2720Q
Kolory
W komplecie z monitorem znajdziemy certyfikat fabrycznej kalibracji. Nie do końca wygląda on na zgodny ze stanem faktycznym, bo chociażby błąd bieli na monitorze (zmierzony przeze mnie) jest znacznie wyższy niż wynikałoby to z dokumentu. Nie ma to jednak większego znaczenia skoro w monitor wbudowany został kolorymetr za pomocą którego można dokonać kalibracji bezpośrednio z poziomu menu monitora i zapewne każdy użytkownik będzie preferował to zrobić. Zobaczmy jakie uzyskamy efekty.
Jak widzimy powyżej, kolorymetr wyjeżdża z dołu ekranu, a okno dialogowe pokazuje nam wyniki procesu. W teorii – wszystko wygląda idealnie, jednak mamy tutaj tylko bardzo podstawową walidację. Poszerzmy ją do naszej standardowej procedury:
Zdecydowanie kalibracja przeprowadzona w ten sposób nie jest tylko chwytem marketingowym. Pozwala ona uzyskać stabilne, powtarzalne rezultaty, które dają możliwość pracy z kolorem. Wierność odwzorowania barw osiąga wysoki poziom. Patrząc wnikliwie znajdziemy jednak pewne drobne uchybienie – w ciemnych szarościach mamy deficyt niebieskiego, a co za tym idzie, znaczne ocieplenie obrazu. Prawdopodobnie wbudowany kolorymetr radzi sobie gorzej z niskimi jasnościami. Manifestuje się to na gradiencie barw:
Można oczywiście z takim niuansem żyć, aczkolwiek jeśli ktoś ma zamiar wykorzystywać monitor do profesjonalnych zastosowań to lepiej by było pozbyć się tej sepii z czerni. Zobaczmy czy jest to możliwe przy użyciu bardziej złożonej metody kalibracji.
Profesjonalna kalibracja Dell UP2720Q
Bardziej złożona metoda sprowadza się do użycia oprogramowania Portait Displays Calman, które jest w stanie połączyć się z monitorem i programować bezpośrednio jego tablice 1D i 3D LUT. Program potrafi także generować plansze testowe bezpośrednio z procesora zastosowanego w monitorze.
Do wyboru mamy dwie metody kalibracji 1D + Matrix, lub 1D LUT + 3D LUT. Różnią się one złożonością. W pierwszym wariancie, program skalibruje tablicę 1D, która odpowiada za balans bieli i EOTF (gammę) monitora, a następnie spróbuje wyrównać kolory na bazie pomiaru barw podstawowych. W wariancie z 3D LUT znajdzie się więcej pomiarów różnych próbek barw, by uzyskać wyższą precyzję kalibracji kolorów. Teoretycznie druga metoda powinna być zatem lepsza, ale i bardziej czasochłonna. Jak się okazuje, aż tak dużo czasu więcej nie zabiera. Na miniaturze po prawej widzimy, że około 5,5 minuty, albowiem 3D LUT liczony jest tylko ze 101 pomiarów. W typowych zastosowaniach studyjnych bazuje się raczej na kilku tysiącach pomiarów. Nie oznacza to jednak, że zawsze jest to konieczne. Przeanalizujmy więc rezultaty:
Metoda | |
1D LUT + Matrix | 1D LUT + 3D LUT |
Zarówno jedna jak i druga metoda pozwala rozwiązać bolączkę w postaci wyraźnego zażółcenia ciemnych tonów. Świetnie! Niestety metoda uproszczona wprowadza inne problemy – nagły peak gammy, przez który ilość detali w czerni jest trochę zmniejszona. W wariancie 3D LUT ulegają zaś przesyceniu ciemne próbki kolorów, a gamma wręcz przeciwnie – gwałtownie spada, więc detale są nieznacznie uwydatnione. Od razu zaznaczam – mówimy tu już o najmniejszych niuansach, ale skoro rozmawiamy tutaj o monitorze do grafiki to zamierzam się trzymać krytycznych ocen w tej materii.
Płynność przejść tonalnych
Monitor obsługuje 10 bitowy kolor i oddaje gradienty z fantastyczną płynnością. Poniżej dziesięcio i ośmio bitowe przejście od czerni do bieli. Na zdjęciu różnica może być nie widoczna, ale w praktyce nietrudno ją było dostrzec.
W przypadku gradientów barw da się spotkać pewnie drobne mankamenty, szczególnie po kalibracji 1D LUT + Matrix. Uznajmy jednak, że to metoda 3D LUT dostarcza najlepszych rezultatów i to do niej będziemy się odnosić. Tutaj płynność gradientu była znacznie lepsza, choć wciąż nie idealna:
Podsumowując kwestię oddania barw, kalibracja z zastosowaniem aplikacji Calman i wysokiej klasy urządzeń pomiarowych pozwala Dellowi wspiąć się na wyżyny odwzorowania kolorów. Pomimo dwóch drobnych niuansów, spełnia on wymagania potrzebne do pracy w zastosowaniach profesjonalnych!
Zamów profesjonalną kalibrację TV (w całej Polsce)Więcej informacji zaczerpnąć można w: Czym jest PROFESJONALNA kalibracja telewizora/projektora
oraz w temacie: Wielki test kalibracji
Jasność, zakres regulacji
Maksymalna jasność ekranu po kalibracji wynosi 250 nitów. Można ją regulować w zakresie od 45 nitów.
45 – 250 cd/m2 (stały poziom kontrastu) |
Kontrast, powłoka ekranu
W monitorze zastosowano matrycę typu IPS, co jest typowym wyborem w ekranach graficznych. Nie szczyci się ona zbyt wysokim kontrastem, jednak przy pracy (czy to wideo, czy graficznej) operator nigdy nie siedzi we w pełni zaciemnionym pomieszczeniu, a co za tym idzie, poziom czerni nie powinien być mankamentem.
SCENA (kontrast między białym kołem, a środkiem białego okręgu) |
Opis sceny | Wynik pomiaru |
SZACHOWNICA “ANSI” UŻYWANA PRZY POMIARZE KONTRASTU MATRYCY | 960:1 |
Powłoka ekranu jest matowa, a więc potencjalne odbicia światła są mocno rozproszone. Nie powoduje to widoczności odbitych przedmiotów, jednak mocno zaburza postrzeganie barw. Musimy zatem uważać, by pracować w optymalnych warunkach (dołączony kaptur bardzo to ułatwia).
Równomierność ekranu
Monitor wyposażony został w funkcję elektronicznej kompensacji jednorodności, którą można włączać i wyłączać niezależnie od pozostałych ustawień. Zaznaczam to wyraźnie ponieważ prawie zawsze użycie takiej funkcji w monitorze innym niż Eizo/NEC powodowało utratę możliwości zmiany innych ustawień. Świetna robota ze strony Dell’a! Matryca jest bardzo równomierna. Różnica barw w różnych jej miejscach mieści się w +/- 0,0025 x,y.
A tak to wygląda okiem kolorymetru:
-2% | -1% | 3% | 5% | -1% |
-3% | -2% | -5% | 4% | -2% |
-4% | -5% | ref. | +2% | -3% |
-8% | -3% | +1% | +1% | -5% |
+4% | 0% | +3% | +3% | -2% |
Responsywność, Odwzorowanie ruchu
Matryca, o maksymalnym odświeżaniu 60Hz, nie ma możliwości zaoferować wyrazistego obrazu przy szybkim ruchu. Nie chodzi tu o czas reakcji. Rozmycie następuje z uwagi na efekt sample and hold, którego nie da się w tym przypadku wyeliminować. Na monitorze graficznym jest to w zasadzie bez znaczenia, a całą analizę ruchu prowadzę w ramach ciekawostki!
Jeśli przeglądasz stronę na urządzeniu mobilnym, możesz przesuwać tabelę w lewo/prawo.Ustawienia | Informacje | Obraz postrzegany w ruchu | |
Dowolne | Smużenie:
bardzo duże Maksymalna jasność: 250 cd/m2 |
Powielenie krawędzi:
brak (krawędzie rozmyte) Poprawa płynności filmów (24p): brak |
Wszystkie testy sygnału 4K Ultra HD w grach przeprowadzamy na sprawdzonych kablach HDMI firmy Magic Link 2.0
Monitor, bez względu na swoje ustawienia, jest w stanie zaoferować bardzo krótki input lag. Oznacza to, że czas, który opływa od np. ruszenia myszką, do zobaczenia tego ruchu na ekranie, jest prawie zerowy i nawet najbardziej uważny człowiek nie jest go w stanie wychwycić.
Jeśli przeglądasz stronę na urządzeniu mobilnym, możesz przesuwać tabelę w lewo/prawo.
Rodzaj sygnału | Opis | Ustawienia telewizora | Wynik |
[PC] 1080p | Lag przy konsolach obecnej generacji (PlayStation 4, Xbox One, Nintendo WiiU) pracujących w rozdzielczości Full HD | “Gra” | 9 ms |
[PC] 4K / 1080p @ 4:4:4 | Lag przy natywnej rozdzielczości np. z komputera i chęci uzyskania chromy 4:4:4 (wyraźne kolorowe czcionki) | brak | 9 ms |
Dziewięć milisekund oznacza, że monitor potrzebuje mniej więcej jedną milisekundę na całą obróbkę obrazu! Pozostałe 8 milisekund upływa na czasu transmisji połowy linii obrazu (pomiaru dokonujemy w centralnej części ekranu):
Nasz redakcyjny sprzęt wyposażony jest w kartę GeForce RTX 2080 Ti powered by NVIDIA. Drugi komputer to ASUS GeForce GTX 1080 Ti. Komponenty od firm Nvidia, ASUS, Gigabyte, Intel, HyperX. Gry dostarcza nam m.in Eletronics Arts Polska, Wydawnictwo Techland, Cenega oraz PlayStation Polska i Microsoft Polska.
Czy kalibracja z użyciem X-Rite I1 Display Pro jest możliwa ? Nie widzę, czy oprogramowanie Calmain do kalibracji jest w zestawie, czy też należy je dokupić.
“Czy Dell UP2720Q jest ją w stanie zmienić? Moim zdaniem zdecydowanie tak! Jest to właściwie pierwszy monitor ze stajni innej niż Eizo, czy NEC, który mogę szczerze polecić profesjonalistom.”
Moim zdaniem nie, bo jest przecież NEC MultiSync EA271U-BK 4K, który jest świetnym monitorem i jest znacznie tańszy. Można go kupić za około 4 tyś. zł. Może nie ma wbudowanego kolorymetra, ale dostajemy znacznie tańszy, solidny i sprawdzony monitor NEC, firmy która zna się na tym co robi.
Ten EA271U nie ma przypadkiem dosyć wąskiego gamutu w okolicach sRGB? No i nie wiem jak tam z możliwością sprzętowej kalibracji w domu (czy nie trzeba jakiegoś dodatkowo płatnego oprogramowania od NEC by dobrać się do wewn. LUT).
Tylko że ten NEC jest bardziej biurowym rozwiązaniem, nawet NEC go nie reklamuje jako graficznego, chyba że do bardziej amatorskich rozwiązań w wersji kalibrowanej (ColorTuned). Niemniej jednak ten Dell jest dość ciekawym rozwiązaniem, aczkolwiek nie pozbawionym wad. Widać że coś do końca w nim nie trybi jak ma problemy z czernią (sepia), gammą, gradientami. Brak filtra OCF za 6k to też już trochę mankament. Srebrzenie profesjonaliście może mocno zaburzać obraz. Jako półprofesjonalne rozwiązanie, które jednak jakieś odchyłki prawidłowości w wyświetlaniu widoczne ma, to ok.