Różnica w jakości pomiędzy 4K a 8K jest niezauważalna? Analizujemy kolejne badania

Czy rozdzielczość 8K oferuje wyższy poziom detali i przewagę jakościową nad 4K? Wyniki przeprowadzonych niedawno na grupie ponad stu osób badań dowodzą, że większość użytkowników telewizorów nie dostrzega tych różnic. Bardzo wiele zależy od kondycji naszego wzroku i odległości od ekranu. Przyjrzyjmy się metodologii i wnioskom wyciągniętym przez autorów.

Sprawę arcyciekawych badań nad różnicami w rozdzielczościach opisał na łamach portalu Techhive Steve Wilkinson. Za przeprowadzone na zasadzie podwójnego ślepego testu analizy odpowiadają wiarygodni giganci branżowi: Warner Bros., Pixar, Amazon PrimeVideo, LG i American Society of Cinematographers (ASC).

• Zobacz także: Kalkulator odległości od TV

4K vs 8K – na czym polegały badania?

Do udziału w testach zaproszono 139 osób. Przed rozpoczęciem właściwych procedur, każdego widza poddano badaniom wzroku, które wykazały, że większość z nich dysponuje poprawnym widzeniem 20/20, a 39% plasuje się niewiele poniżej normy. Następnie uczestników podzielono na pięcioosobowe grupki i na przestrzeni trzech dni, na zasadzie około 30-minutowych sesji, prezentowano im siedem starannie wyselekcjonowanych klipów. Dwóch badanych sadowiono blisko ekranu (w odległości około 1,5 metra), a za nimi usadzono pozostałych trzech (w odległości około 2,7 metra).

Jakie fragmenty wybrano? Były to kolejno: dwa klipy z “Dunkierki” (zbliżenie i szeroki kadr – kopie w jakości 8K z taśmy filmowej 70 mm), wycinki z dwóch produkcji Pixara: “Meridy walecznej” i “Dawno temu w trawie” (oba wyrenderowane w 8K na potrzeby badań), dwa klipy z serialu Amazona “Kleszcz” (sceny z jaskini i statku kosmicznego nagrane w 8K przy użyciu kamery kinowej Red) oraz krótki materiał przyrodniczy autorstwa Stacey Spearsa ze Spears and Munsil.

Wszystkie materiały zostały zakodowane w HDR10, a w tabeli poniżej ujęto metadane MaxFALL i Max CLL każdego z nich:

Wybrane fragmenty zostały najpierw zeskalowane do 4K, a następnie z powrotem podniesione do 8K metodą czterokrotnego mnożenia pikseli, które zostały także lekko wygładzone. Zrobiono to, by matryca rozpoznawała zarówno materiały 4K jak i 8K jako właśnie te o najwyższej rozdzielczości, co z kolei pozwoliło wyeliminować ewentualne wskazówki, które mogłyby pojawiać się na ekranie i ułatwiać zadanie badanym.

Materiały odtwarzano na 88-calowym telewizorze OLED 8K LG 88Z9 w trzech osobnych sekwencjach, przy czym wersje 4K i 8K każdego klipu dwukrotnie przypisano losowo jako A lub B i pokazano we wzorze A-B-A-B. Trzecią sekwencją była sekwencja kontrolna, wykorzystująca wersję 4K klipu odtwarzanego 4 razy, podczas gdy widzowie wciąż widzieli etykietę A lub B. Po odtworzeniu pojedynczej sekwencji A-B-A-B klipu, pokazano zestaw innych klipów, aby żadna z trzech sekwencji klipu nie była odtwarzana kolejno. Oznacza to, że podczas każdych 30 minut testu, widzowie oglądali łącznie 21 sekwencji.

Po zakończeniu sesji, ankietowani mieli wypełnić poniższą rubrykę, która dotyczyła kolejno każdego użytego klipu. Tu wskazywali, która wersja prezentowała ich zdaniem lepszą jakość i w jakim stopniu. Mogli też uznać, że były one identyczne:

Czy 8K jest lepsze od 4K? Wyniki nie potwierdziły tego jednoznacznie

Wyniki przedstawiono na różne sposoby i w różnych kontekstach. Najważniejsza konkluzja była jednak następująca: fragmenty w jakości 8K oceniono jako “nieznacznie lepsze” od tych prezentowanych w 4K. Kłopot w tym, że nawet materiał z najwyższym wynikiem na korzyść wersji 8K (nr 7, przyrodniczy) uplasował się na skali zdecydowanie bliżej rubryki “taki sam” niż “nieznacznie lepszy”.

W rozjaśnieniu sytuacji nie pomogło znacząco wyłuszczenie głosów oddanych przez badanych wyposażonych w najlepszy wzrok. Okazało się, że w ich oczach niektóre klipy 8K zyskały w porównaniu z pierwszym wykresem, a niektóre straciły:

Największą różnicę na korzyść treści 8K wykazano dopiero po wyselekcjonowaniu wyników zebranych od uczestników siedzących bliżej ekranu, którzy jednocześnie mogli się pochwalić najlepszym wzrokiem. Po zastosowaniu takiego filtra stwierdzono, że dwa pokazywane fragmenty (“Dawno temu w trawie” i przyrodniczy) uplasowały się na skali najbliżej wyniku “nieznacznie lepszy”:

Dla ułatwienia pozbyto się też ze skali odpowiedzi “nieznacznie lepszy”, “lepszy” i “znacznie lepszy”, łącząc je w proste “lepszy”. Dało to nieco przejrzystszą perspektywę:

W końcu zebrano też i porównano liczbę odpowiedzi optujących za materiałami 4K, wskazujących na brak różnic i tych preferujących 8K. Rozrysowano to na całkiem wymownym wykresie – warto zwrócić uwagę na całkiem pokaźną ilość głosów za materiałami prezentowanymi w niższej jakości:

Badanie wymownie podsumował Michael Zink z Warner Bros:

 „Uważam, że powodem tak dużej liczby osób oceniających materiały 4K lepiej niż te w 8K jest to, że tak naprawdę nie widzą różnicy i po prostu zgadują” – stwierdził.

Dodał też, że tylko w przypadku materiału przyrodniczego (nr 7) uzyskano więcej odpowiedzi faworyzujących wersję 8K niż 4K.

Autorzy badań stwierdzili, że dla większości widzów i przy typowych warunkach oglądania, zwiększenie rozdzielczości z 4K do 8K nie tworzy zauważalnego wzrostu szczegółów, które wpłynęłyby na poprawę jakości odbioru treści. Ta różnica percepcyjna wydaje się jednak zależeć częściowo od rodzaju oglądanego materiału. Fragment przyrodniczy w wersji 8K zebrał więcej pozytywnych głosów – zdaniem przeprowadzających testy – „prawdopodobnie dlatego, że cechuje się większą ilością szczegółów o wysokiej częstotliwości”. Co więcej, te ulepszenia percepcyjne zostały zauważone głównie przez osoby o dobrym wzroku i przy bliższej odległości od ekranu.

Warto też przypomnieć inne badania dotyczące postrzegania 8K, które analizował dla Was rok temu Maciej Koper na naszym portalu podczas CES w Las Vegas. Dostępne są one tutaj:

• Po co nam 8K (i więcej)? Nowe badania empiryczne nad odległością od TV

Źródło: AVForums

Więcej o telewizorach:

• Philips OLED+984 Bowers & Wilkins | TEST | Takiego telewizora jeszcze nie było!
• Alternatywa do 4K Blu-ray? Test działania i oferty Apple TV na telewizorach LG OLED i NanoCell
• BT i Samsung z pierwszą transmisją na żywo w 8K. Przed nami nowa era?
• Chińczycy opanowują rynek paneli LCD. LG i Samsung w odwrocie
• LG Display: produkcja w nowoczesnej fabryce paneli OLED zalicza kolejne opóźnienie

(12549)