Panasonic TX-65DX900 ( DX900 ) TEST – Ultra HD Premium LCD LED

Reprodukcja obrazu UHD (Rec 2020 i HDR)

Szeroka paleta barw

Potencjał telewizora do generowania bardziej nasyconych barw, jakie mogą być kodowane w filmach UHD, jest duży. DX900 chwali się następującym pokryciem:

DCI P3	Rec 2020
Pokrycie palety: 99%	Pokrycie palety: 78%

Prawie 100% pokrycie palety DCI to rewelacyjny wynik. Sprawdzam ją jednak tylko w celach informacyjnych (bazuje także na niej certyfikacja Ultra HD Premium). Filmy są jednak kodowane ostatecznie w Rec. 2020, czyli ultra-szerokiej palecie, której 100% pokrycie prawdopodobnie nie zostanie nigdy osiągnięte. Wynik w granicach 80% jest zatem bardzo dobry, szczególnie jak na obecne czasy, gdy artyści w studiach filmowych pracują co najwyżej na paletach DCI P3.

W obecnej chwili, gdy na rynku są już filmy Ultra HD, a wyświetlacz jest z nimi kompatybilny, badanie samego pokrycia jest bardzo wybiórcze. Uznałem więc, że to najwyższy czas przejść o krok dalej i przeprowadzić pełną analizę odwzorowania barw w trybie Rec 2020 / HDR. Tak wygląda ono w fabrycznym trybie THX-Cinema:

THX-Cinema (Rec 2020 / HDR) ustawienia fabryczne

Jak widzimy na załączonych ilustracjach, nie wszystko trafia dokładnie w swoje miejsca. Spróbujmy zinterpretować te pomiary. Jest to nieco trudniejsze niż w przypadku pomiarów Rec 709, ponieważ tam mniej więcej każdy obszar i próbka koloru ma porównywalną ważność. Tu natomiast nie do końca. Po pierwsze, w przypadku charakterystyki jasności najważniejszy jest przedział 0 – 50% jasności, ponieważ to w nim mieści się w nim “większość obrazu”. Mniej więcej tyle ile zawierały w sobie filmy Rec 709, a zatem większość kolorów przyrody, odcieni skóry i tym podobnych. Reszta, tj. 50 – 100% to zakres bardziej efektowy, przenoszący wysokie jasności W nim bezwzględna poprawność barw jest mniej istotna. Podobnie w kwestii gamutu. Wszystko co leży poza obszarem Rec 709, jest mniej istotne, ponieważ są to barwy mocno nasycone, które rzadko kiedy rozpatruje się w domenie naturalności. Każdy z nas może powiedzieć, czy np. zdjęcia twarzy, owoców, czy elementów przyrody wyglądają naturalnie, ale mocno nasycone barwy np. kolory samochodów wyglądają równie dobrze nawet z pewnymi błędami.

A więc jak radzi sobie z tym DX900 w fabrycznym THX-Cinema? Śmiało odpowiem, że dobrze! Nie jest to z pewnością referencyjne oddanie barw w trybie Rec2020/HDR. Jest to mniej więcej poziom jaki reprezentowały telewizory kilka lat temu w trybach Rec709. Innymi słowy nie ma tu grubych błędów. Nie giną detale w czerniach, jak miało to miejsce na wcześniejszych wyświetlaczach, w których tryb UHD był jeszcze kiepsko dopracowany. Nie jest jednak też pod linijkę. Najbardziej istotny zakres 0-50% ma pewne odstępstwa w gammie. Jak widzimy w okołoczerniach są duże skoki, a następnie lekkie uwydatnienie. Jeśli chodzi o paletę kolorów to środek trzymany jest całkiem dobrze. Są pewne odstępstwa, o wartościach zauważalnych, ale nie rażących. Zewnętrzem (wierzchołkami) barw się nie sugerujmy aż tak bardzo, ponieważ ich duże błędy wynikają z ograniczonego pokrycia, ale jak powiedziałem wcześniej występowanie barw w tych rejonach jest rzadkie i nawet gdy się zdarza to błąd jest ciężko zaobserwować.

Po kalibracji (do Rec. 2020/HDR)

Sposób przeprowadzania kalibracji trybu Rec 2020/HDR był dla mnie bardzo intrygujący. Zastanawiałem się czy telewizor pozwoli zapisać osobne ustawienia na tym samym trybie obrazu (tak jak Samsung, Sony), czy nie. Okazuje się, że nie. Panasonic DX900 czerpie domyślnie korekcje ze zwykłych ustawień, wykonanych wcześniej dla Rec 709, co daje efekt bardzo podobny do fabrycznego trybu THX. Rec 2020 kalibruje się natomiast oddzielnie, z wykorzystaniem innego trybu. To element, który moim zdaniem wymaga jeszcze dopracowania, ponieważ miło by było mieć możliwość niezależnej kontroli nad trybem UHD, bez konieczności ręcznej zmiany trybów (tak jak było z kalibracją 3D). W każdym razie, kalibracja przynosi tu wymierne korzyści. Udało się nieco wyprostować charakterystykę jasności i obraz się zrobił przez to jeszcze trochę bardziej nasycony, co szczególnie dobrze odbiło się na pastelowych kolorach. Tyle mogę opisać na tą chwilę ponieważ nie mogłem poświęcić zbyt dużo czasu na obserwację zmian. Kalibracja Rec 2020/HDR jest wciąż rzeczą eksperymentalną, jednak możliwość jej przeprowadzenia jest kolejnym dowodem na bardzo duże zaawansowanie obecnej generacji telewizorów.

Wrażenia subiektywne

Normalnie poprzestałbym pewnie na opisach syntetycznych, jednak frajda z oglądania UHD z Rec 2020 i HDR jest zwyczajnie tak duża, że ciężko się tym po prostu nacieszyć! Każdy kto twierdzi, że różnica jest już niewielka, bo Full HD jest odpowiednio dobre, nie miał po prostu możliwości zobaczyć tego co nadchodzi. HDR robi przepaść w odbiorze efektownych scen, a poszerzona paleta barw dodaje smaczków. Mnie na przykład porwał film na Ultra HD Blu-ray: Lego: Przygoda (“The Lego Movie”):

Monitor nie odda nawet ułamka tego efektu. Możecie mi tylko wierzyć na słowo, że to ujęcie wygląda jak w 3D. Światło jest niezwykle realistyczne, ponieważ w punkcie, gdzie poprowadziłem strzałkę ma aż 1200cd/m2! Specjalnie przystawiłem w to miejsce spektrometr i dokonałem pomiaru: 

To daje naprawdę niesamowity efekt. Mogę jedynie nieco zasymulować jak mniej więcej wyglądałaby ta sama scena bez HDR. Do tego celu okroję jeszcze bardziej standardowe zdjęcie (SDR), by lepiej zrozumieć różnicę:

Symulacja obrazu SDR (Full HD)

W obrazie SDR nie ma możliwości zakodować informacji jasnościach wyższych niż 120cd/m2 (reference white), więc tak jasne podświetlenia musiałyby się zlewać, a z racji, że ta scena składa się prawie wyłącznie z blasków, to cała musiałaby być ciemniejsza. To jednak tylko symulacja… W innych scenach efekt wyglądał równie piorunująco!

Tu z kolei obserwowałem 800cd/m2 niezwykle żywego ognia. Aż ciepło się robiło przed telewizorem  

Skoro już o ogniu mowa, to niezwykle żywy jego kolor można też było zobaczyć w urywkach Mad Max’a na Ultra HD Blu-ray. Tu postanowiłem zrobić nawet pomiar, by dowiedzieć się co to konkretnie za barwa, będąc przekonanym, że w filmie Full HD nie mogłaby ona się pojawić.

I jak widać nie pomyliłem się Wątpię jednak, że na monitorze będzie możliwe wyświetlenie jej w pełnej krasie, więc proszę odpuście sobie porównania z monitora do Waszych telewizorów. Monitor 98% czytelników nie jest w stanie wyświetlić takiego koloru! Gdyby nie pomiar o którym wyżej, prawdopodobnie nie wstawiłbym nawet tego zdjęcia. Muszę jeszcze dodać, że choć na filmie występują tak skrajnie mocno nasycone kolory, to skóra aktorów, czy nawet piach po którym jadą mają naturalną, pastelową tonację. To właśnie różnica pomiędzy kontrolowanym wykorzystaniem szerokiej palety barw, a używaniem dynamicznych trybów telewizora w których wszystko staje się za mocno nasycone

Podsumowując oglądanie filmów na Ultra HD Blu-ray to przełom w jakości obrazu. Szczególnie na tak dopracowanych telewizorach jak testowany Panasonic DX900.

(28828)