Panasonic FZ950 | TEST | 2018 Ultra HD OLED z HDR10+

Słowem wstępu

Nie tak dawno temu testowaliśmy stylowy, referencyjny telewizor OLED – EZ1000 marki Panasonic, a tu już przyszedł nowy rok i wraz z nim nowe modele. Sporo już pisaliśmy o tych produktach zarówno po CES 2018 gdzie osobiście byliśmy na specjalnym pokazie przygotowanym dla naszego portalu jak również podczas oficjalnej premiery Panasonic na Majorce oraz w Polsce. Flagowiec, wydany na nadchodzący sezon, będzie nosić oznaczenie FZ950. Jego poprzednik nie zniknie jednak całkowicie z rynku, bo nadal będzie można go nabyć w wersji 77″. Nowy model znajdziemy zaś w 55 i 65″. Zyskał on matrycę nowszej generacji, wsparcie dla technologii HDR10+, a także nowy soundbar od Technics’a. Przekonajmy się co jeszcze!

Wygląd

Na tle konkurencji, OLED FZ950 wyróżnia się przede wszystkim zintegrowaną listwą dźwiękową. Gdyby nie ona, to wyglądałby po prostu jak typowy OLED – czyli ekran o absolutnej czerni (nawet podczas oglądania w dzień) z wąską ramką i bardzo smukłą budową. Stopa łącząca ekran z soundbarem jest prawie nie widoczna, choć to w rzeczywistości na niej podparty jest telewizor.

Belka, o której wspomniałem, wypełnia całą szerokość telewizora i jest bardzo solidna. Po prawej stronie dumnie błyszczy logo “Technics”, a przy zapalonym świetle widać kontury głośników zainstalowanych wewnątrz jej. Przeczuwam, że będziemy mogli liczyć na naprawdę wysoką jakość dźwięku.

Od tyłu ekran wygląda elegancko. Z tej strony nie wyróżnia się niczym szczególnym, może poza wysokimi plecami, w których umieszczono otwory montażowe VESA

Akcesoria

Pilot główny to doskonale znana konstrukcja z modeli premium Panasonica. Konstrukcja wygląda na wykonaną ze szczotkowanego aluminium. Jest bardzo dobrze wykonany i takich pilotów już się raczej nie spotyka na rynku. Duży plus. Dodatkową funkcjonalnością, która zamiera u innych producentów jest całkowite jego podświetlenie. Bardzo przydatna funkcja nocą.

Na odrębną uwagę zasługuje pilot multimedialny. Bardzo dobrze trzyma się go w dłoni (zakrzywiony kształt). Posiada też wbudowany bardzo dobrze działający gładzik. Wykonanie nie budzi żadnych zastrzeżeń chociaż szkoda, że nie jest wykonany z aluminium. Pilot posiada także wbudowany mikrofon używany do wydawania poleceń głosowych.

Złącza

Warto wspomnieć, że złącza HDMI numer 1 i 2 są kompatybilne z Ultra HD 18Gbps (maksimum specyfikacji 2.0). Przez złącze 3 i 4 nie będziemy w stanie uzyskać sygnału 50/60Hz Ultra HD z HDR (np. z konsoli).

Testy syntetyczne

Matryca, zalecane ustawienia

Matrycę do Panasonic FZ950 wyprodukowała firma LG Displays. Jest to klasyczny panel WRGB OLED o pełnej rozdzielczości 4K. Nie jest to jednak identyczna matryca jaką widzieliśmy w ubiegłorocznych modelach. Wygląda na poddaną lekkiemu tuningowi polegającemu m.in. na „doklejeniu” wąskiego paska czerwonego subpiksela do białego. Po co? Jak mniemam, by temperatura barwowa tego drugiego była bliższa tej studyjnej – 6500K. W związku z tą zmianą nastąpiły także zmiany kształtu i powierzchni pozostałych subpikseli. Najprawdopodobniej dzięki temu FZ950 może pochwalić się trochę wyższą jasnością niż jego starszy brat, ale o tym później.

Żywotność

Osoby, które nadal martwią się o trwałość panelu organicznego powinny zapamiętać następujący komunikat: W sprawie trwałości matryc organicznych, producent matryc oświadczył, że panele z 2017/16 roku mogą przepracować aż 100 000 godzin. Po tym czasie jasność może spaść o 50%. Myślę, że ta informacja raz na zawsze pogrzebie mit o problemach z trwałością OLED’ów. Mit, który powtarzany jest jak mantra przez niektóre osoby. Deklarowana trwałość jest w rzeczywistości znacznie dłuższa niż większości paneli LCD. Spróbujmy przeliczyć sobie ten czas na lata pracy. W przeciętnym gospodarstwie domowym telewizor pracuje średnio 5-6 godzin dziennie (wiadomo, w weekendy dłużej, są jednak dni w które nie jest włączany wcale). Przy 6 godzinach dziennie mamy aż 16 500 dni, czyli prawie 45 lat pracy, zanim matryca się zużyje, co też nie znaczy, że umrze… Spadnie jedynie jej jasność o 50%.

Zalecane ustawienia

Koncepcja menu ustawień nie uległa w tym roku zmianie, aczkolwiek pojawiło się kilka usprawnień, o których później. Doszły także nowe, predefiniowane tryby obrazu. Niestety nie uchwyciłem ich na zdjęciu po prawo ze względu na niedostępność niektórych na pewnych źródłach. Poniżej znajduje się pełna lista:

• Dynamiczny
• Normalny
• Kinowy
• Fotografia profesjonalna
• THX Cinema
• THX Bright Room
• Prawdziwe Kino
• Ustawienia własne
• Profesjonalnyl1
• Profesjonalnyl2
• Sport
• Gra

Sugerowanym wyborem dla widza jest oczywiście “THX Cinema” jeśli nie zamierzamy dokonywać żadnych regulacji. To właśnie ten tryb ustawiony jest w myśl poprawnej reprodukcji obrazu (tak jak widział reżyser). Jeśli chcemy regulować obraz po swojemu, to najlepiej użyć do tego trybu “Ustawienia własne”. Jedynym krokiem na uzyskanie jeszcze lepszej jakości obrazu jest od razu kalibracja.

Dedykowany tryb “Sport”

O trybie “Gra” porozmawiamy później, tu chciałbym poruszyć temat trybu o nazwie “Sport”. Jego wprowadzenie do telewizorów w tym roku było oczywiste, w związku z odbywającymi się mistrzostwami świata. Czym powinny charakteryzować się ustawienia do sportu? Zapewne odpowiednią ostrością, wyłączonymi funkcjami mogącymi ją pogarszać (np. redukcja szumów), oraz upłynniaczem skonfigurowanym tak, by rozmycie obrazu było jak najmniejsze. Czy omawiane ustawienie obrazu dostarcza nam właśnie to? Nie. Nawet w najmniejszej mierze nie jest lepsze pod tymi względami od zwykłego trybu “Kino”, “Prawdziwe Kino”, czy “Ustawienia własne”. Tryb sport jest to po prostu dodatkowy tryb z dosyć mocnym podbiciem barw, coś na wzór ustawienia “dynamiczny”.

Oczywiście taka charakterystyka obrazu może być pożądana, by bardziej podekscytować widzów, szczególnie gdy są wśród nich osoby raczej mało znające się na wyświetlaczach. Z perspektywy wideofila tryb ten pozbawiony jest jednak sensu, ponieważ charakterystyka obrazu (normy wizyjne) są dokładnie takie same przy nagrywaniu meczy, co przy np. nagrywaniu filmów i seriali. Dodatkowo tryb ten zablokowany jest na jakiekolwiek większe zmiany. No, ale przecież sama jego obecność nikomu przeszkadzać nie będzie, przejdźmy dalej.

Kalibracja, odwzorowanie barw (SD i Full HD)

Fabrycznie (THX-Cinema)

wynik	wynik
Średnia deltaE barw ze standardowych	2,4	maksymalna	5,5
Średnia deltaE barw ze wzornika	2,9	maksymalna	6,5
Średnia deltaE palety szarości	4,2	maksymalna	6,5

Profesjonalna kalibracja Panasonic FZ950

wynik	wynik
Średnia deltaE barw ze standardowych	0,7	maksymalna	1,2
Średnia deltaE barw ze wzornika	0,5	maksymalna	1,3
Średnia deltaE palety szarości	0,3	maksymalna	0,6

Po wejściu w tryb THX-Cinema wita nas odpowiednia przestrzeń kolorów, przeznaczona do filmów Full HD i SD. Pomimo naturalnej palety da się jednak wyczuć lekką dominantę czerwieni w szarościach. Obraz ma przez to lekko żółtawo-czerwony odcień, a odczucie to może być wzmożone jeśli przejdziemy np. z trybu normalnego, gdzie biel jest za zimna. Charakterystyka jasności zaprogramowana jest na wartość 2.2 (typowo dla THX), więc obraz ma charakterystykę bardziej do oglądania w dzień. Przestawienie jej na 2.35 dałoby większą głębię i separację planów. Dużą zaletą trybu THX jest domyślne wyłączenie zbędnych systemów obróbki obrazu, które mogą negatywnie wpływać na obraz. Do takich należy np. overscan. Dla użytkownika, który wypakował FZ950 świeżo z kartonu będzie to więc dobra droga do uzyskania niezłej reprodukcji barw. W zależności od sztuki jaka się trafi mogą być jednak lekkie dominanty barwowe, jak ta opisana tutaj.

Galeria przekłamań obrazu

Koniecznie przeczytaj też artykuł: „JAK DZIAŁA PORTALOWA GALERIA PRZEKŁAMAŃ”

Wybierz kadr z filmu:

Wybierz ustawienia obrazu w telewizorze:

• Tryb Fabryczny
• Najlepszy tryb fabryczny
• Profesjonalna kalibracja
• Referencja (studio)

Jeśli chodzi natomiast o sprawność oddania barw po kalibracji to Panasonic FZ950 pobił pod tym względem rekord w kategorii telewizorów i wątpię by w najbliższym czasie pojawił się na rynku lepszy telewizor. Nasyceniu barw, ich naturalności nie da się zarzucić kompletnie nic. Tam gdzie kolor ma być żywy i nasycony jest dokładnie taki, a tam gdzie ma być pastelowy – jest stonowany tak jak trzeba. Wszystko pod wyśmienitą kontrolą rodem z ekranu studyjnego i to dosłownie. Na FZ950 próżno szukać jakichkolwiek najmniejszych niuansów pod tym względem. Zadowoleni będą nawet profesjonaliści i także im dedykuję ten telewizor. Z entuzjazmem dokonałem aż pomiaru rozszerzonego wzornika kilkuset próbek barw i tylko potwierdzają one idealne wysterowanie ekranu:

Innymi słowy, kolor w Rec 709 nie może wyglądać lepiej niż na FZ950, bo wygląda po prostu identycznie z pierwowzorem. Próżno szukać drobnych naciągnięć nawet w ciemnych, żółtych barwach, gdzie niektóre ekrany organiczne nabierają różowych odcieni. W takim stanie telewizor ten można by od razu brać do studio do pracy przy kolorze

Skalowanie SD, obróbka cyfrowa

Po zaaplikowaniu zalecanych ustawień (opisanych we wstępie), FZ950 może pochwalić się bardzo dobrą obróbką obrazu. W trybie THX-Cinema nie są włączone jakiekolwiek destrukcyjne funkcje jak redukcji szumów, czy overscan, więc obraz trafia na ekran praktycznie w takiej formie, w jakiej został wypalony na płycie, tudzież nadany w telewizji. Bez jakichkolwiek zmian. Warto tylko pamiętać, że jeżeli jednak planujemy oglądać głównie materiały poddane mocnej kompresji, na przykład z telewizji, to możemy sobie pozwolić na nieznaczne podniesienie suwaka „ostrość”..

Równomierność ekranu

Matryca OLED najnowszej generacji, która znalazła się w FZ950, kontynuuje trend rewelacyjnej równomierności wyświetlania, prześcigającej znacząco wszystkie telewizory LCD! Jak widzicie poniżej, biała plansza jest niemal idealnie jednorodna. Posiada niewielkie przebarwienia, a spadki jasności na brzegach w zasadzie nie występują.

Jednorodność zaliczyłbym na poczet mocnych argumentów „za telewizorem OLED”. Ileż to osób narzeka na portalu na plamy na telewizorach LCD, na vertical banding, czy zabrudzenia matrycy? W ekranach OLED takie zjawiska nie występują wcale!

Jasność, praca w warunkach dziennych

Maksymalny poziom jasności matrycy organicznej zależy od tego, na jakiej powierzchni uzyskać chcemy tą jasność. Przykładowo w scenie nocnej, drobny błyszczący element będzie jaśniejszy, niż gdyby znajdował się on w scenerii dziennej (i większa powierzchnia ekranu musiałaby być jasna). Taką uśrednioną jasność całego kadru określamy parametrem APL. Jak zachowuje się FZ950 przy różnych wariantach scen prezentuje poniższy diagram:

Jak widzimy charakterystyka jest dosyć „stroma”. Ekran oferuje swoją maksymalną jasność tylko przy niskich wypełnieniach. Przy codziennych treściach raczej nie będzie to problemem, bo filmy z reguły mają poniżej 30% średniego wypełnienia. Przy oglądaniu sportu, np. skoków narciarskich, czy hokeja będziemy jednak widzieć już przygasanie ekranu. Przy umiarkowanych scenach, wraz ze swoimi 460cd/m2, Panasonic powinien się całkiem nieźle sprawdzić w nasłonecznionym pomieszczeniu, ale też nie tak dobrze jak niektóre telewizory LCD.

Kontrast i Czerń

Pomimo iż telewizory OLED zadomowiły się już na dobre na rynku, to wciąż zasiadając w swoim całkowicie ciemnym pomieszczeniu testowym odczuwam przyjemność oglądania mrocznych scen na wyświetlaczach tego typu. Niemożność odróżnienia filmu o proporcjach 2,39:1 od standardowego 16:9 jest czymś pięknym! A zrobić się nie da, bo nie widać gdzie się zaczyna, a gdzie kończy wyświetlacz. Obraz dosłownie wisi w powietrzu. Czerń jest tak dobra, że zapewnia aż jakby lepszą ostrość obrazu i niezwykłą plastykę. Wszystko to bez jakichkolwiek sztuczek, ponieważ każdy piksel obrazu jest niezależną diodą, która może być całkowicie wygaszona.

Pod tym fundamentalnym względem nie ma więc lepszego wyboru niż ekran OLED – niezależnie sterowany każdy piksel sprawia, że uzyskujemy perfekcję. Możemy konfrontować różne ekrany LCD z Panasonic EZ950, ale żaden z nich nie wyjdzie zwycięsko w konfrontacji kontrastu. Może co najwyżej starać się dorównać! Czerń, ze względu na to, że nie emituje żadnej ilości światła, nie ma więc granatowego zafarbu, jak w telewizorach LCD, nie słabnie pod kątem i nie ma żadnych plam (typu clouding)!

SCENA (kontrast między białym kołem, a środkiem białego okręgu)	Opis sceny	Wynik pomiaru:
	DUŻA POWIERZCHNIA CZERNI BEZ SĄSIADUJĄCYCH DETALI, PRZY NISKIM KONTRAŚCIE ŁATWO DOSTRZEC ŚWIECENIE CZERNI	∞:1
	CZERŃ OTOCZONA Z KAŻDEJ STRONY DETALAMI, WYMAGAJĄCA SCENA, PORADZĄ Z NIĄ SOBIE JEDYNIE NAJLEPSZE SYSTEMY WYGASZANIA	∞:1
	PAS W FILMIE SĄSIADUJĄCY Z OBRAZEM O ŚREDNIEJ JASNOŚCI, PRZY NISKIM KONTRAŚCIE WYRAŹNIE ODCINA SIĘ OD RAMKI TELEWIZORA	∞:1
	DUŻA POWIERZCHNIA CZERNI BEZ SĄSIADUJĄCYCH DETALI, PRZY NISKIM KONTRAŚCIE ŁATWO DOSTRZEC ŚWIECENIE CZERNI	∞:1

Obsługa Ultra HD / 4K

Koniecznie kliknij i przeczytaj też artykuł o Ultra HD: “UHD? 4K? CZYM JEST TECHNOLOGIA, KTÓRA PODBIJA RYNEK”

Panasonic FZ950 spełnia wymagania dla certyfikatu Ultra HD Premium, aczkolwiek nie wiem, czy go faktycznie posiada. Wygląda na to, że w tym roku wyróżnienie to straciło na znaczeniu. Konsumenci oczekują zaś (poniekąd słusznie) wsparcia dla formatów HDR Premium, takich jak Dolby Vision lub HDR10+. Tutaj dobra wiadomość dla zainteresowanych testowanym telewizorem – wspiera on zarówno HDR10, HLG, jak i właśnie HDR10+. Tego ostatniego nie jesteśmy jeszcze w stanie przetestować, z uwagi na brak materiałów. Do tematu będzie można wrócić później w tym roku, a na razie pozostaje się cieszyć z kompatybilności.

Jakość efektu HDR

Koniecznie kliknij i przeczytaj też artykuł o HDR: „HDR, co to jest HDR, HDR10 kontra Dolby Vision”

W celu pomiarów jasności HDR, użyjemy własnej sekwencji testowej, która jest znacznie bardziej wnikliwa niż np. testy UHD Alliance a co najważniejsze życiowa a nie czysto akademicka. Więcej w temacie: Jakość efektu HDR, jak ją ocenić? Wprowadzamy własny system testowy!

Scena	Opis sceny	Jasność HDR (w zależności od ustawienia “tryb kontrastu”
	NAJJAŚNIEJSZA ZE SCEN, WYMAGAJĄCA DLA TELEWIZORA, BLASKI SŁOŃCA OSIĄGAJĄ JASNOŚĆ 2000cd/m2	600 cd/m2
	SCENA O NISKIEJ JASNOŚCI, GDZIE WYŚWIETLACZ MOŻE POKAZAĆ SWOJĄ MAKSYMALNĄ JASKRAWOŚĆ	755 cd/m2
	NAJCIEMNIEJSZA ZE SCEN, TELEWIZOR MUSI POKAZAĆ ZARÓWNO JASKRAWĄ BIEL JAK I DOBRĄ CZERŃ	785 cd/m2
	ZBILANSOWANA SCENA O ŚREDNIEJ JASNOŚCI, CZĘSTO WYSTĘPUJĄCA W FILMACH	755 cd/m2
	PLANSZA “L20” NA TAKIEJ WYKONYWANE SĄ TESTY PRZEZ KONSORCJUM UHD ALLIANCE	725 cd/m2

Wyniki można zinterpretować w następujący sposób (na obecny czas):

Efekty HDR w FZ950 są bardzo wyraźne, namacalne i dają poczuć przepaść jakościową gdy oglądamy treść Ultra HD, szczególnie w ciemnym pomieszczeniu! Tegoroczny model oferuje kilkunasto-procentowy wzrost względem ubiegłorocznych TV i wyróżnia się także stabilnością efektu. W każdej ze scen dawał on o sobie znać. Nawet pierwszy, najbardziej wymagający kadr nie był w stanie wyraźnie przygasić telewizora. Oczywiście można by upierać się, że są telewizory LCD, które dają jeszcze więcej jasności i będzie to prawda, jednak żaden z nich nie zaoferuje jednocześnie tak dobrej czerni, czy kątów widzenia (przede wszystkim braku efektu halo na czerni, pod lekkim kątem). HDR w FZ950 jest bardzo precyzyjny, ponieważ każdy piksel jest źródłem światła. W znacznej części filmów teoretycznie nie najwyższa na rynku jasność nie będzie zauważalna wcale. Dlaczego? A dlatego, że…

Mapowanie jasności (tone-mapping)

Panasonic FZ950 bardzo inteligentnie rozpoznaje metadane filmowe. Są one w prawdzie statyczne w HDR10 (w przeciwieństwie do np. HDR10+, który rozwiązuje tą kwestie ostatecznie), jednak nadal potrafią przekazać wiele informacji pomagających dostosować możliwości wyświetlacza do filmu. Produkcje, jak wiemy, powstają na monitorze Dolby Pulsar (4000 nitów) lub Sony BVM-X300 (1000 nitów). Mogą więc znacznie przekraczać możliwości telewizora i musi on w jakiś sposób dostosowywać się by film nie był pozbawiony przejść tonalnych, ale i nie był zbyt ciemny. FZ950 nie korzysta z flagi MDL, określającej możliwości monitora, ale z MaxCLL, czyli flagi określającej teoretycznie najwyższą jasność piksela w filmie. To dużo lepsze podejście, obarczone jednak ryzykiem, ponieważ wiele filmów ma niepoprawne wartości (zbyt niskie lub zbyt wysokie). Zbyt niska wartość powodowałaby utratę przejść tonalnych w bielach, a zbyt wysoka zbyt duże przyciemnienie obrazu. Na szczęście FZ950 jest bardzo inteligentny i zbyt wysokie wartości ignoruje, z kolei zbyt niskie podnosi do domyślnych 1000 nitów. Biorąc pod uwagę, wyżej opisany, sposób działania wychodzi na to, że filmy HDR są naprawdę bardzo jasne na testowanym telewizorze. Weźmy pod uwagę, że tak naprawdę ponad 70% wydań pomimo, że masterowanych na Dolby Pulsar, to wcale nie posiada detali o tak wysokiej jasności. Przykłady? Chociażby “Furious 8”, czy “Power Rangers”. Stworzone na monitorze o jasności do 4000 nitów, a ich najjaśniejsze przejścia tonalne mają tylko 1000 nitów! Od tysiąca, do około 800, które są maksymalnymi możliwościami telewizora, wcale nie jest tak daleko i dlatego w wielu filmach ten oledowy telewizor jest w stanie wykrzesać z nich dokładnie tyle ile trzeba!

Odwzorowanie obrazu z szeroką paletą barw (Rec 2020/DCI)

Pokrycie reżyserskiej palety barw (DCI) jest właściwie pełne, bo brakujący procent nie jest tutaj istotny. Oznacza to, że w teorii FZ950 może oddać każdą barwę, jaką chciał umieścić w filmie reżyser filmu UHD. Panasonic, jako firma skupiająca się na jakości obrazu, pozwala także przeprowadzić pełną kalibrację obrazu pod źródła Ultra HD (zapisać osobne parametry w tym samym trybie obrazu). W związku z tym przetestujemy od razu skalibrowany tryb pod UHD z małym komentarzem jak wyglądało to fabrycznie.

Skalibrowany tryb ISF-Profesjonalny

	wynik		wynik
Średnia deltaE barw ze standardowych	1,5	maksymalna	2,3
Średnia deltaE barw ze wzornika	0,6	maksymalna	1,2
Średnia deltaE palety szarości	0,7	maksymalna	3,1

Po kalibracji trybu do Ultra HD, FZ950, można powiedzieć, że radzi sobie rewelacyjnie. W fabrycznym trybie też jest nieźle, aczkolwiek zostają niuanse podobne tym w SDR (lekko za czerwony odcień bieli itd). To co warto wyróżnić to przede wszystkim idealnie płaską charakterystykę jasności, w związku z czym filmy są oddawane z dokładnie taką samą jasnością z jaką zostały stworzone (oczywiście w granicach możliwości telewizora). Barwy celują prawie idealnie w swoje miejsca, poza tym wierzchołkiem zieleni, który jest niedosycony o 1%, ale jak wspominałem nie jest to problem. Barwy o maksymalnej saturacji występują w filmach sporadycznie, a to co widzimy często – naturalny odcień zieleni, kolory skóry, czy nieba, wyglądają dokładnie tak jak powinny. Trudno znaleźć inny TV na rynku, który radzi sobie z kolorami w szerokiej palecie tak dobrze!

Regulacja jasności w HDR

Na powyższym zdjęciu widzimy także nową opcje tj. HDR Brightness Enhancer. Jest to bardzo przydatna (w moim uznaniu) funkcja, która pozwala regulować jasność treści HDR. Nie chodzi tu bynajmniej o jasność najjaśniejszych efektów świetlnych (bo one są tak mocne jak mocna jest matryca TV), a o jasność w cieniach i półtonach obrazu. Co robimy gdy podczas normalnego oglądania obraz jest dla nas zbyt ciemny? Zazwyczaj wchodzimy w menu i zwiększamy wartość suwaka “podświetlenie”. A w HDR? Tu suwak podświetlenie zawsze jest na 100%. Receptą na to jest powyższa funkcja:

Osobiście dałbym jedynie większy zakres regulacji, ponieważ nawet +15 nie zwiększa jakoś bardzo mocno jasności obrazu. Ponadto przeniósłbym funkcję i umieścił ją w menu głównym. W miejscu gdzie jest dostęp jest nieco problematyczny. Alternatywnie możemy użyć funkcji “Automatyczna jasność HDR”, która to reguluje funkcję “HDR Brightness Enhancer” automatycznie, w oparciu o dane z czujnika światła.

Odwzorowanie ruchu

Matryca Panasonic FZ950 ma 120Hz odświeżanie. Oczywiście wykorzystanie tych możliwości matrycy możliwe jest tylko i wyłącznie dzięki systemowi poprawy płynności i ostrości ruchu, bowiem materiały, które podajemy nie mają przecież 120fps. Przeważnie są to filmy (24fps), lub materiały wideo (50/60fps). W przypadku Panasonic’a system ten nazywa się Inteligent Frame Creation i jest on bardzo rozbudowany. Menu konfiguracji jest zakładką, która wygląda tak:

Redukcja smużenia to nic innego jak obróbka materiałów wideo (50/60fps), a Płynność filmu to stopień poprawy płynności materiałów (24/25fps). Za pomocą tego pierwszego zmniejszymy smużenie, na przykład przy transmisjach sportowych. To drugie zmniejszy skokowość ruchu. Zalecanym przeze mnie ustawieniem jest w tym przypadku 10/5. Zobaczmy teraz jak telewizor przechodzi sekwencję testową:

Koniecznie kliknij i przeczytaj artykuł o fotografiach ruchu:  “Śledząca Kamera – najlepsze kryterium odwzorowania ruchu”

Ustawienia IFC	Informacje		Obraz postrzegany w ruchu
Wyłączony	Smużenie:  bardzo duże Maksymalna jasność:  460 cd/m2	Powielenie krawędzi:  brak (krawędzie rozmyte) Poprawa płynności filmów (24p):  brak
Odświeżanie Clear Motion: Włączone	Smużenie:  umiarkowane Maksymalna jasność:  250 cd/m2	Powielenie krawędzi:  brak Poprawa płynności filmów (24p):  brak
Użytkownik Płynność filmu: dowolnie Redukcja szmużenia: 10	Smużenie: umiarkowane Maksymalna jasność:  460 cd/m2	Powielenie krawędzi: brak Poprawa płynności filmów (24p): dowolnie regulowana pod własny gust

Testowany telewizor bardzo dobrze nadaje się do sportu dzięki 120Hz matrycy. Oczywiście bez tego (bez użycia upłynniacza) by lekko smużył, jak na pierwszym zdjęciu. W zasadzie podobnie do każdego telewizora bez użycia wspomagającej funkcji. Po użyciu funkcji IFC sytuacja wygląda znacznie lepiej i obraz nawet przy szybkich ruchach jest ostry. Może nie tak idealnie ostry jak w najlepszych telewizorach LCD, ale na tyle, by oglądać wszystkie mecze z przyjemnością i nie tracić najważniejszego sprzed oczu. Regulacja płynności w filmach działa także perfekcyjnie – każdy znajdzie tu dla siebie złoty środek. Trzeba jednak wspomnieć, że artefaktów może być nieco więcej niż w telewizorach koreańskich producentów. Panasonic dodał też funkcję, która mogłaby w pierwszej chwili wydawać się dziwna, bo pochodzi z telewizorów LCD, mianowicie:

Uruchomienie Clear Motion powoduje wstawianie co drugiej czarnej klatki. Odbija się to bardzo pozytywnie na ostrości ruchu, ponieważ eliminuje przestój obiektów w swoim miejscu (efekt Sample&Hold). Problem w tym, że co druga klatka oznacza, że telewizor… migocze z częstotliwością 50/60Hz! Nie muszę chyba pisać, że jest to bardzo niekomfortowe dla oczu. Co więcej nie daje więcej korzyści niż klasyczna interpolacja klatek, bo i ona zmniejsza przestój o dokładnie tyle samo. Funkcja wstawiania czarnych klatek otwiera jednak wyobraźnie… Gdyby mogła działać przy 240Hz matrycy OLED, to płynność i ostrość ruchu zmiotła by z powierzchni ziemi wszystkie ekrany LCD! Może kiedyś…

Matryca OLED, taka jak użyta w FZ950 wykazuje tylko minimalną wrażliwość na zejście z osi obrazu. Lekko zmienia się odcień obrazu, jednak są to jednak nieporównywalnie mniejsze straty niż w przypadku telewizorów LCD. Poza odcieniem jednak, wszystkie walory pozostają zachowane. Zarówno kontrast, jak i widoczność detali w czerniach pozostaje na tym samym poziomie. Patrząc więc na temat jakości obrazu z różnych kątów widzenia, plasuje to telewizor OLED FZ950 na nieporównywalnie wyższym poziomie, niż dowolny ekran LCD! Z uwagi na podobieństwo ekranów posłużymy się tutaj filmem z EZ1000:

Granie na konsoli i PC

Koniecznie kliknij i przeczytaj artykuł o dwóch sprawach: „INPUT LAG, CHROMA 4:4:4 – CZY SĄ ISTOTNE?”

Aby dojść do funkcji włączającej “try Gra”, zmniejszający opóźnienie wejścia, trzeba niestety przekopać się przez gąszcz menu. Najpierw Obraz, potem Ustawienia Opcji i dopiero Tryb Gra -> Włączony.

Można również skorzystać z dedykowanego trybu obrazu: Gra, który spełnia dokładnie taką samą funkcję. Plusem powyższego ustawienia jest jednak to, że nie zmieniamy parametrów związanych z reprodukcją obrazu, a więc nadal możemy korzystać z np. kalibracji kolorów w danym trybie obrazu.

Panasonic udoskonalił swój TV także pod względem istotnym dla graczy – wartości input lag, która była już i tak na poziomie placebo w zeszłym roku. Udało się jednak urwać kolejne 5ms, co dla największych zapaleńców jest dobrą wiadomością. Tak czy owak, telewizory OLED Panasonic’a nadawały się bardzo dobrze do gier zarówno w ubiegłym jak i, tym bardziej, w tym roku. Nawet wtedy gdy chcemy uzyskać reprodukcję chromy 4:4:4 i potrzebujemy wejść w tryb Pure Direct 4K to wartość wzrasta nieznacznie.

Nasz redakcyjny sprzęt wyposażony jest w dwie karty GeForce GTX 980 Ti SLI powered by NVIDIA. Drugi komputer to ASUS GeForce GTX 980. Komponenty od firm Nvidia, ASUS, Intel, HyperX. Gry dostarcza nam m.in Eletronics Arts Polska, Wydawnictwo Techland, Cenega oraz PlayStation Polska i Microsoft Polska.

System i Smart TV

W 2018 roku, producent postanowił przerzucić się na design z “belką” na dole ekranu. Znajdują się na niej najbardziej przydatne elementy, do których mógłby chcieć dostać się użytkownik. Belkę przywołujemy tradycyjnie, przez przycisk “Home”.

Na powyższym przykładzie jedna ze stron belki. Pomiędzy stronami przechodzimy przyciskami góra-dół. Do niektórych z nich możemy przypinać, wybrane przez siebie, ikony aplikacji:

W powyższym przypadku przypięty został Netflix, co akurat nie jest konieczne, ponieważ mamy do niego dedykowany przycisk na pilocie. Aplikacji jest jednak całe mrowie i niektóre z nich na pewno moglibyśmy chcieć mieć pod ręką.

A jeśli któryś z programów okaże się dla nas szczególnie ważny to nie musimy nawet wywoływać menu by go włączyć. Możemy także przypisać go do dedykowanego przycisku na pilocie!

Bez wątpienia możliwość edycji pod wymagania użytkownika jest duża w systemie operacyjnym Panasonic’a. System wydaje się być dopracowany. Jedynym problemem jest nieco dyskusyjna atrakcyjność graficzna interfejsu. Jest on dosyć ascetyczny. Typowo japoński. To nie problem, niektórym może się wręcz podobać. Problemem jest jednak interfejs obsługi tunerów wbudowanych i EPG, które od lat nie uległo zmianie. Oznacza to, że podczas oglądania transmisji np. satelitarnej i wciśnięciu przycisku “info” wita nas ten sam pasek informacyjny co w ubiegłych latach. Menu to wygląda jeszcze w miarę estetycznie. Trochę gorzej jest, gdy chcemy się dostać do EPG. Powoduje to chwilową utratę wizji i fonii, a sam interfejs pozostał w swojej leciwej formie:

Widok źródeł wygląda akurat dosyć nowocześnie i wygodnie. Ikony także można przypinać do belki. Chodząc po tej części menu ma się wrażenie jakby się pracowało z innym telewizorem niż przed chwilą.

Odtwarzacz plików (np. z nośników USB) wygląda dokładnie tak samo jak w poprzednich latach, co oznacza, że zarówno jego design jak i funkcjonalność nie jest na zbyt wysokim poziomie. Tak przykładowo wygląda ustawianie zewnętrznych napisów do filmu. Nie widać nawet nazwy pliku z napisami. Nie ma też możliwości dostosowania czcionki.

Największym problemem jest jednak ciągły brak wsparcia dla ścieżek dźwiękowych w formacie DTS. Wobec tego wiele plików nie będzie odtwarzało się z dźwiękiem. Brak tak oczywistej rzeczy mocno razi szczególnie, że TV potrafi odtworzyć bezpośrednio nawet bardzo duże pliki Ultra HD z HDR.

Na koniec nie można zapomnieć, że TV posiada też fenomenalną funkcję TV Anywhere, która pozwala na streaming z tunerów wbudowanych w telewizor, prosto na ekran naszego smartfona. Bez względu na to gdzie się znajdujemy i nawet gdy telewizor jest w trybie Standby.

Jakość dźwięku

Dołączony do zestawu soundbar generuje dźwięk o naprawdę dobrej jakości. Basy są dużo głębsze niż przy głośnikach wbudowanych w ekran, a fonia pełna i nie “papierowa”. Dodatkowym atutem zestawu jest możliwość zawieszenia głośnika na ścianie (w komplecie uchwyt), jeśli decydować się będziemy na montaż telewizora w ten sposób. Do porządnego kina domowego brakuje jeszcze tylko głębokiego, wibrującego basu. To element, którego nigdy nie uzyskamy z „belki”. Myślę, jednak, że wielu widzom może wystarczyć wbudowany soundbar.

Podsumowanie i ocena

Najwyższy model telewizora OLED marki Panasonic, wydany na 2018 rok, okazał się najlepszym ekranem w historii tej firmy i pod wieloma względami najlepszym telewizorem dostępnym obecnie na rynku! Czy można napisać lepsze wyróżnienie? Chyba nie, jednak warto mieć na uwadze, że zmiany w stosunku do zeszłorocznego EZ1000, czy EZ950, są w sumie kosmetyczne. Na ich poczet można by zaliczyć odwzorowanie barw, które po kalibracji jest w FZ950 referencyjne w prawdziwym tego słowa znaczeniu. Testowany telewizor pod względem oddania barw w HD i Ultra HD był tak dobry, że śmiało można by go użyć w studio filmowym. Mam nadzieję, że inne egzemplarze będą równie dobrze się kalibrować, gdyż zabrano funkcję kalibracji 3D LUT, więc rozrzut pomiędzy sztukami może być nieco większy. W FZ950 popracowano także nad oddaniem treści Ultra HD. Jasności w HDR są nieco wyższe i dodana została funkcja, która automatycznie reguluje średnią jasność HDR przy oglądaniu w dzień. W kwestii odwzorowania ruchu nic się nie zmieniło, ale już w ubiegłym roku było świetnie. To ważna wiadomość np. dla maniaków piłki nożnej – Rosja zbliża się wielkimi krokami! Z perspektywy gracza są pewne zmiany, ponieważ input lag spadł o 5ms, aczkolwiek i tak był już na poziomie placebo. Dźwięk jest świetny dzięki wbudowanemu soundbarowi, opracowanemu wraz z inżynierami Technics’a.

Pewne usprawnienia wprowadzono także w system operacyjnym. Wzbogacił się on o kilka ciekawych rozwiązań, ułatwiających codzienną obsługę TV. Niestety nie są to duże zmiany i Panasonic nadal pod tym względem jest daleko za konkurencją, wykorzystującą zaawansowane systemy operacyjne z bardziej atrakcyjnym interfejsem. Ocenę “Referencja” przyznajemy więc fakultatywnie za najlepszą jakość obrazu, na której firma się wyraźnie koncentruje.

PLUSY

• Najwierniejsze oddanie barw HD i Ultra HD ze wszystkich telewizorów kiedykolwiek testowanych (!)
• Perfekcyjna czerń i kontrast nieosiągalna dla telewizorów LCD oraz Plazm
• 120Hz matryca z dobrym odwzorowaniem ruchu
• Doskonałe kąty widzenia, nie do porównania z technologią LCD
• Rewelacyjna żywotność panelu OLED (100 000 godzin)
• Pełne pokrycie palety barw DCI do filmów Ultra HD (99%)
• Znakomitej jakości efekty Ultra HD dzięki m.in wysokiemu poziomowi jasności efektu HDR
• Kontrola systemu tv nad poprawnym wyświetlaniem efektów HDR np. z płyt Ultra HD Blu-ray
• Nowoczesny wygląd i doskonałe wykonanie
• Dobrej jakości tryby fabryczne obrazu i bogate możliwości kalibracji
• Pełna obsługa HEVC 4K – pliki, telewizja naziemna i satelitarna
• Niewielki input lag dla graczy zarówno w 4K HDR jak i Full HD
• Wsparcie dla formatu HDR Premium – HDR10+

MINUSY

• Nieco niższa jasność w SDR niż u konkurencji
• Brak dużych zmian w stosunku do modelu ubiegłorocznego (EZ1000)
• Archaiczny wygląd menu EPG

Cena referencyjna: TX-55FZ950E: 8 699 zł,  TX-65FZ950E: 11 999 zł

Sprzęt do testów dostarczyła firma Panasonic

Przeczytaj artykuł odnośnie ocen oraz wyróżnień na HDTVPolska.com:

Jak testujemy wyświetlacze na HDTVPolska.com? Czemu testy wyświetlaczy są najbardziej profesjonalne w Polsce i jedne z najlepszych na świecie?

Ekrany biorące udział w naszych testach są profesjonalnie skalibrowane i przygotowane przez http://skalibrujtv.pl/. To daje nam pewność, że wyciągnęliśmy z nich maksimum możliwości! Jak kalibrujemy? Przeczytaj “Czym jest PROFESJONALNA kalibracja telewizora / projektora / monitora?” oraz “Test kalibracji”.

(42310)