Jaki kupić projektor? Natywny Ultra HD 4K czy z funkcją e-shift / 4K Enhancement
700
0
4K Enhancement/e-shift – czy to jest już 4K/Ultra HD?
Pozostali producenci projektorów z najwyższej półki, póki cały czas idą w rozwiązania częściowego wsparcia dla 4K. Zapewne tak samo będzie w 2016 roku. Co może dziwić dlatego przyjrzymy się o co dokładnie chodzi. Opis działania takiej funkcji pokażę na przykładzie Epsona LS10000. Nie posiada on natywnej rozdzielczości Ultra HD, jednak jest w stanie ją uzyskać za pomocą systemu 4K Enhancement (technologia podobna do tej stosowanej np. w JVC czyli e-shift). System ten bazuje na rysowaniu co drugiej klatki przesuniętej o 0,5 piksela w prawo i w dół względem oryginalnej. Przy 120Hz przetworniku obrazu jest to możliwe do wykonania bez widzialnego efektu migotania. Tego typu fizyczne przesuwanie obrazu jest zaś możliwe dzięki wykorzystaniu tzw. zjawiska dwójłomności światła. W torze optycznym projektora zastosowano odpowiedni polaryzator, oraz soczewkę przesuwającą obraz w zależności od kierunku polaryzacji światła. Takie samo zjawisko można zaobserwować w naturze po przejściu spolaryzowanego światła przez niektóre minerały, np. Kalcyt:
Zjawisko dwójłomności światła w naturze.
A tak wygląda to w projektorze:
Dodatkowe elementy toru optycznego w LS10000.
Dzięki przesunięciu jednej klatki względem drugiej możliwe jest wyrysowanie teoretycznie czterokrotnie większej liczby pikseli. Testowany projektor może zrobić to zarówno dla sygnału Full HD, skalując go do Ultra HD, jak i przyjąć natywnie sygnał UHD i postarać się go wyświetlić odwzorowując jak najwięcej detali.
Zarówno sygnał Full HD może zostać przeskalowany do UHD jak i UHD może zostać przyjęty natywnie.
Oczywiście metoda ta ma pewne ograniczenia. To czego nie można jej jednak odmówić, to fakt, że generuje gładszy obraz ze zdecydowanie mniej widoczną strukturą pikseli.
 |
 |
Obraz standardowy vs. skalowany do 4K przez 4K Enhancement w tym drugim przypadku siatka pikseli jest wcale niewidoczna.
Krawędzie są jednak nieco zmiękczone, ale tutaj zależy to od ustawienia pracy systemu i rozmaitych ustawień sztucznego wyostrzania. Generalnie skalowanie obrazu zawsze go zmiękcza, szczególnie, gdy jest przeprowadzane w ten sposób, więc i lekkie wyostrzanie musi być nieodłącznym elementem pracy takich funkcji. Samych trybów przeskalowywania mamy kilka:
Tryby skalowania do 4K za pomocą funkcji 4K Enhancement.
Moim zdaniem, najlepszym wyborem jest 4K-1, ewentualnie 4K-2. Kolejne tryby zbyt mocno uwydatniają krawędzie.
Co jednak stanie się gdy podamy na projektor natywny sygnał 4K licząc, że wyświetli jak największą ilość detali? W tym przypadku faktycznie zobaczymy ich trochę więcej! Zerknijmy na dokumentację zdjęciową, którą zgromadziłem robiąc zdjęcia przy tych samych ustawieniach aparatu. Następnie zostały one przeskalowane dwukrotnie.
| Tryb 4K Enhancement, typ sygnału | Obraz wynikowy |
|---|---|
| Wyłączony, sygnał 1080p |  |
| 4K-1, sygnał 1080p |  |
| Wyłączony, natywne Ultra HD |  |
| 4K-2, sygnał 1080p |  |
Jak widzimy na powyższej scenie, tryb 4K-2 naprawdę mocno wzmacnia lokalny kontrast, więc wstawiam zdjęcia tego trybu tylko w celach informacyjnych. Skupmy się jednak na 4K-1. Takie ustawienie generuje wyraźnie gładszy obraz, bez widocznej siatki pikseli, co będzie bardzo korzystne dla widza znajdującego się w odległości mniejszej niż około 4cm/cal ekranu, czyli zalecanej do UHD, jak wynika z naszego kalkulatora odległości. Samo przeskalowanie nie dodaje jednak nowych detali, nie ma przecież takiej opcji. Bardzo ciekawe jest natomiast porównanie obrazu skalowanego do podanego natywnie w UHD ze źródła. Różnice w tych dwóch wariantach można odczytywać jako faktyczną zdolność systemu 4K Enhancement do wyświetlania wyższej rozdzielczości. Jak widzimy na zdjęciach, porównanie wypada na korzyść wariantu UHD, jednak różnica nie jest wielka. Da się zauważyć więcej detali na drzewach w tle i na ramie statku. Ta różnica jest jednak wciąż daleka tej, którą powinniśmy widzieć porównując do projektora z natywnym 4K.
Na podstawie powyższych analiz wynika zatem, że Epson LS10000 robi dobrą robotę i daje poczuć wyższą rozdzielczość obrazu niż Full HD, jednak za pomocą technologii 4K Enhancement nie jest w stanie dać tego co natywna matryca Ultra HD. Podobne wnioski można wysnuć z drugiej sekwencji testowej. Tutaj różnice są trochę mniejsze, ponieważ 4K Enhancement gorzej radzi sobie przy obrazach o mocno kontrastujących konturach:
| Tryb 4K Enhancement, typ sygnału | Obraz wynikowy |
|---|---|
| Wyłączony, sygnał 1080p |  |
| 4K-1, sygnał 1080p |  |
| Wyłączony, natywne Ultra HD |  |
| 4K-2, sygnał 1080p |  |
Jeśli chodzi o techniczne możliwości dostarczenia sygnału 4K do projektora, to prezentują się one jak poniżej w tabelce. Generalnie rzecz ujmując, HDMI 1 jest pełnoprawnym portem 2.0, aczkolwiek poziomu A (czyli bez 600MHz). Oznacza to, że wszystkie formaty z próbkowaniem 4:2:0 doprowadzić można bezpośrednio.
| Obsługa rozdzielczości 3840×2160@60Hz 4:2:0 | TAK |
| Obsługa rozdzielczości 3840×2160@24Hz 4:4:4 | TAK |
| Obsługa rozdzielczości 3840×2160@60Hz 4:4:4 | NIE |
| Kompatybilność z HDCP 2.2 | TAK – HDMI 1 |
Dyskusyjną kwestią jest szeroka paleta barw, bowiem LS10000 oferuje nawet specjalny filtr by poszerzyć spektrum kolorów. Nie ma jednak jakiejkolwiek gwarancji, że przełączy się w jeden z tych trybów (trudno nawet przewidzieć w który miałby się przełączyć) gdy dostanie informację ze źródła, że film zakodowany został w szerokim gamucie. Niemniej postanowiłem sprawdzić pokrycie, jest na bardzo dobrym poziomie:
| DCI P3 | Rec 2020 |
|---|---|
 |
 |
| Pokrycie palety: 97% | Pokrycie palety: 72% |
Co się stanie gdy podłączymy komputer i zechcemy zagrać w coś w 4K? Okazuje się, że PC wykryje możliwość włączenia rozdzielczości 4K. Jednak jakość obrazu pozostawia dość sporo do życzenia. Widać, że brakuje linii a obraz jest mniej wyraźny. Widać to oczywiście z bliska. Odchodząc dalej zatracamy możliwość dostrzeżenia defektów i widzimy obraz poprawnej jakości aczkolwiek bardzo zbliżonej do Full HD.
Słowem podsumowania: mimo, że nie jest to natywny projektor Ultra HD, to nieuprawnionym jest też mówić, że oferuje “tylko Full HD”. LS10000 jest gdzieś pomiędzy tymi dwoma technologiami. Daje poczuć wyższą rozdzielczość obrazu, aczkolwiek nie pozwala jej ujrzeć w pełni. Dodatkowo trzeba być naprawdę blisko ekranu aby te różnice dostrzec.
