Jak działa HDR na projektorze JVC RS500 i innych z serii RS
Na początku ubiegłego roku, pod lupę wziąłem projektory JVC z profesjonalnej serii RS (“reference series”). Na czas testu modelu RS400, czy też, certyfikowanego przez THX, RS500, standard Ultra HD nie był jeszcze dobrze poznany. Wciąż brakowało obycia z treścią UHD z High Dynamic Range. Dopiero pod koniec ubiegłego roku udało nam się stworzyć na HDTVPolska finalną autorską procedurę do oceny HDR. Cały czas dotyczyło to jednak wyświetlaczy płaskich, dla których standardy były od początku tworzone. Projektory, od zarania dziejów, rządziły się jednak całkowicie innymi prawami. W ich przypadku implementacja technologii HDR była znacznie bardziej problematyczna. Niektórzy twierdzili wręcz, że HDR na projektorze jest tylko mrzonką. JVC jednak, od samego początku jawnie ogłaszało, że ich najnowszy line-up projektorów, tj. RS400, RS500 i RS600 jest kompatybilny z omawianym standardem. Podobnie jak w przypadku innych producentów, była to jednak implementacja “własna”, przy której obraz wyglądał dosyć ciemno i mało atrakcyjnie. Oczywiście nadal miał on bardzo wiele możliwości regulacji, jednak brak procedur kalibracyjnych dla projektorów z HDR uniemożliwiał wykrzesanie tych możliwości. Przyszedł jednak czas gdy wszystko stało się jasne i dzisiaj będę chciał się z Wami podzielić wiedzą na temat efektów pochodzących z poprawnego skonfigurowania tych jakże cenionych projektorów w kinie domowym. Jeżeli zachęcę Was tym tekstem do być może nawet zakupu któregoś z produktów serii RS polecam spojrzeć na koniec testu. Zatem do dzieła!
HDR na projektorze – czy to możliwe?
Brak jasnych norm zmusił mnie do opracowania własnego standardu, a zarazem metody kalibracji projektorów, do oglądania treści HDR. Dzięki dyskusji, którą rozpocząłem w branży profesjonalnej (świat), metoda ta została zaaprobowana i wdrożona do jednego z programów kalibracyjnych, konkretnie do LightSpace CMS. Być może skorzystają z niej także inni. Jak dokładnie powinien działać HDR w projektorze wygłosiłem już podczas targów Audio Video Show 2016 na Stadionie Narodowym podczas seminariów z projektorami Sony oraz Epson.
By zrozumieć jak ma działać HDR na projektorze trzeba najpierw dogłębnie zrozumieć czym jest HDR.
HDR to technologia pozwalająca w sposób kontrolowany przelać na ekran obraz o bardzo wysokiej jasności. Dzięki temu możliwe jest lepsze odwzorowanie rzeczywistości, która nas otacza. Obraz zapisany na wyższych jasnościach jest traktowany tak samo jak jego “ciemniejsza część”, którą oglądaliśmy do czasów ery UHD. Maksimum ile da się zapisać w filmie to aż 10 000cd/m2. To znacznie więcej niż jakikolwiek monitor obecnie jest w stanie wyświetlić. Od urządzenia zależy więc jak przedstawi poszczególne poziomy jasności.
Założeniem, które przyświecało mi przy obmyślaniu norm dla projektów był fakt, że urządzenia te były od zawsze ciemniejsze niż wyświetlacze. Standard projekcji przewidywał 48cd/m2 jasności koloru białego na ekranie projekcyjnym, podczas gdy telewizory ustawiało się do ok. 120cd/m2. Mimo to nikt nie narzekał, że obraz na projektorach jest zbyt ciemny do oglądania. Duży ekran robił przecież swoje. Taką samą strategię postanowiłem przyjąć w świecie high dynamic range. To co w filmie, zostało zapisane z wysoką jasnością (np. 800cd/m2) musi być przedstawione na projektorze z kilkukrotnie mniejszą intensywnością. W świecie high definition stosunek ten wynosił 120/48 = 2,5x. W Ultra HD ten złoty stosunek powinien według mnie, wahać się w przedziale 2 – 6x, w zależności od rozmiaru ekranu i pozycji widza. Innymi słowy, jaskrawe elementy HDR nie muszą być aż tak jaskrawe w projekcji, jak są na telewizorze, by zachować swoje piękno.
