JVC DLA-RS540 TEST projektora 4K na 2018, z eShift 5, Ultra HD i HDR

Odwzorowanie obrazu z szeroką paletą barw (Rec 2020/DCI)

Nowością w modelu RS540 jest nowe ustawienie przestrzeni barw, które możemy wybrać w trybie “HDR”. Nosi taką samą nazwę (HDR) i jest ustawione domyślnie. Z moich testów wynika, że przy takim ustawieniu projektor wyłącza dodatkowy filtr (digital cinema filter), który ma za zadanie uzyskać lepsze pokrycie poszerzonej palety barw. Może to brzmieć absurdalnie, jednak skupmy się na znaczeniu słowa “filtr”. Jest to element toru optycznego, który zabiera część światła. Co za tym idzie, wyłączenie filtra powinno zapewnić wyższą jasność projekcji, tak ważną do efektu HDR. Sprawdźmy czy warto:

Ustawienie: “HDR”	Ustawienie: “Rec.2020”
Jasność: 165 cd/m2	Jasność 163 cd/m2

Jak widzimy, nie ma drastycznych różnic w pokryciu palety kolorów. Te 3% mógłbym uznać za coś całkowicie nieistotnego, gdyby nie to, że różnica w jasności wynosi… poniżej 1%! To kompletnie niewidoczna różnica. 3% palety barw niby też, jednak prędzej będzie nam dane właśnie to zauważyć. Sugeruję więc zmienić domyślne ustawienie “HDR” na “Rec.2020”.

Zalecana fabryczna konfiguracja

Tryb HDR jest całkiem nieźle ustawiony prosto z fabryki. Widać tutaj postęp, jaki dokonał się w tej materii od pierwszej generacji projektorów Ultra HD, kiedy to treści z HDR w zasadzie nie dało się komfortowo oglądać. Tutaj seanse wyglądają dobrze, chociaż mają minimalne przekłamania, podobne do tych z trybu do SDR. Biel jest trochę za zimna, zaś charakterystyka jasności powoduje nieznaczne przytłumienie detali w czerniach. Warte uwagi i skalibrowania, ale nie jest to konieczność by w ogóle seans cieszył. Chyba, że używać będziemy jakiegoś niestandardowego ekranu.

Po kalibracji trybu tryba HDR

Finalnie, udało się “dopieścić” charakterystykę tonalną projektora i treść HDR stała się znacznie naturalniejsza. Ustąpił sztuczny kontrast, a także wyszły detale z czerni. W kwestii kalibracji nic się nie zmieniło w nowej linii projektorów. Po prostu praca przebiegła trochę szybciej, bowiem problemy wyjściowo są mniejsze. Poprawnie udało się zmapować zakres jasności 0 – 60%, czyli 0 – 240cd/m² (w filmie). Dalej w przedziela 240 – 1540cd/m² tworzy się “kolanko” by zmieścić więcej informacji o przejściach tonalnych, z nieco zaniżoną intensywnością świetlną. Oczywiście można by inaczej ukształtować krzywą odpowiedzi tonalnej. Projektor dostarcza teraz więcej informacji o odtwarzanym obrazie, więc wiemy czego możemy spodziewać się po filmie. Można by pokusić się o dwie kalibracje – jedną dla filmów posiadających efekty do 1000 nitów, a drugi do 4000 nitów. Menu mogłoby wyglądać wtedy tak jak na miniaturze po prawej.

Taka projekcja wygląda bardzo korzystnie. Przyznać trzeba, że JVC RS540 dostarcza obecnie świetne widowisko Ultra HD z HDR. Jest to najlepsze co możemy obecnie uzyskać na projektorach o takiej mocy światła. Wiadomo, że nie są to takie efekty jak na najlepszych telewizorach, jednak na to na pewno nie pozwoli jeszcze w najbliższych latach technologia. Elementem nie do przecenienia, podczas seansu Ultra HD, jest także dobra czerń projektora. Praca w wysokim trybie lampy istotnie podnosi poziom czerni. Tutaj projektory LCD, czy DLP na pewno dużo stracą. w JVC czerń jest nadal niezła.

Obraz z HDR w formacie HLG

Na koniec postanowiłem przetestować jak projektor radzi sobie z HLG, którego niedługo uświadczymy już w telewizji satelitarnej. Na trybie skalibrowanym do HDR10 przestawiłem więc krzywą odpowiedzi tonalnej na dedykowaną pozycję. Nadmienić należy, że projektor niestety nie robi tego samoczynnie, nawet jeśli podamy odpowiednie metadane przez HDMI. Wygląda na to, że trzeba będzie zmieniać tryby ręcznie.

Z tego co widać wydaje się, że… obraz oddany jest niemalże idealnie. W istocie tak by było, gdyby nie fakt, że charakterystyka wykreślona jest względem HLG o tzw. systemowej gammie 1.0. Parametr ten jest specyficzny dla HLG i określa przez jaką wartość gamma należy pomnożyć charakterystykę jasności sygnału. Z definicji, wartość 1.0 powinna być tylko i wyłącznie w bardzo jaskrawych pomieszczeniach, praktycznie tak jasnych w otoczeniu wyświetlacza, jak sam on. Zmianę tą należy uwzględnić, ponieważ ludzkie oko inaczej postrzega kontrastowość obrazu, gdy jest on otoczony czernią, a inaczej gdy jest otoczony bielą. Fachowo nazywa się to efektem Bartleson’a-Breneman’a. Według założeń HLG, na projektorze w ciemnym otoczeniu, systemowa gamma powinna wynosić aż 1.44. Próbowałem ustawić projektor do takiej wartości, jednak maksimum co da się osiągnąć to 1.1. Nie jestem w stanie odpowiedzieć na pytanie, czy jest to problemem, czy może wręcz przeciwnie, ponieważ z materiałem HLG nie mam jeszcze doświadczenia (właściwie nikt w branży nie ma). Postanowiłem jednak przeprowadzić test, polegający na odtwarzaniu dwóch wersji tego samego filmu, jednej zakodowanej w PQ, a drugiej w HLG.

W istocie kontrastowość materiału w HLG była nieco niższa, jednak nie jestem w pełni przekonany, czy takie porównanie jest miarodajne. W przypadku treści HDR10 nie ma bowiem wytycznych dotyczących charakterystyki jasności w zależności od warunków otoczenia. Zobaczmy jednak jak wygląda konfrontacja jednego materiału z drugim, przy gammie systemowej 1.1.

Tu widzimy, że materiał zmienia się w stronę wersji HDR10. Zmiana jest o dziwo wyraźna i sądzę, że gdyby udało się ustawić systemową gammę na 1.44, to projekcja wyglądałaby sztucznie. W mojej subiektywnej ocenie, po możliwej konfiguracji materiał wygląda zwyczajnie bardzo dobrze.

(17456)