Słowem wstępu
Firma LG od ładnych paru lat kojarzy się nam właściwie z jednym – z fenomenalnymi telewizorami OLED, które przetestowaliśmy od A do Z w ubiegłym roku i z pewnością to samo zrobimy w 2018! Ilość ekranów organicznych, ich jakość i co najważniejsze, w miarę przystępna już cena sprawiły, że praktycznie zapomnieliśmy, że firma ma także w swojej ofercie telewizory LCD. W tym roku postanowiła wzmocnić także ten segment rynku i wróciła do swoich najlepszych rozwiązań, czyli podświetlenia direct LED z lokalnym wygaszaniem (FALD), by zniwelować najsłabszą stronę matryc IPS, którą jest niski kontrast. W ofercie znajdziemy dwa telewizory o takiej budowie i oba przynależą do prestiżowej linii “Super UHD”. Ich oznaczenia to SK8500 i SK9500. Dalsze modele w ofercie to: SK8000, SK8100, SK7900 (dedykowany na mundial). Dziś pod lupę weźmiemy najwyższy model, który występuje w rozmiarach 65 i 55″ (tego właśnie wzięliśmy do testów).
Wygląd
Telewizor wykonany jest atrakcyjnie. Widać i czuć, że należy do linii premium. Zaokrąglona podstawa nosi grawer “LG Super UHD”, który nie zmieściłby się na ramce TV, bo ta jest zbyt wąska. Dominują kolory szampańskie.
Atutem takiej podstawy jest możliwość postawienia ekranu na mniejszych meblach.
Jak widzimy, na powyższych zdjęciach detali, design jest spójny i elegancki. Myślę, że każdemu przypadnie do gustu.
Odwrotna strona telewizora wykonana jest z perforowanego tworzywa, a złącza wychodzą standardowo – na lewą stronę telewizora.
Akcesoria
Pilot nie został poddany jakiejś znacznej zmianie przez ostatnie lata, choć zmieniono jego kolorystykę na bardziej elegancką i pasującą do wyświetlacza. Nie zmienił się także układ przycisków. Przypomnę, że kontroler posiada akcelerometr, który umożliwia kontrolę kursora na ekranie poprzez ruchy nadgarstka. To bardzo wygodna funkcjonalność, która została porzucona przez innych producentów, a u LG spisuje się świetnie.
Pilot posiada także wbudowany mikrofon, który ma bardzo ważne zadanie – wykonywać złożone polecenia głosowe. Funkcjonalność ta nazwana została przez producenta ThinQ i działa już teraz w języku polskim! Można by ją uznać, za konkurencję dla asystenta głosowego google, ale nie jest to poprawny tor myślenia, ponieważ obie funkcje zostaną zintegrowane w przyszłości, gdy tylko Google wyda asystenta w naszym języku.
Badana cecha: | wynik: |
WYMIARY EKRANU (bez podstawy) | 122,9 × 70,8 × 6,2cm |
WYMIARY KARTONU | 136 × 81 × 21cm |
ODCISK STOPY (minimalne wymiary mebla) | 66 × 34cm |
WAGA (bez podstawy) | 17,8kg |
OTWORY MONTAŻOWE | VESA 300 x 300 |
Testy syntetyczne
Badana cecha: | wynik: |
ROZDZIELCZOŚĆ I PRZEKĄTNA EKRANU | 3840×2160, 55″ |
TYP MATRYCY | LCD z matrycą typu IPS i podświetleniem Direct LED (Nano Cell) |
ODŚWIEŻANIE MATRYCY (min. 120Hz zalecane do oglądania sportu) | 120Hz |
KONTRAST ANSI, BEZ WYGASZANIA (więcej – lepiej) | 1 100:1 |
KONTRAST W FILMACH (więcej – lepiej) |
|
MAKSYMALNA JASNOŚĆ PO KALIBRACJI |
|
POWŁOKA MATRYCY | ekran zmatowiony |
BŁĘDY ODDANIA BARW, PO KALIBRACJI (mniej – lepiej) |
|
ŚREDNIA JASNOŚĆ EFEKTU HDR (więcej – lepiej, maks – 10 000cd/m2) | 635 cd/m2 |
INPUT LAG (ważne dla graczy, mniej – lepiej) |
|
PEŁNA ROZDZIELCZOŚC KOLORU – 4:4:4 (wyraźne czcionki, po podłączeniu PC) | Tak (tryb PC – tylko 8 bitów) |
OBSŁUGA 10 BITOWEGO KOLORU | Tak (w UHD) |
Matryca, zalecane ustawienia
Matryca
LG SK9500 wykorzystuje 120Hz matrycę IPS własnej produkcji. Posiada ona rozdzielczość 4K i podświetlenie direct LED z technologią zwaną “Nano Cell”. Ma ona dostarczyć dobre nasycenie barw w Ultra HD, czyli innymi słowy duże pokrycie palet barw DCI i Rec 2020, które wykorzystywane są w filmach Ultra HD. Na poniższym obrazku widzimy kompozycję widmową światła z matrycy LG SK9500. Jest to coś nowego, czego do tej pory nie zwykliśmy widzieć w telewizorach innych producentów, a u LG pojawiło się pierwszy raz w zeszłym roku. Wygląda na luminofor zmodyfikowany w ten sposób, że pomiędzy szczytem zieleni a czerwieni powstaje wyraźna separacja. To pozwala stymulować nasz narząd wzroku w sposób bardziej selektywny i dzięki temu wyświetlać bardziej nasycone odcienie barw.
System ten nosi nazwę nano cell. Innymi słowy jest to alternatywa dla kwantowej kropki, czy luminoforów PFS LED, a czy lepsza? Przekonamy się w dalszych akapitach 🙂
Zalecane ustawienia
Dla uzyskania najlepszej jakości obrazu domowymi metodami, ważna jest także zmiana kilku ustawień. Zacznijmy od przywrócenia poprawnych proporcji, by obraz nie jest obcinany na brzegach. Trochę wstyd, że ekrany LG w 2018 roku mają domyślnie włączone przycinanie krawędzi (overscan), ale na szczęście da się je łatwo wyłączyć:
- Obraz -> Proporcje ekranu -> Skanuj -> Włączone
Kolejnym elementem będzie wyłączenie funkcji redukcji szumów, która to rozmywa głównie detale obrazu:
- Obraz -> Opcje obrazu -> Redukcja szumów -> Wyłączony
Warto też zajrzeć do menu upłynniacza (TruMotion) w ustawieniach opcji. Wybór: własny, z suwakiem De-Blur na 10 minimalizuje smużenie, następnie możemy ustawić pożądaną płynność w filmach suwakiem De-Judder. Wedle własnych upodobań w zakresie od 0 do 10. Pożądaną jasność telewizora uzyskamy suwakiem “Podświetlenie”.
Kalibracja, odwzorowanie barw (SD i Full HD)
Fabrycznie (tryb Kino)
wynik | wynik | ||
Średnia deltaE barw ze standardowych | 3,1 | maksymalna | 7,8 |
Średnia deltaE barw ze wzornika | 3,2 | maksymalna | 7,0 |
Średnia deltaE palety szarości | 4,2 | maksymalna | 5,8 |
Profesjonalna kalibracja LG SK9500
wynik | wynik | ||
Średnia deltaE barw ze standardowych | 1,3 | maksymalna | 4,7 |
Średnia deltaE barw ze wzornika | 1,3 | maksymalna | 2,5 |
Średnia deltaE palety szarości | 0,5 | maksymalna | 2,2 |
Fabryczny tryb Kino jest zdecydowanie mniej dopracowany fabrycznie, niż w telewizorach OLED tegoż producenta, w których to zazwyczaj pozostaje jeden, może dwa niuansy do dopracowania. Tutaj charakterystyka kolorów odbiega od wzorcowej w sposób znaczny i pierwszym co rzuca się w oczy jest zbyt żółty odcień obrazu. Po wyjściu z nadmiernie ochłodzonego trybu “standardowego” można przeżyć szok, gdy spotkamy się z przesadą w drugą stronę. Można by próbować poprawić tonację poprzez przełączenie temperatury barwowej na ciepły-1, albo neutralny, ale żaden z tych presetów też nie jest blisko wzorcowej bieli. Ponadto mamy dosyć mocno zaniżoną kontrastowość obrazu przez obniżoną wartość gamma i wydaje się on trochę zbyt płaski. Myślę, że najlepiej pokaże to galeria przekłamań obrazu.
Galeria przekłamań obrazu
- Tryb Fabryczny
- Najlepszy tryb fabryczny
- Profesjonalna kalibracja
- Referencja (studio)
Funkcje “klasycznej” kalibracji obrazu zostały rozbudowane w ubiegłym roku i są bardzo szerokie. Łącznie w telewizorze znajdziemy 120 parametrów (suwaków) odpowiedzialnych za wygląd tego co na ekranie. To pozwala bardzo precyzyjnie regulować kolory i poprawiać opisane powyżej niedoskonałości. Jak widzimy w pomiarach – usunięcie błędów z palety szarości nie stanowiło wyzwania. Jest ona w zasadzie idealnie płaska, a to oznacza, że ani ciemne, ani jasne szarości i biele nie mają żadnej dominanty barwowej. Dzięki temu sceny z niskim nasyceniem – np. zimowe drzewa, czy kadr z filmu “Oblivon” wyglądają w zasadzie całkowicie zgodnie z pierwowzorem. W scenach bardziej barwnych da się doszukać jakichś małych różnic, ale z perspektywy widza domowego są one raczej nieistotne. Można uznać, że zysk z kalibracji jest duży w przypadku tego telewizora i że po niej kolory wyglądają naprawdę przyzwoicie.
Więcej informacji zaczerpnąć można w: Czym jest PROFESJONALNA kalibracja telewizora/projektora
oraz w temacie: Wielki test kalibracji
Kalibracja 3D LUT
Długi czas przed premierą wiedzieliśmy już, że telewizory LG z procesorem Alpha 7 (Super UHD i OLED B8) i Alpha 9 (modele OLED wyższe niż B8) oferować będą także funkcję kalibracji ze studyjną precyzją, poprzez programowanie wewnętrznych tablic kolor (3D i 1D LUT). Opowiadałem o tym na premierze ekranów: KONFERENCJA LG 2018: Telewizory LG ze studyjną jakością obrazu, oraz w artykule: 3D LUT na telewizorach LG 2018.
Mówiąc skrótowo – taka forma kalibracji pozwoliłaby uzyskać reprodukcję barw tak dobrą, że ekran mógłby służyć do pracy w studio. Byłaby więc ostateczną “kropką nad i” w temacie reprodukcji kolorów. Na ten moment funkcja ta nie działa jednak poprawnie, ale wraz ze sztabem najlepszyh recenzentów i kalibratorów z zagranicy, pracujemy nad tym, by w końcu dało się ją zastosować w praktyce. Na dzień dzisiejszy nie ma jednak czego żałować z dwóch przyczyn. Po pierwsze bardzo dobre rezultaty (pod względem zastosowań domowych) można uzyskać klasyczną metodą kalibracji. Po drugie, jeśli ktoś miałby chęć użyć SK9500 jako ekranu studyjnego to raczej przeszkodzi mu w tym jednorodność ekranu, która nie jest wystarczająco dobra do takich zastosowań (ale o tym później).
Zamów sprawdzoną kalibrację TV (w całej Polsce)Skalowanie SD, obróbka cyfrowa
Jeśli chodzi o skalowanie sygnału SD czy Full HD, to SK9500 radzi sobie z tym typowo, podobnie do każdego innego telewizora testowanego w bieżącym roku. Oczywiście warunkiem tego jest wyłączenie funkcji wyostrzających obraz (znajdują się w menu „opcje obrazu”), oraz wyzerowanie suwaków ostrości. Ten drugi zabieg nie jest jednak tym co zalecam zawsze robić. Z reguły nieznaczne wyostrzenie krawędzi i/lub uwypuklenie detali jest pożądane, szczególnie podczas oglądania gorszych kanałów telewizyjnych. Chcę zwrócić jedynie uwagę na to, że po wyłączeniu funkcji przetwarzających obraz, materiał SD wygląda naprawdę podobnie na wszystkich telewizorach. W tym roku telewizory zyskały także funkcję poprawiającą płynność przejść tonalnych (w postaci systemu “Redukcja szumów MPEG”), której efekt widać szczególnie w pobliżu czerni (to tu zazwyczaj są największe problemy w filmach, czy audycjach w TV).
Jak widzimy, włączenie systemu poprawia płynność przejść tonalnych, choć efekt jest raczej mocno subtelny. Niestety efektem ubocznym jest powstawanie rozmycia obrazu i to w miejscach, gdzie wcale nie ma problemów z przejściami tonalnymi. Nie mogę więc polecić korzystania z funkcji “Redukcja szumów MPEG”.
Równomierność ekranu
SK9500 nie jest królem jednorodności ekranu, choć wrażenie to może jest spotęgowane przez obcowanie z telewizorami OLED, które są znacznie doskonalsze pod tym względem. Tutaj musimy się liczyć po pierwsze z winietowaniem obrazu (spadkiem jasności na brzegach), co jest trochę zastanawiające, bo generalnie ekrany z podświetleniem direct LED nie powinny mieć z tym problemu. Po drugie z pewną, małą dozą efektu DSE. Niekoniecznie chodzi tu o jakieś pasy (vertical banding), ale bardziej o coś w rodzaju struktury, którą da się zauważyć na szybko przesuwającym się obrazie.
Oczywiście na pewno będą lepsze i gorsze ekrany pod tym względem, bo kwestii jednorodności nie da się jednoznacznie określić dla całej serii telewizorów. To bardziej kwestia egzemplarza. Dlatego zawsze sugeruję, by sprawdzać konkretny ekran, który zamierzamy zakupić, czy to w sklepie, czy w domu mając jeszcze prawo zwrotu.
A tak to wygląda okiem kolorymetru:
-32% | -15% | -16% | -20% | -35% |
-19% | -2% | -4% | -5% | -22% |
-15% | +2% | ref. | +2% | -17% |
-17% | +2% | +3% | +1% | -7% |
-37% | -17% | -13% | -15% | -28% |
Kontrast i Czerń
Jak już każdy powinien wiedzieć z artykułu o matrycach, kontrast i czerń nie są akurat najmocniejszą stroną matryc IPS. Uzyskują one natywny kontrast w okolicach 1000:1, co generalnie nie zapewnia zbyt atrakcyjnej czerni w nocy. Wartość natywnego kontrastu SK9500 akurat przekroczyła nieznacznie tą wartość i wyniosła 1 100:1. Niestety nadal nie zapewnia to piorunujących efektów przy seansach kinowych, ale telewizor dysponuje przecież jeszcze funkcją strefowego wygaszania obrazu, która w połączeniu z technologią direct led powinna dać fenomenalne rezultaty! Obserwując telewizor w ciemnym pomieszczeniu udało się oszacować, że niezależnych stref obrazu jest najprawdopodobniej 8 w poziomie i 10 w pionie. Zobaczmy czy dzięki temu telewizor poradzi sobie z uzyskaniem wysokiego kontrastu w filmach!
Pomimo niskich możliwości samej matrycy, w połączeniu z zaawansowaną budową podświetlenia ekranu, telewizor jest w stanie dostarczyć naprawdę satysfakcjonującą czerń, która jest lepsza niż w wielu telewizorach z matrycą VA. Mogę też śmiało stwierdzić, że pod względem czerni jest to najlepszy telewizor LCD marki LG jaki kiedykolwiek powstał!
Działanie algorytmu wygaszania podoba mi się w trybie niskim i średnim. Użycie najmocniejszego – wysokiego, mogłoby wydawać się kuszące, patrząc na wyniki kontrastu. Niestety wprowadza już dosyć duże zmiany w obraz i mocno go przygasza. Klasyczny tego przypadek możemy zobaczyć oglądając chociażby tą scenę z filmu “Oblivion”.
W mniej agresywnych trybach pracy wyniki są jednak nadal zaskakujące i z całą pewnością pomimo obecności matrycy IPS na czerń nikt nie będzie narzekał. Będzie się za to dało zauważyć dobre strony panelu w tej technologii, chociażby brak utraty kontrastowości, gdy oglądamy pod kątem. Na telewizorze z matrycą VA nawet gdy usiądziemy na brzegu kanapy to widać już degradację obrazu i znaczny spadek kontrastowości obrazu. Tego SK9500 jest pozbawiony.
Obsługa Ultra HD / 4K
LG SK9500, cechuje się świetną kompatybilnością z normami Ultra HD. Przyjmuje materiał tego typu każdą drogą – po HDMI, z wbudowanych tunerów, streamingu, nośników USB, a także YouTube. Może także pochwalić się wsparciem dla standardu premium HDR, jakim jest Dolby Vision. By uzyskać pełną kompatybilność z sygnałem Ultra HD przez HDMI (wszystkie gniazda), należy włączyć funkcję “HDMI UHD Color”, jednak nabywca telewizora nie musi sobie zawracać tym głowy, bo najnowsze wyświetlacze LG wykonują tę czynność automatycznie, po wykryciu źródła treści Ultra HD.
Cecha: | Wynik: |
CERTYFIKAT UHD PREMIUM | Nie |
POKRYCIE SZEROKIEJ PALETY BARW (DCI / Rec 2020) | 95% / 72% |
OBSŁUGA ROZDZIELCZOŚCI 2160p60 RGB PRZEZ HDMI | Tak (wszystkie gniazda) |
FORMATY PREMIUM HDR (Dolby Vision / HDR10+) | Dolby Vision |
MOŻLIWOŚĆ WYKONANIA OSOBNEJ KALIBRACJI DO UHD | Pełna |
Jakość efektu HDR
W celu pomiarów jasności HDR, użyjemy własnej sekwencji testowej, która jest znacznie bardziej wnikliwa niż np. testy UHD Alliance a co najważniejsze życiowa a nie czysto akademicka. Więcej w temacie: Jakość efektu HDR, jak ją ocenić? Wprowadzamy własny system testowy!
- 350 cd/m2 – minimum, by w ogóle było widać, że jest to obraz z efektem HDR
- 351 – 500 cd/m2 – przedział w którym da się odczuć wyższą jasność i większą ilość detali w bielach, ale nie ma jeszcze przepaści względem treści SDR
- 501 – 750cd/m2 – zaczyna się robić przyjemnie, czuć, że obcujemy z nową jakością obrazu
- 751 – 1 000 cd/m2 – efekt HDR wyraźnie odczuwalny, ilość detali w jaskrawych polach jest bardzo duża
- 1 001 – 1 500 cd/m2 – efekt HDR w pełnej krasie, wywołujący efekt WOW
- > 1 500 cd/m2 – pieśń przyszłości, sam czekam na wyświetlacz, który będzie w stanie pokazać efekt HDR w takim wymiarze.
Widzimy tutaj, że efekty są dosyć mocno uzależnione od scenerii w filmie. Gdy na ekranie jest dużo czerni, to telewizor raczej faworyzuje utrzymaniem jej niskiego poziomu, w zamian za zmniejszenie intensywności efektu HDR i wypada wtedy co najwyżej poprawnie (gdy jest około 500 nitów jasności to widać, że coś się dzieje, choć nie powala to jeszcze na kolana). Na niektórych, bardziej rozjaśnionych obrazkach, efekty są mocniejsze i tutaj z wartością 600 – 900 nitów telewizor wypadałby już bardzo dobrze. Niestety nie często możemy zanotować takie wzrosty jasności. Trudno powiedzieć, czy jest to słuszne działanie algorytmu, bo i czerń i biel się liczy, a wiadomo, że na telewizorze LCD trudno pogodzić te światy. Dalszy opis jakości efektu HDR w poniższym akapicie.
Odwzorowanie obrazu z szeroką paletą barw (Rec 2020/DCI)
Skalibrowany tryb Technicolor expert
wynik | wynik | ||
Średnia deltaE barw ze standardowych | 1,8 | maksymalna | 4,2 |
Średnia deltaE barw ze wzornika | 2,1 | maksymalna | 5,2 |
Średnia deltaE palety szarości | 2,3 | maksymalna | 3,6 |
Wrażenia z seansu w Ultra HD (HDR10 i Dolby Vision)
Szeroka paleta barw pokrywa prawie całe DCI (w którym tworzone są filmy UHD), więc pod kątem nasycenia barw zdecydowanie nic SK9500 nie brakuje. Kolory wyglądają w miarę naturalnie, nie miałem się specjalnie do czego przyczepić – to na pewno na plus telewizora. Sprawa jednak komplikuje się, gdy zaczynamy rozmowę o sposobie oddania poziomów jasności HDR, bo jak się okazuje dosyć dużo miesza tutaj funkcja lokalnego wygaszania…
W HDR10 i ustawieniu maksymalnym telewizor zachowuje niezłą czerń, przy której nadal oferuje sporą jasność HDR. Efektem ubocznym niestety jest bardzo agresywne działanie algorytmu, które uwypukla niepotrzebnie średnie tony obrazu. Momentami jasność jest tak podbita, że wszystko wydaje się spłaszczone i przesycone. Na stole miałem obok do porównania model OLED C8, który został skalibrowany tak, by jak najlepiej oddawać poziomy jasności i różnica była drastyczna. Oczywiście można by podchodzić do tematu subiektywnie, bo niektórym tak mocne i sztuczne podbijanie jasności może się podobać, ale w mojej ocenie psuje koncepcję filmu:
W Dolby Vision i ustawieniu maksymalnym jest na szczęście dużo lepiej, a Dolby Vision jest formatem, który zapewne będzie w przeważającej mierze gościł na ekranie nabywcy SK9500. W Netflix wszystkie produkcje dystrybuowane są w DV. Na płytach Ultra HD Blu-Ray obecnie też jest dużo takich wydań (wystarczy kompatybilny odtwarzacz). Tutaj nie ma miejsca manipulacja poziomami jasności, a przynajmniej nie w takiej skali. Obraz subiektywnie wygląda dobrze.
Aczkolwiek w niektórych scenach da się dostrzec mankamenty agresywnego systemu wygaszania. Na przykład na poniższej scenie – widać tu zdecydowanie zbyt duże przyciemnienie dolnej części obrazu (SK9500 po lewej).
W ustawieniu średnim (HDR10 i Dolby Vision) technicznie na sprawę patrząc obraz jest znacznie lepszy, ponieważ mniej agresywny tryb pracy nie przestawia jasności obrazu ani w górę (w HDR10) ani w dół (Dolby Vison). Mi osobiście dużo bardziej leżało takie ustawienie, jednak miało jedną zasadniczą wadę – czerń była wyraźnie gorsza. Patrząc na przykład na pasy obrazu nagranego w formacie “scope” (2,39:1) była to wręcz przepaść na korzyść wygaszania w trybie maksymalny. Trudno więc jednoznacznie ocenić telewizor pod kątem reprodukcji obrazu Ultra HD. Z jednej strony mamy dobre efekty HDR i dobrą czerń, ale mocno przetworzony obraz, który czasem wygląda nienaturalnie, zaś z drugiej dobrą reprodukcję ze znacznie pogorszoną czernią. W obu przypadkach efekty HDR są wyraźne, ale nie nazwałbym ich spektakularnymi. Na wielki plus ponownie jest to, że LG nie miało tak dobrego pod tym względem telewizora LCD.
Odwzorowanie ruchu
Odświeżanie LG SK9500 wynosi 120Hz (co ciekawe producent udostępnia tą informację jawnie na stronie). Potencjał ten wykorzystać można przy użyciu funkcji TruMotion, która interpoluje klatki materiału źródłowego. Posiada ona świetną regulację w postaci dwóch suwaków. Każdy z nich podzielony jest na 10 stopni.
Pierwszy suwak odpowiada za ostry ruch przy materiałach 50/60 klatkowych (tzw. materiałach wideo), czyli na przykład transmisjach sportowych i innych tego typu, gdzie ruch jest płynny, ale bez „poprawiaczy” ma tendencję do smużenia. Drugi suwak decyduje o stopniu ingerencji w materiał 24 klatkowy (filmy). Za jego pomocą możemy wyregulować poprawę płynności tak, by ograniczyć charakterystyczne „kinowe” szarpanie, które wynika z tego, że 24 klatki nie wystarczają by odwzorować zjawisko ruchu płynnie. Dzięki temu każdy jest w stanie znaleźć złoty środek, który poprawi płynność zachowując charakter filmu, czyli nie spowoduje efektu opery mydlanej.
Niektórzy czytelnicy mogliby obawiać się, że matryca IPS jest bardziej podatna na smużenie. Tak by było bez jakiegokolwiek wsparcia ze strony elektroniki telewizora. Na szczęście systemy zaimplementowane w SK9500 pozwalają mocno wpłynąć na odwzorowanie ruchu i telewizor z czystym sumieniem można polecić każdemu do oglądania dynamicznych transmisji sportowych. Włączać funkcji motion pro nie ma sensu, ponieważ obniża ona na stałe jasność matrycy, a to samo możemy uzyskać zmniejszając wartość podświetlenia. Wtedy korzystamy z dodatkowego wspomagania ze strony systemu podświetlającego matrycę, który zmniejsza jej bezwładność i obraz w ruchu jest ostry jak żyleta (jak na ostatnim zdjęciu).
Kąty widzenia
Jak zobaczycie na poniższym wideo, LG SK9500 jest jednym z tych wyświetlaczy, które nadają się do oglądania pod kątem. Ma to w tym momencie spore znaczenie szczególnie ze względu na wspólne oglądanie wydarzeń sportowych jak np. nadchodzący mundial. Często zdarza się bowiem, że przed telewizorem zasiada kilka osób a to powoduje, że “łapią” oni spore kąty. Nawet przy dużym zejściu z osi nasycenie barw i kontrastowość obrazu pozostaje stała. Dla osób siedzących na wprost telewizora jest to również istotne, choć często niedocenianie. Siedząc w optymalnych odległościach, które można wyliczyć z naszego kalkulatora. Znaczący kąt tworzy się nawet podczas patrzenia w róg ekranu i kontrastowość spada na matrycach VA. Matryce IPS wolne są od tego zjawiska! Jedyne negatywnej cechy można dopatrzeć się obserwując czerń pod kątem, szczególnie pionowym. Widać wtedy tak zwane srebrzenie, czyli zabarwienie czerni barwą szaro-srebrną.
Granie na konsoli i PC
LG SK9500 posiada dedykowane tryby “Gra” z krótkim input lag zarówno przy sygnale SDR jak i HDR.
Rodzaj sygnału | Opis | Ustawienia telewizora | Wynik |
[GRY] 1080p | Lag przy konsolach obecnej generacji (PlayStation 4, Xbox One, Nintendo WiiU) pracujących w rozdzielczości Full HD | “Gra” | 14 ms |
[GRY] 1080p + HDR | Lag przy konsoli PlayStation 4, pracującej w rozdzielczości 1080p z szeroką paletą barw i HDR | “HDR Gra” | 14 ms |
[PC] 4K / 1080p @ 4:4:4 | Lag przy natywnej rozdzielczości np. z komputera i chęci uzyskania chromy 4:4:4 (wyraźne kolorowe czcionki) | “HDMI: PC” | 14 ms |
[GRY] 4K | Lag przy odświeżonych wersjach konsol obecnej generacji (Xbox One S, PlayStation 4 Pro) pracujących w 4K bez HDR | “Gra” | 14 ms |
[GRY] 4K + HDR | Lag przy odświeżonych wersjach konsol obecnej generacji (Xbox One S, PlayStation 4 Pro) pracujących w 4K z szeroką paletą barw i HDR | “HDR Gra” | 14 ms |
[FILM] 4K / 1080p + upłynniacz | Lag w natywnej rozdzielczości, przy działającym upłynniaczu z interpolacją klatek | “Expert 1” | 81 ms |
Widzimy w tabelce, że opóźnienie sygnału jest tak samo niskie zarówno przy sygnale Full HD, jak i Ultra HD, bez względu na to czy podajemy także HDR, oraz szeroką paletę barw, czy nie. Wszyscy gracze powinni więc być w siódmym niebie! Tak niski lag jak 14ms rzadko kiedy się widuje, choć przyznać trzeba, że wszystko poniżej 30ms jest i tak placebo. Tak krótkiego lag’a nie wyczuje żadna istota ludzka. Gdybyśmy chcieli zastosować telewizor w roli monitora komputerowego, to powinniśmy oflagować złącze HDMI jako PC (przez przytrzymanie klawisza “input”). Zapewni nam to poprawną reprodukcję chroma 4:4:4, ale ma też swoje ograniczenia – matryca jest sterowana wtedy 8 bitowo..
System webOS z technologią sztucznej inteligencji ThinQ A
Od kilku lat firma LG rozwija swoją koncepcję systemu operacyjnego, zwanego webOS. Dotychczas platforma nosiła numery (w ubiegłym roku – 3.5). W najnowszej odsłonie, jaką znajdziemy w SK9500, system nazywa się webOS ThinQ AI. AI to skrót od sztucznej inteligencji (artificial inteligence), która jest zapowiadana jako największa systemowa innowacja w tym roku. Zanim jednak przejdziemy do omawiania tej funkcji, zacznijmy od ogólnego spojrzenia na platformę webOS. Jest to jeden z naszych ulubionych systemów operacyjnych, który dzięki zamkniętej budowie działa bardzo stabilnie (na pewno bardziej niż Android), a możliwości które oferuje są bardzo duże. O samym systemie pisaliśmy już dużo, więc wystarczy odszukać na portalu. W roku ubiegłym Wiesław Kowalczyk z LG Polska opowiedział nam o zmianach w wersji 3.0.
Powyższy materiał jest wstępem do tematu, ponieważ to co zmieniło się rok później (w 2017) to już raczej kosmetyka. Najbardziej istotną zmianą była możliwość parowania przyciska numerycznego (od 0 do 9) z aplikacją. Dzięki temu możemy uzyskać szybki dostęp do najczęściej używanych programów.
Dodana została także funkcja “Moja treść” (po lewej stronie ekranu), dzięki której możemy przeglądać zawartość sparowanych z telewizorem smartfonów. Wystarczy, że zainstalujemy odpowiednią aplikację (iOS, Android), a telewizor będzie miał przez cały czas dostęp do naszych zdjęć i filmów. Będziemy mogli usiąść więc ze znajomymi i oglądać pliki multimedialne bez konieczności wyciągania smartfona z kieszeni. No może nie do końca bez wyciągania, bo każde żądanie dostępu musi być autoryzowane przez użytkownika. Pozostałe, pomniejsze zmiany opisaliśmy w temacie: Co nowego w webOS w wersji 3.5 w telewizorach LG na 2017 rok? Odsyłam tam, w celu dalszej lektury.
Sztuczna inteligencja
Technologia sztucznej inteligencji LG ThinQ to możliwość komunikacji z telewizorem za pomocą języka naturalnego. Zamiast wydawać konkretne komendy, możemy liczyć na rozumienie normalnej mowy. System webOS ThinQ AI posiada zdolność maszynowego uczenia się, więc z czasem coraz lepiej rozumie wydawane mu polecenia. Listę predefiniowanych komend znajdziemy od razu w systemie:
Jak widzimy są wśród nich polecenia, których wykonanie pilotem byłoby dużo bardziej skomplikowane i zajęło więcej czasu, a to tylko wierzchołek góry lodowej. W przyszłości planowana jest integracja z Asystentem Google, która pozwoli na sterowanie urządzeniami w otoczeniu (IoT).
Nie omieszkałem przetestować jak sprawdza się w chwili obecnej AI i jeśli chodzi o rozpoznawanie języka polskiego to szło mu naprawdę dobrze, choć czasem za bardzo starał się spolszczać wyrazy. Mam wrażenie, że technologia Google jest w tej chwili lepsza pod tym względem. Jednak na telewizorach w języku polskim póki co jej nie znajdziemy. Być może w momencie integracji sprawa ulegnie poprawie.
Niemniej polecenia były wykonywane bardzo sprawnie i szybko. Jeśli rozważyć same wstępnie zaprogramowane komendy to myślę, że można by powiedzieć, że technologia działa idealnie, ale… to już było wcześniej. Sprawdźmy, czy TV radzi sobie z nieco udziwnioną wymową. Zacznijmy od “Dawaj Netflix!”
I to nie stanowiło dla telewizora problemu. Poprawnie rozpoznał zdanie i włączył aplikację Netflix. Efekt fajny, aczkolwiek w tym przypadku prościej pewnie byłoby wcisnąć po prostu klawisz na pilocie. Z użytkowego punktu widzenia dużo ciekawsze byłoby, gdyby AI potrafiło np. uruchomić konkretny serial w Netflixie, ale niestety tak złożonej komendy TV nie jest jeszcze w stanie przetworzyć.
A zatem czy technologia AI jest przełomem w obsłudze telewizora? Nie wiem czy posunąłbym się do aż tak śmiałego stwierdzenia. Z pewnością jest to krok w bardzo dobrą stronę, jednak brakuje lepszej integracji z aplikacjami dostępnymi w telewizorze (jak chociażby z Netflix’em). Najprawdopodobniej wiele w tym temacie zostanie uzupełnione, gdy system zostanie zintegrowany z asystentem Google. Jednak firmie LG należą się gromkie brawa za to, że jako jedyna w Polsce wprowadziła na start własny pomysł na AI, który działa w języki polskim. Domyślam się jaki to musiał być wyczyn patrząc na to co zrobiła konkurencja czyli nic na ten moment ;-).
Oglądanie telewizji i plików z USB
Telewizor posiada komplet tunerów (DVB-S/S2/T/C). Pozwalają one także na odbiór treści Ultra HD. Instalacja anteny jest bardzo prosta, jak wszystko inne w systemie webOS. Menu EPG, ma bardzo ładny design, aczkolwiek wejście w nie przerywa na chwilę seans. Wbudowany odtwarzacz plików „łyka” dosłownie wszystko i ma bardzo ergonomiczny interfejs:
LG bez zająknięcia współpracował także z serwerem DLNA zlokalizowanym w tej samej sieci lan. Bez problemu odtwarzał też filmy z dźwiękiem DTS.
Jakość dźwięku
Moc głośników SK9500 to 40W (w tym 20W mocy głośnika niskotonowego). Ich konfiguracja to 2.2. Zestaw audio wygląda więc na podobny do tego stosowanego w telewizorach OLED, np. B7, czy C7 i brzmi również bardzo podobnie lub nawet identycznie. Jakość dźwięku jest krótko mówiąc typowa dla telewizora płaskiego bez soundbara. Do oglądania programów informacyjnych w sam raz, jest głośno i wyraźnie. Do filmów i serialów warto byłoby zaopatrzyć się w zewnętrzny system audio.
Podsumowanie i ocena
LG SK9500 można śmiało nazwać najlepszym telewizorem LCD w historii tejże firmy! Do jego mocnych stron należą przede wszystkim świetna czerń, dostarczona dzięki strefowemu podświetleniu direct led z lokalnym wygaszaniem. System ten jest jedynym sposobem na uzyskanie dobrego kontrastu na matrycy IPS i pogodzenie wysokiej jakości seansu w kinowym pomieszczeniu, ze świetnymi kątami widzenia. SK9500 dobrze radzi sobie też z treścią Ultra HD. Odwzorowuje wysokie jasności efektu HDR i pokrywa szeroką paletę barw. Jest przy tym zgodny z Dolby Vision. Gracze będą zachwyceni niskim input lagiem, a osoby korzystające z TV szczególnie za dnia – bardzo wysoką jasnością matrycy. Telewizor ten nie jest jednak idealny, choć do tej pory opis mógłby tak brzmieć. Główną wadą związaną z jakością obrazu jest trochę dziki algorytm lokalnego wygaszania, który swoje wady obnaża szczególnie przy treści HDR. Sztucznie manipuluje obrazem i nadmiernie go rozjaśnia gdy nie powinien, lub miejscowo przyciemnia w okolicy czerni. Oczywiście na zachowanie można wpłynąć, ale wtedy tracimy dobry kontrast, którym się zachwycałem przed chwilą. Dyskusyjna była też jednorodność egzemplarza, który mieliśmy w teście. O ile kwestia efektu DSE (plamki, paski itd.) są kwestią sztuki, tak mocne winietowanie obrazu jest raczej przypadłością tej serii. Osobną kwestią jest cena jaką przyjdzie nam zapłacić za produkt. Oczywistym jest, że musi on kosztować skoro jest flagowym TV LCD w katalogu producenta. Problem w tym, że obecnie za jego cenę można dostać… nowego OLED’a, który generalnie w moich oczach jest lepszy. Jedyne czym SK9500 mógłby konkurować to tak naprawdę jasność w SDR (do oglądania w ciągu dnia). Mało to czy dużo? Każdy powinien ocenić sam gdyż nie jest to byle jaki argument.
Na koniec należałoby jeszcze wspomnieć świetny system operacyjny. WebOS z technologią sztucznej inteligencji ThinQ posiada umiejętność rozumienia języka naturalnego, co znacznie upraszcza wykonywanie niektórych czynności. Co najważniejsze: POLSKIEGO! Możemy je teraz wypowiedzieć do pilota, zamiast przedzierać się przez menu i wpisywać komendy na przyciskach kontrolera. Nie powiem może jeszcze, że jest to rewolucja w używaniu telewizora, ale wszystko ku temu będzie zmierzać szczególnie, gdy przyjdzie czas integracji systemu AI z Asystentem Google. Jeszcze raz ogromne gratulacje dla LG za zmierzenie się już teraz z językiem polskim. Nikt inny tego nie zrobił na ten moment!
PLUSY
- Najlepszy TV LCD w historii firmy LG
- Technologia ThinQ AI rozumiejąca komendy w języku naturalnym – polski!
- 120Hz matryca z upłynniaczem ważna przy sporcie np. piłce nożnej
- Bardzo dobra czerń dzięki podświetleniu direct led z lokalnym wygaszaniem
- Wysoka jasność w SDR (oglądanie w dzień) > 600 nitów
- Dobrej jakości efekt HDR
- Świetne pokrycie szerokiej palety barw (filmy Ultra HD)
- Doskonały system webOS
- Świetne kąty widzenia – ważne np. przy oglądaniu mundialu w szerszym gronie
- Rewelacyjne wykonanie
- Bardzo niski input lag – idealny dla graczy
- Pełna obsługa HEVC 4K – pliki, telewizja naziemna i satelitarna
- Obsługa YouTube z HDR
- Wbudowany tuner satelitarny
MINUSY
- Agresywny algorytm wygaszania, powodujący problemy przy treści HDR
- Dyskusyjna jednorodność ekranu
Cena referencyjna: 55″ SK9500: 8 999 zł, 65″ SK9500: 12 999 zł
Sprzęt do testów dostarczyła firma LG
Przeczytaj artykuł odnośnie ocen oraz wyróżnień na HDTVPolska.com:
(43106)