Król oferty telewizorów OLED 4K od Sony zarządził w naszej redakcji | TEST | Google TV Sony BRAVIA XR OLED A90J

Z wielką radością przywitaliśmy w redakcji HDTVPolska najnowszy, flagowy model telewizora Google TV Sony BRAVIA XR OLED A90J, który w 2021 roku stoi na czele organicznych wyświetlaczy stworzonych do kina domowego. Japońska firma wprowadza superinteligentny procesor obrazu “Cognitive Processor XR”, który dosłownie naśladuje sposób, w jaki działa ludzki mózg! Został on zastosowany w pięciu seriach telewizorów BRAVIA XR, które dodatkowo ulepszono technologią wyświetlania kolorów XR Triluminos Pro. Sony BRAVIA XR OLED A90J oczywiście należy do tej grupy i ma do zaoferowania wszystko co najlepsze w przypadku jakości obrazu, dźwięku oraz rozwiązań multimedialnych. Czas więc zebrać całą naszą wiedzę w podsumowującym teście i wystawić rekomendację. Bo to, że ten telewizor rekomendujemy było już jasne z poprzednich naszych wpisów. Pytanie tylko jak bardzo?

Telewizor testowany przez:

Maciej Koper (pomiary – fachowa kalibracja, szczegółowa ocena jakości obrazu)

 

 

 

 

Piotr Gmerek (zredagowanie testu)

 

Dostępność modelu w przedsprzedaży
Sony OLED XR-55A90J	10 699 zł	10 699 zł
Sony OLED XR-65A90J	13 999 zł	13 999 zł

• Sprawdź ceny innych telewizorów Ultra HD

Cechy telewizorów Google TV Sony BRAVIA XR OLED A90J Master Series  okiem producenta (modele 83″, 65″ i 55″):

• Procesor Cognitive Processor XR wykorzystuje wiedzę o ludzkim wzroku i słuchu, by całkowicie wciągnąć widzów w oglądanie ulubionych treści;
• Funkcja XR OLED Contrast dostosowuje jasność do najbardziej intensywnych świateł i głębokiej czerni w cieniach, a technologia XR Triluminos Pro reprodukuje szerszą paletę barw i ich subtelne odcienie – jak w świecie realnym;
• Technologia XR Motion Clarity precyzyjnie przetwarza zmieniające się obrazy, by zapobiec ich zamazaniu i utracie jasności;
• Platforma BRAVIA CORE3 pozwalająca oglądać wybrane pozycje z najnowszej oferty Sony Pictures Entertainment i klasycznego repertuaru, jak również najbogatszą kolekcję treści Sony Pictures Entertainment;
• Platforma Google TV6 zapewniająca szybki dostęp do treści, serwisów i usług;
• Łatwe podłączanie różnych urządzeń dzięki technologiom Apple® AirPlay® 2 i HomeKit;
• Współpraca z asystentem Alexa i Asystentem Google. Funkcja wyszukiwania głosowego z wolnymi rękami współpracuje z Asystentem Google, by zapewnić widzom lepsze wrażenia;
• Tryb Netflix Calibrated Mode zapewnia studyjną jakość przy oglądaniu seriali z serwisu Netflix, a technologia IMAX® Enhanced umożliwia remastering obrazu IMAX i słuchanie intensywnego dźwięku DTS;
• System Calman® Ready umożliwia precyzyjne regulacje niedostępne z poziomu standardowych ustawień obrazu;
• Technologia interpolacji XR 4K nadaje sygnałom 2K jakość zbliżoną do 4K, dzięki czemu obraz staje się niesamowicie realistyczny i szczegółowy;
• Zgodność z funkcjami standardu HDMI 2.1, takimi jak 4K 120 kl./s, zmienna częstotliwość odświeżania (VRR, Variable Refresh Rate)7, automatyczny tryb małego opóźnienia (ALLM, Auto Low Latency Mode) i eARC;
• Udoskonalona technologia Acoustic Surface Audio+ wytwarza kinowy dźwięk przestrzenny z dokładniej rozmieszczonymi źródłami i zapewnia idealną harmonię między obrazem a dźwiękiem;
• Obsługa systemów Dolby Vision® HDR i Dolby Atmos® zapewniających intensywny dźwięk i zmieniających przeżycia rozrywkowe poprzez wyjątkowo żywy obraz i niezwykle poruszający dźwięk;
• Technologia Ambient Optimization optymalizuje jakość obrazu i dźwięku w każdym otoczeniu;
• Dwa ustawienia podstawy (standardowe i do soundbara) pozwalają skupić uwagę widza na obrazie lub podnieść ekran, aby uwolnić przestrzeń na soundbar;
• Minimalistyczne wzornictwo One Slate z ramką Seamless Edge nadaje ekranowi elegancką formę jednolitej tafli szkła i skupia uwagę widza na ekranie

Jak zbudowany jest nowy Sony OLED A90J?

Informacje na sporych rozmiarów kartonie od razu zdradzają nam z jakim modelem mamy do czynienia. Na środku dumnie pręży się logo BRAVIA XR a w prawym rogu MASTER Series czyli nowość 2021 roku. Do testów redakcyjnych przyszedł ekran o imponującej przekątnej 65 cali.

Telewizor jak na flagowca przystało jest bardzo starannie zapakowany oraz co ważne: zabezpieczony specjalnymi gumowymi nakładkami. Szczególnie wszystkie krawędzie samego ekranu OLED, które są niebywale narażone na uszkodzenia. Tutaj wszystko stoi na najwyższym poziomie do którego przyzwyczaił nas już japoński producent w ostatnich latach.

W zestawie znajdziemy szereg akcesoriów w tym dwie nóżki wykonane z wysokiej jakości materiałów, pilota oraz instrukcje szybkiego montażu.

Warto z niej skorzystać, ponieważ podstawę możemy zainstalować na dwa sposoby a montaż dwóch nóżek jest wyjątkowo szybki i prosty gdy znamy mechanizm i pomysł Sony na ich zamontowanie.

Dlaczego dwie wersje montażu? Telewizor może stać bardzo nisko, dotykając (prawie) dolną krawędzią ekranu o mebel lub możemy postawić go wyżej gdy pod telewizorem chcemy ustawić dodatkowy soundbar. Doskonałe rozwiązanie!

65 cali to nowy standard wśród telewizorów OLED? fot. Sony

A tak wygląda montaż na naszym stole redakcyjnym:

W komplecie z telewizorem, znajduje się kilka zaślepek, które po założeniu tworzą niezwykle zgrabny tył. A90J możemy spokojnie wyeksponować stawiając np. w centrum salonu. Nie musi być on schowany w kącie gdyż tył w żadnym wypadku nie będzie straszyć. O ten element wizualny Sony jak zwykle zadbało:

W zestawie znajdziemy pilota w najwyższej specyfikacji czyli pokrytego aluminium oraz podświetlanego w nocy. To dobrze leżąca konstrukcja w dłoniach uzupełniona o klawisze szybkiego dostępu do najbardziej popularnych aplikacji wideo:

Porty HDMI 2.1 to standard w telewizorach Sony BRAVIA XR na 2021 rok

W tym roku HDMI 2.1 staje się standardem w telewizorach. Także tych od Sony. OLED A90J wyposażony jest w dwa pełnoprawne porty HDMI 2.1 (4K120/eARC/VRR/ALLM) oznaczone odpowiednio na tylnej ścianie ekranu w sekcji wszystkich portów. Porty działają poprawnie, zostały wykryte w PS5 jako te działające w 4K 120Hz. Opcja VRR będzie dostępna w przyszłości, zapewne w momencie kiedy zadebiutuje na konsoli PS5.

Jeżeli chodzi o wszystkie złącza to na pokładzie znalazły się m.in dodatkowe dwa porty HDMI 2.0, możliwość podpięcia dysku twardego do nagrywania np. programów z naziemnej telewizji cyfrowej, komplet tunerów telewizyjnych, port słuchawek, port dźwięku optycznego, trzy porty USB czy dość rzadko spotykane wyjście na głośnik centralny.

Jak więc widać, telewizor jest wykonany i wyposażony pod tzw. “korek”. Mamy tutaj wszystko co potrzebne na najbliższe lata. Przejdźmy do pomiarów i testów jakości obrazu.

Dlaczego właśnie telewizor OLED?

Zalety wyświetlaczy organicznych wynikają przede wszystkim z faktu jak generowany jest obraz. Każdy subpiksel jest niezależnie sterowaną diodą, czyli bezpośrednim źródłem światła. Oznacza to zdolność do uzyskania prawdziwej czerni (zerowej emisji światła), czyli czegoś, co w każdym z widzów budzi podziw podczas oglądania ulubionego filmu czy serialu. Kontrast jest bowiem najważniejszym kryterium jakości. Gdy czerń jest dobra, to mówimy ogólnie, że obraz jest dobry. Drugą zaletą są znacznie lepsze kąty widzenia, przy których nie spada nasycenie, ani nie zaburza się tonalność obrazu tak jak w większości telewizorów LCD. Więcej o zaletach (i wadach) technologii przeczytamy w temacie: Czym jest OLED i dlaczego tak bardzo go lubimy?

Powidoki i wypalenia – okiem praktyka

Najczęściej poruszanym temat, o który w nieskończoność pytają użytkownicy, jest kwestia wypaleń. Tak, faktem jest, że matryca OLED ma niższą odporność na to zjawisko niż LCD, ale na przestrzeni lat na tyle jednak rozwinięto systemy kompensacji, że osobiście marginalizowałbym ten problem. Jeśli rozważamy użytkowanie telewizora przez zwyczajnego widza, który ogląda filmy, seriale, telewizję i gra po kilka godzin w weekendy to nie przejmowałbym się tym wcale.

Co roku firma (SkalibrujTV.pl) kalibruje kilkaset telewizorów OLED różnych producentów i powidoki, w postaci wypalonych pasów, interfejsów gry, czy pasów z TVN24 to pojedyncze przypadki. Nie powiem zatem, że temat wypaleń nie istnieje, ale bez dwóch zdań na forach jest zbyt mocno spotęgowany i daje złudzenie, że jest to jakaś plaga i duże zagrożenie. W rzeczywistości są dziesiątki tysięcy ludzi w Polsce, którzy korzystają ze swoich ekranów OLED i nie wiedzą nawet, że taki problem może istnieć. Nie uznaję więc tego za istotne zagadnienie chyba, że jak napisałem, ktoś jest zapalonym graczem i traktuje TV bardziej jako monitor. Potwierdzeniem może być także nasze niemałe forum (166 000 użytkowników) na którym rocznie pojawia się kilka-kilkanaście wpisów związanych z trwałością matrycy. Jest to promil w tysiącach postów, które powstają co miesiąc. Polecam też przeczytać artykuł znanego i cenionego na całym świecie portalu HDTVTest na temat wypaleń w OLED tutaj.

Przejdźmy więc na kolejnych podstronach do tego, jak nowy Sony OLED A90J świeci i jakich używa technologii by obraz był jak najlepszy.

Testy syntetyczne

Badana cecha:	wynik:
Rozdzielczość i przekątna ekranu	3840×2160, 65″
Typ matrycy	OLED (WRGB)
Odświeżanie matrycy (min. 120Hz zalecane do oglądania sportu)	120Hz
Kontrast ANSI, bez wygaszania (więcej – lepiej)	∞:1
Kontrast w filmach (więcej – lepiej)	średni: ∞:1 max: ∞:1 min: ∞:1
Maksymalna jasność po kalibracji	SDR: 520 cd/m2 (pełny ekran), HDR: 790 cd/m2 (skrawek ekranu – L20)
Odbicia od ekranu	średnie, ekran satynowy
Błędy barw po kalibracji (mniej – lepiej)	średnia dE: 0,6 maks. dE: 1,5
Średnia jakość efektu HDR (więcej – lepiej, maks – 10 000cd/m2)	650 cd/m2
Input Lag (ważne dla graczy, mniej – lepiej)	16 ms – tryb gra – 1080p60 (konsole) 16 ms – tryb gra – 1080p60 + HDR (konsola PS4) 16 ms – tryb gra – 4K + HDR (najnowsze wersje konsol Xbox One S, PS4 Pro)
Pełna rozdzielczość koloru PC – 4:4:4 (wyraźne czcionki, po podłączeniu PC)	Tak, 2160p60 w trybie “Gra” i “Grafika”
Dodatkowe funkcje dla graczy	VRR-HDMI – zmienna częstotliwość odświeżania (aktualizacja) ALLM – automatyczny tryb gra 4K@120Hz 1080p@120Hz
Obsługa 10 bitowego koloru	Tak (w UHD)

Wszystkie testy w redakcji przeprowadzamy na sprawdzonych kablach HDMI firmy Magic Link 2.0

Matryca, zalecane ustawienia

Matryca

Google TV Sony BRAVIA XR OLED A90J wykorzystuje panel OLED 4K nowej generacji, na 2021 rok. Struktura to WRGB, ale nie wpływa to negatywnie na rozdzielczość ekranu, ponieważ każdy piksel ma swoje cztery subpiksele (biały nie jest liczony osobno).

Zalecane ustawienia

Menu ustawień zostało wzbogacone o, wcześniej nieznany, tryb “IMAX Enhanced”. Podczas testów wygląda on trochę na klon trybu “Własne”, który również jest dostępny w telewizorze. Wybranie omawianego powyżej trybu jest właściwie wszystkim co użytkownik powinien zrobić by uzyskać najlepszą jakość obrazu dostępną domowymi metodami (tj. bez profesjonalnej kalibracji). Pożądaną jasność ustawimy suwakiem o takiej samej nazwie (“Jasność”) w głównym menu. By zaś ustawić odpowiednią jasność dla danych warunków otoczenia można użyć suwaka „Jasność” w tym samym menu.

Obsługa Ultra HD z HDR w Android 10.0 wymaga zmiany konfiguracji portów HDMI. Zrobimy to w zakładce (uwaga!) Ustawienia -> Oglądanie telewizji -> Format Sygnału HDMI. Należy wybrać „Ulepszony format”. Przy tym ustawieniu możemy stracić fonię na niektórych źródłach, dlatego producent pozostawił także opcję kompatybilną. Pełne wsparcie dla Ultra HD dostępne jest na wszystkich złączach, aczkolwiek tylko porty HDMI 3 i 4 wspierają wybrane funkcje HDMI 2.1 takie jak np. 4K 120Hz! Istnieje jednak pewne ograniczenie – nie da się jednocześnie uzyskać kompatybilności z Dolby Vision, oraz z 4K 120Hz. Trzeba przełączać ustawienie jeśli nam na tym zależy. Może być to uciążliwe w przypadku używania konsol, które wspierają już format Dolby Vision w grach.

Obowiązkowe powinno być też wyłączenie overscanu, czyli technologii obcinającej brzegi obrazu. Wystarczy w tym celu zmienić:

• pole wyświetlania – “+1” / “wszystkie piksele” (nazewnictwo zależne od źródła)

Testy szczegółowe

Wszystkie testy sygnału 4K Ultra HD w redakcji przeprowadzamy na sprawdzonych kablach HDMI firmy Magic Link 2.0

Kolory

Profesjonalna kalibracja Sony A90J

Fabryczne ustawienia Sony A90J, tj. te w trybie “Imax Enhanced”, tudzież w ustawieniu “Własny”, są niezłe, ale okazuje się, że mogą być jeszcze lepsze. W oglądaniu zgodnie z oryginalną wizją reżysera przeszkadza rozjaśniony obraz w czerni (przez zbyt niską gammę)  i niepoprawny ton (ochłodzony, zdominowany przez błękity). To powoduje, że obraz nie posiada takiej głębi jakiej spodziewalibyśmy się po telewizorze OLED i jest nieco wyprany z barw. Na szczęście bogactwo funkcji kalibracyjnych jest duże i sytuację można bez problemu poprawić. Po kalibracji jest blisko do ideału, choć nieznaczne rozjaśnienie w czerniach nadal pozostaje i niektóre odcienie żółtego mają lekko czerwonawy odcień.
Zamów profesjonalną kalibrację TV (w całej Polsce)

Autokalibracja z oprogramowaniem Calman

Termin autokalibracja nie oznacza bynajmniej, że telewizor sam się skalibruje po kliknięciu pilotem 🙂 Takie coś jest niemożliwe, ponieważ do procesu kalibracji wymagane są przede wszystkim zaawansowane urządzenia pomiarowe, które są bardzo kosztowne (nasze spektrofotometry i kolorymetry to koszt około 60 000zł!). Nie mówiąc też o generatorze sygnału wideo i o fakcie, że nie istnieje póki co metoda kalibracji wyłączająca całkowicie udział człowieka w procesie.

Autokalibracja oznacza komunikację pomiędzy programem (Calmanem), a telewizorem, co eliminuje potrzebę wprowadzania ustawień pilotem. Znacznie usprawnia to sam proces, ale nie zmienia jego fundamentalnych założeń. By komunikacja była możliwa, musimy zainstalować aplikację z marketu “Calman for BRAVIA” i połączyć się z telewizorem przez sieć.

Po kalibracji dostępne są dwa dodatkowe tryby obrazu!

Kontrast i czerń

Bezwzględnie najważniejszym, a ostatnio coraz mniej docenianym kryterium jest czerń i kontrast. Temat czerni w telewizorze można porównać do silnika w samochodzie. Jest to najważniejsza, fundamentalna cecha obrazu, klasyfikowana najwyżej w skali wpływu na postrzeganą jakość. Możemy mieć wszystko najlepsze – wierne barwy, dużą jasność i nieskazitelną ostrość, ale bez odpowiednio dobrej czerni nie będą one robiły wrażenia. Pod tym fundamentalnym względem nie ma więc lepszego wyboru niż ekran OLED – niezależnie sterowany każdy piksel sprawia, że uzyskujemy perfekcję czerni. To tak jakbyśmy mogli nabyć auto napędzane perpetuum mobile. Możemy konfrontować różne ekrany LCD z Sony A90J, ale żaden z nich nie wyjdzie zwycięsko w konfrontacji kontrastu. Może co najwyżej starać się dorównać! I nie, nie jest to tak, że dostrzeżemy go tylko i wyłącznie w całkowicie ciemnym pomieszczeniu. Najlepszym dowodem na to jest fakt, że różnice w czerni pomiędzy ekranem OLED, a dowolnym LCD widać nawet w bardzo jasnym pomieszczeniu sklepowym.

Jeśli przeglądasz stronę na urządzeniu mobilnym, możesz przesuwać tabelę w lewo/prawo.

Jasność, praca w warunkach dziennych

Sony A90J, dzięki zastosowaniu nowej matrycy może pochwalić się naprawdę świetną sprawnością w warunkach dziennych. Jego rekordowa (jak na TV OLED) jasność – 520 nitów utrzymuje się długo (przy dużych wypełnieniach matrycy). Spójrzmy na poniższy diagram:

Jakość efektu HDR

W celu pomiarów jasności HDR, użyjemy własnej sekwencji testowej, która jest znacznie bardziej wnikliwa niż np. testy UHD Alliance a co najważniejsze życiowa a nie czysto akademicka. Więcej w temacie: Jakość efektu HDR, jak ją ocenić? Wprowadzamy własny system testowy!

Jeśli przeglądasz stronę na urządzeniu mobilnym, możesz przesuwać tabelę w lewo/prawo.

Efekt HDR jest na wysokim poziomie i nareszcie Sony nie ma się czego wstydzić w porównaniu do swojej konkurencji! Telewizory producenta od lat prezentowały raczej niższe wyniki niż alternatywne modele. Może ta różnica 100-120 nitów w bielach nie była diametralna, ale z pewnością istotna. Wraz z modelem A90J przechodzi to w niepamięć i możemy cieszyć się wysokim efektem HDR.  Oglądanie Ultra HD na testowanym telewizorze to przepaść względem Full HD (SDR). Telewizor wspiera także technologię Dolby Vision, choć nie jest ona kluczowa przy tak wysokiej sprawności.

Skalowanie SD, obróbka cyfrowa – procesor obrazu XR

Sony OLED A90J wykorzystuje najwyższy i zarazem najnowszy procesor Sony, zwany Cognitive Processor XR. To superinteligentny procesor obrazu, który dosłownie naśladuje sposób, w jaki działa ludzki mózg! Układ ten ma za zadanie skalować i obrabiać cyfrowo obraz, który trafia na ekran. Tak przynajmniej twierdzi sam producent. Ponieważ nie lubuję się w tego typu opisach przedstawię co na jego temat ma do powiedzenia sam producent a następnie sprawdzimy jak w testach obrazu jego funkcje realnie wpływają na jakość obrazu, szczególnie tego gorszej jakości.

“„Mózgiem” nowej serii telewizorów Sony BRAVIA XR jest procesor Cognitive Processor XR. Naśladuje on działanie ludzkiego wzroku i słuchu przy zastosowaniu zupełnie nowych technik przetwarzania, wykraczających poza tradycyjną sztuczną inteligencję. Człowiek oglądający przedmioty nieświadomie skupia uwagę na pewnych punktach. Procesor Cognitive Processor XR dzieli ekran na wiele stref i wykorzystuje inteligencję poznawczą do ustalenia, gdzie w obrazie znajdują się takie „punkty koncentracji uwagi”. W przeciwieństwie do standardowej sztucznej inteligencji, która rozdzielnie wykrywa i analizuje kolor, kontrast, detale i inne elementy obrazu, nowy procesor Cognitive Processor XR może kompleksowo analizować szereg elementów, podobnie jak ludzki mózg. W rezultacie każdy element jest korygowany w powiązaniu z pozostałymi, a cała scena wygląda spójnie i naturalnie – czego nie zapewni standardowa sztuczna inteligencja. Analizując sygnał, układ Cognitive Processor XR może też ustalić położenie źródła dźwięku, a następnie idealnie dostosować dźwięk do obrazu na ekranie. Procesor przekształca też każdy sygnał audio w dźwięk przestrzenny 3D, tworząc wciągające, bardziej realistyczne pole dźwiękowe. Niespotykane dotąd możliwości przyswajania, analizy i rozumienia dużych ilości danych pozwalają zoptymalizować każdy piksel, klatkę i scenę, by ostatecznie wygenerować najbardziej realistyczny obraz i dźwięk w historii Sony.”

A jak wygląda to w praktyce?

Układ Cognitive Processor XR daje jednak kilka ciekawych funkcji na które składają się m.in “Rozdzielczość”, oraz “Łagodna Gradacja”. Pozwalają one uwypuklić niektóre walory obrazu i zamaskować niedoskonałości przy słabym sygnale. Na pewno każdy z czytelników zna problem posteryzacji (bandingu) obrazu, która jest nieodłączną cechą słabej jakości plików, oraz treści telewizyjnej. Zwróćmy uwagę jak skutecznie system “Łagodna gradacja” radzi sobie z nią:

Suwak “Rozdzielczość” pracuje zaś na wyższą ostrość obrazu i robi to w znacznie lepszy sposób niż zwykły suwak z tym związany. Przede wszystkim nie kreuje artefaktów w postaci podwójnych konturów. Tak wygląda to w praktyce:

Widzimy tutaj jak operując na funkcjach Rozdzielczości, oraz Łagodnej gradacji możemy nieco “uszlachetnić” obraz. Rezultaty te składają się na trochę lepszy, niż u konkurencji, wygląd treści SD, czy słabego HD.

Równomierność ekranu

Jednorodność ekranu Sony A90J była na bardzo dobrym poziomie. Na białej planszy było niemal idealnie, a ciemne szarości były na bardzo zadowalającym poziomie.

Odwzorowanie ruchu

Sony OLED A90J posiada 120Hz matrycę. Jej potencjał można wykorzystać przy użyciu systemu poprawy ruchu – Motionflow. Do wyboru mamy “Własny”, “Auto”, lub “Wyłączony”. Wyłączanie systemu powoduje oczywiście okrojenie możliwości matrycy do 60Hz co byłoby absurdalną decyzją, zaś ustawienie “Auto” odpowiada tak naprawdę konfiguracji “Własny” z suwakiem gładkość ustawionym na 3 (maksymalna wartość). To powoduje duży efekt opery mydlanej, czy nienaturalnego upłynnienia filmów (choć niektóry się to podoba). Sprawdźmy zatem jak możemy ustawić płynność przy ustawieniu “Własny” i jak wygląda odwzorowanie szybkiego ruchu na ekranie:

Jeśli przeglądasz stronę na urządzeniu mobilnym, możesz przesuwać tabelę w lewo/prawo.

Przy pełnym użyciu Motionflow, stopień rozmycia obrazu wygląda typowo dla 120Hz matryc OLED. Generalnie jest to bardzo dobry stan i z pewnością TV można do sportu polecić. Nowość wprowadzona w zeszłym roku, czyli możliwość użycia modulacji światła, by uzyskać jeszcze wyższą ostrość, nadal jest obecna. Mam jednak wrażenie, że straciła nieco na skuteczności (w stosunku do A8), a przynajmniej nie jest wciąż tak dobra. Mowa tu konkretnie o suwaku “Wyrazistość” w menu “Motionflow”. Jednak trzeba przyznać, że telewizory OLED bez modulacji światła nie oddają tak dobrze szybkiego ruchu jak A90J. Temu elementowi będziemy się jeszcze przyglądać w innych testach telewizorów Sony w tym roku oraz konkurencji. W razie potrzeby wrócimy do tego tematu.

W przypadku ekranu OLED warto pochylić się także nad tym jak wygląda ilość rozmycia przy treści HDR. W tym przypadku, konkurencyjne telewizory LCD nie mogą korzystać ze wszystkich swoich technik wspomagania ruchu. W takich scenariuszach zaczyna się ponownie liczyć czas reakcji matrycy, który… jest bezkonkurencyjny w telewizorach OLED, takich jak testowany Sony! Różnica nie jest miażdżąca, ale istotna:

Jeśli przeglądasz stronę na urządzeniu mobilnym, możesz przesuwać tabelę w lewo/prawo.

Granie na konsoli i PC

Wszystkie testy sygnału 4K Ultra HD w grach przeprowadzamy na sprawdzonych kablach HDMI firmy Magic Link 2.0

W Sony A90J zaoferowano dwa tryby przystosowane do grania, lub współpracy z komputerem. Pierwszy z nich to “Gra”, a drugi “Grafika”. W praktyce nie ma różnicy z którego z nich skorzystamy. Oba oferują opóźnienie na tym samym poziomie, oraz reprodukcję chromy 4:4:4, by drobne kolorowe czcionki były czytelne.

Rodzaj sygnału	Opis	Ustawienia telewizora	Wynik
[GRY] 1080p	Lag przy konsolach obecnej generacji (PlayStation 4, Xbox One, Nintendo WiiU) pracujących w rozdzielczości Full HD	“Gra”	16 ms
[GRY] 1080p + HDR	Lag przy konsoli PlayStation 4, pracującej w rozdzielczości 1080p z szeroką paletą barw i HDR	“Gra”	16 ms
[PC] 4K / 1080p @ 4:4:4	Lag przy natywnej rozdzielczości np. z komputera i chęci uzyskania chromy 4:4:4 (wyraźne kolorowe czcionki)	“Gra”	16 ms
[GRY] 4K	Lag przy wersjach konsol obecnej generacji (Xbox S/X, PlayStation 4 Pro/PS5) pracujących w 4K bez HDR	“Gra”	16 ms
[GRY] 4K + HDR	Lag przy wersjach konsol obecnej generacji (Xbox S/X, PlayStation 4 Pro/PS5) pracujących w 4K z szeroką paletą barw i HDR	“Gra”	16 ms
[FILM] 4K / 1080p + upłynniacz	Lag w natywnej rozdzielczości, przy działającym upłynniaczu z interpolacją klatek	“Imax Enhanced”	122 ms

Zarówno przy sygnale Ultra HD 4K (czy to z HDR, czy bez), jak i Full HD, a także w kombinacji Full HD + HDR (np. z klasycznej konsoli PS4) opóźnienie było bardzo niskie. Powinno to ucieszyć wszystkich graczy, ponieważ wartość ta mieści się w najbardziej rygorystycznej grupie – placebo. Oznacza to, że laga za żadne skarby nie idzie wyczuć.

Istnieje także możliwość włączenia upłynniacza (Motionflow) w trybie gra. Skutkuje to wartością input lag w okolicach 20 milisekund i poprawia ostrość ruchu kosztem powielenia konturów (w zależności od stopnia ustawienia). Przynajmniej przy sygnale 60Hz. Pamiętajmy przecież, że A90J wspiera 4K@120Hz na złączu HDMI 3 i 4.

• PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ: Gry w 120Hz w erze konsol nowej generacji? | LISTA | Sprawdź, czy twój telewizor jest gotowy!

Rodzaj funkcji	Opis	Dostępność
VRR-HDMI	Zmienna częstotliwość odświeżania, dostępna w wybranych grach na konsolach.	TAK (aktualizacja)
VRR AMD FreeSync 2	Zmienna częstotliwość odświeżania, dostępna we współpracy z kompatybilnym urządzeniami (np. PC AMD)	NIE
VRR NVIDIA G-Sync	Zmienna częstotliwość odświeżania, dostępna we współpracy z kompatybilnym urządzeniami (np. PC NVIDIA)	NIE
ALLM	Auto Low Latency Mode – funkcja, która pozwala telewizorowi automatycznie przełączyć się w tryb „Gra” z niskim opóźnieniem. Xbox One S|X, Xbox Series X|S obsługuję ALLM. Konsole PlayStation nie.	TAK
4K 120Hz	Obsługa formatu 4K w 120Hz (wymaga HDMI 2.1 z pełną przepustowością)	TAK
1080p 120Hz	Obsługa formatu Full HD 1080p w 120Hz	TAK
1440p 120Hz	Obsługa formatu 1440p w 120Hz	NIE
1440p 60Hz	Obsługa formatu 1440p w 60Hz	TAK
QFT (szybka transmisja ramek)	Funkcja pozwalająca zmniejszyć input lag o dodatkowe 0 – 16ms. Polega na enkapsulacji ramek obrazu w sygnale o wyższym odświeżaniu, co zmniejsza czas przesyłu. Obecnie (bez QFT) najniższy możliwy lag na środku matrycy wynosi 8ms.	b.d.

Nasz redakcyjny sprzęt wyposażony jest w kartę ASUS GeForce RTX 3090 powered by NVIDIA. Drugi komputer to ASUS GeForce RTX 2080 Ti. Komponenty od firm NVIDIA, ASUS, Gigabyte, Intel, HyperX. Gry dostarcza nam m.in Koch Media, Eletronics Arts Polska, Cenega oraz PlayStation Polska i Microsoft Polska.

System Google TV

Sony jako pierwsza marka telewizorów opartych na systemie Android, wprowadza na rynek modele Google TV. Takim właśnie przykładem jest najnowszy Sony BRAVIA XR OLED A90J. Po pierwszym włączeniu telewizora wita nas ekran powitalny, który wprowadzi nowych użytkowników w świat najnowszych rozwiązań od Google:

Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami, telewizor oparty na systemie Google TV można na dzień dobry skonfigurować na dwa sposoby. Albo jako zwykły telewizor do oglądania codziennej telewizji bez tysiące aplikacji i inteligentnych funkcji albo jako pełnoprawny Smart TV. To ukłon w stronę osób, których nie interesuje zbyt skomplikowana i nadmiarowa ilość opcji np. w przypadku starszych osób.

• Nie przepadasz za Smart TV? Google “zabije” system na życzenie i cofnie telewizor w rozwoju o kilkanaście lat

My wybraliśmy oczywiście pełną konfigurację gdzie samouczek za tzw. rączkę przeprowadził nas przez całą konfigurację związaną z google asystentem, aplikacjami do których od razu możemy się zalogować kończąc na konfiguracji urządzeń zewnętrznych jak np. PlayStation 5:

Po przejściu całej konfiguracji naszym oczom ukazuje się całkowicie nowe menu, które jest odświeżoną wersję tego co mogliśmy zobaczyć na telewizorach Sony w poprzednich latach.

Co ważne podkreślenia od razu na samym początku: system chodzi jak burza! Nic nie zwalnia, nie zawiesza się i ze spokojem możemy napisać, że w przypadku flagowca Google TV sprawuje się doskonale. Jak będzie to wyglądać po pół roku użytkowania? Tego nie wiemy. I nigdy się nie dowiemy w teście. Jednak pierwsze wrażenie jest bardzo pozytywne i zachęca do zgłębiania ogromnych możliwości systemu jakim jest Android. Poniżej specyfikacja techniczna w tym roku w A90J:

Tym razem nawigacja opiera się na górnym menu, które zostało podzielone na kilka zakładek: wyszukiwanie, Dom, Aplikacje oraz Biblioteka. Łączy ona filmy, programy telewizyjne i telewizję na żywo z aplikacji i subskrypcji, które jesteśmy posiadaczami i porządkuje je specjalnie pod nas. Dzięki indywidualnie dobieranym rekomendacjom z łatwością znajdziemy tutaj coś dla siebie. Może też dodawać zakładki do programów i filmów, umieszczając je na jednej liście rzeczy do obejrzenia. Zawartość tej listy można nawet uzupełniać z telefonu lub laptopa, używając wyszukiwarki Google. Za największą zmianę uważamy oczywiście zakładkę Biblioteka, w której znajdziemy wszystkie filmy i seriale do których mamy dostęp dzięki subskrypcjom. Systemowi nie brakuje żadnych aplikacji. Mamy tutaj wszystko co jest dostępne na polskim rynku a nawet więcej. Dla systemu Google TV nie straszne są takie aplikacje jak np. KODI dzięki którym możemy zbudować na tym telewizorze prawdziwe centrum multimedialnej rozrywki oparte na posiadanej przez nas bibliotece plików filmowych, muzycznych czy zdjęć.

System sterujemy za pomocą dołączonego pilota. W A90J jest on w najwyższej specyfikacji czyli pokryty aluminium oraz podświetlany w nocy. To dobrze leżąca konstrukcja w dłoniach uzupełniona o klawisze szybkiego dostępu do najbardziej popularnych aplikacji wideo:

Serwis wideo BRAVIA CORE

Zgodnie z zapowiedziami Sony wprowadziło na swoje najnowsze telewizory Google TV autorski serwis wideo o nazwie BRAVIA CORE. To projekt ekskluzywny i dostępny wyłącznie dla posiadaczy telewizorów z rodziny BRAVIA XR na 2021 rok. Jego dokładny test przeprowadziliśmy w osobnym artykule dostępnym poniżej:

• Testujemy usługę Sony BRAVIA CORE – przełom jakości obrazu w streamingu. Rynek VOD potrzebował czegoś takiego właśnie teraz!

W katalogu usługi znajdą się filmy z Sony Pictures, studia należącego do producenta. Twórcy zapewniają, że najnowsze filmy będą trafiać na platformę bardzo szybko – zaraz po tym, jak zakończy się ich obecność w kinach. Poza nowościami, które będzie można nabywać dzięki voucherom (5 lub 10 takich kuponów otrzymają kupujący nowe telewizory BRAVIA XR), Sony zagwarantuje też dostęp do katalogu starszych filmów Sony Pictures, których “na start” ma być ponad 100. Ponadto w bibliotece znajdzie się więcej niż 50 tytułów IMAX Enhanced i osobny katalog Studio Access, który da dostęp do materiałów zakulisowych i dodatowych.

BRAVIA CORE, mimo że nie będzie dostępna dla bardzo szerokiego grona odbiorców, ma szansę znacząco podnieś poprzeczkę jeśli chodzi o jakość streamowanych treści. Ma to zapewnić specjalna funkcja – czy też standard – który Sony nazywa Pure Stream. Ma ona umożliwić przesył z prędkością nawet 80 Mb/s. To znacznie więcej, niż w przypadku innych serwisów streamingowych. Do tej pory na szczycie pod tym względem pozostawało Apple TV z prędkością dochodzącą do 40 Mb/s. W momencie pisania tego testu serwis nie jest jeszcze w pełni dostępny – na ocenę jakości obrazu musimy jeszcze poczekać a recenzję samego serwisu na pewno przygotujemy dla Was w osobnym wpisie w najbliższym czasie.

Naziemna telewizja cyfrowa, satelitarna, kablowa

Sony OLED A90J posiada wszystkie niezbędne tunery telewizyjne w tym oczywiście DVB-T2. To właśnie na ten najnowszy standard naziemna telewizja cyfrowa będzie przechodzić w najbliższym czasie.

• Ruszyła nowa generacja naziemnej telewizji cyfrowej DVB-T2 – 90% Polski w zasięgu. Sprawdzamy czy działa i jak odebrać!

Menu telewizora oraz wszystkie informacje widoczne na ekranie (EPG) są podane czytelnie a całość działa bardzo szybko.

Programy możemy nagrywać na zewnętrzny dysk twardy.

Jakość dźwięku

Sony znane jest z bardzo dużego przywiązania do wysokiej jakości dźwięku w swoich telewizorach oraz do nieustannego poprawiania tego aspektu z roku na rok. Już na prezentacji CES 2021 w Vegas mieliśmy okazję usłyszeć (a raczej zobaczyć gdyż prezentacja była specjalnie przygotowana pod ocenę tego aspektu na wideo co widać na poniższym zdjęciu) jakie zmiany zaszły w modelu A90J względem poprzedniego roku. Jak już mogliście przeczytać na początku testu, także i nad dźwiękiem czuwa Cognitive Processor XR. Ponownie oddamy tutaj głos firmie Sony:

Analizując sygnał, układ Cognitive Processor XR może też ustalić położenie źródła dźwięku, a następnie idealnie dostosować dźwięk do obrazu na ekranie. Procesor przekształca też każdy sygnał audio w dźwięk przestrzenny 3D, tworząc wciągające, bardziej realistyczne pole dźwiękowe. Niespotykane dotąd możliwości przyswajania, analizy i rozumienia dużych ilości danych pozwalają zoptymalizować każdy piksel, klatkę i scenę, by ostatecznie wygenerować najbardziej realistyczny obraz i dźwięk w historii Sony.”

Cały ekran w Sony A90J jest niejako jednym wielkim zestawem głośników i to cały ekran “gra”. Przynajmniej takie odnosimy wrażenie gdy dokonujemy odsłuchu czy to z filmów czy innych źródeł wideo / muzycznych. Skierowany do przodu subwoofer (najbardziej rozbudowany w modelu 83 calowym) emituje całkiem mocny bas jak na telewizor bez dedykowanego soundbara. Cała konstukcja opiera się na budowie 20 W + 20 W + 10 W + 10 W (2 siłowniki, 2 subwoofery):

Wyniki testu Sony A90J

Zalety

• Procesor obrazu Cognitive XR realnie wpływający na poprawę obrazu, szczególnie z gorszych źródeł
• Najnowsza platforma multimedialna Google TV – szybka i rozbudowana
• Wysokiej klasy wykonanie telewizora
• Dobra i odczuwalna jakość efektu HDR – średnio 650 nitów – pomiar HDTVPolska.com
• Rekordowa jasność SDR w kategorii TV OLED – 520 nitów – pomiar HDTVPolska.com
• Szeroka paleta barw (98% DCI P3) – XR TRILUMINOS Display Pro
• Kolory bliskie ideału (po kalibracji)
• Perfekcyjna czerń tak bardzo ważna w filmach czy serialach dostępna tylko dzięki technologii OLED
• Obsługa technologii Dolby Vision
• Bardzo niski input lag (16ms) – dobry wybór dla graczy
• Wsparcie dla sygnału 4K 120Hz
• 120Hz matryca – bardzo dobrze nadaje się do oglądania sportu
• Dobre kąty widzenia
• Bogate możliwości kalibracji
• System operacyjny Android zapewniający rozbudowane możliwości multimedialne
• Jakość dźwięku na wysokim poziomie
• Łatwe podłączanie różnych urządzeń dzięki technologiom Apple® AirPlay® 2 i HomeKit
• Wbudowany na wyłączność dla telewizorów Sony serwis wideo BRAVIA CORE z bardzo wysoką jakością obrazu
• Możliwość bezproblemowego ustawienia soundbara pod telewizorem
• Pełna gotowość na odbiór naziemnej telewizji cyfrowej DVB-T2 oraz z innych wbudowanych tunerów

Wady

• Brak wsparcia technologii dla graczy VRR na premierę telewizora

Werdykt

Sony BRAVIA XR OLED A90J to zdecydowany krok na przód w dostarczaniu na rynek najwyższej jakości telewizorów przez japońskiego giganta. Tylu zmian względem modeli z poprzednich lat nie obserwowaliśmy już dawno. W stosunku do swojego poprzednika poprawiono praktycznie wszystkie słabe strony tworząc telewizor bliski perfekcji pod niemal każdym względem. Przede wszystkim jasność w HDR, która nigdy nie była najmocniejszą stroną ekranów OLED Sony. W A90J może równać się z najmocniejszymi telewizorami OLED w historii. Telewizor wzbogacono także o porty HDMI 2.1, których mocno brakowało w poprzedniej generacji. Teraz HDMI 3, oraz HDMI 4 wspiera sygnał 4K 120Hz, który jest bardzo istotny dla posiadaczy konsol PlayStation 5 oraz Xbox Series X. Zaktualizowany procesor Cognitive XR daje wrażenie jeszcze sprawniejszego działania w kontekście np. redukcji posteryzacji. Warto też wspomnieć mocną platformę sprzętową i najnowszy Google TV w dniu debiutu telewizora na rynku, oraz rekordową jasność w SDR (w kategorii TV OLED). Aż 520 nitów czyni nowy telewizor Sonego świetnym wyborem do mocno naświetlonych pomieszczeń.

W telewizorze nie przestaje hipnotyzować OLEDowa czerń. Kto raz zaznał jej w warunkach kinowych, ten prawdopodobnie nie będzie sobie wyobrażał innego TV, ale o tym myślę, że pisałem już wystarczająco wiele razy przez ostatnie lata. Drugą zaletą zastosowania organicznej matrycy są kąty widzenia. W prawdzie barwa pod kątem ochładza się, ale nie spada kontrast, ani nasycenie barw. W przypadku Sony A90J zdecydowanie warto zainteresować się kalibracją obrazu, bowiem fabryczne tryby można jeszcze lepiej dopracować. Na szczęście jest współpraca z aplikacją Portrait Displays, więc przy użyciu odpowiednich narzędzi możliwe jest rozwiązanie wszystkich mankamentów kolorystycznych. Kolory są wtedy bliskie ideału!

Telewizor jest na tyle dobry naszym zdaniem, że pierwszy raz w historii marki Sony i telewizorów OLED w gamie tego japońskiego producenta, przyznajemy modelowi Sony BRAVIA XR OLED A90 nagrodę referencji. Oby był to dobry zwiastun dla kolejnych modeli w przyszłych latach!

Dostępność modelu w sprzedaży
Sony OLED XR-55A90J	10 699 zł	10 699 zł
Sony OLED XR-65A90J	13 999 zł	13 999 zł

• Sprawdź ceny innych telewizorów Ultra HD

Sprzęt do testów dostarczyła firma Sony

---

Przeczytaj artykuł odnośnie ocen oraz wyróżnień na HDTVPolska.com:

Jak testujemy wyświetlacze na HDTVPolska.com? Czemu testy wyświetlaczy są najbardziej profesjonalne w Polsce i jedne z najlepszych na świecie?

---

Ekrany biorące udział w naszych testach są profesjonalnie skalibrowane i przygotowane przez http://skalibrujtv.pl/. To daje nam pewność, że wyciągnęliśmy z nich maksimum możliwości! Jak kalibrujemy? Przeczytaj “Czym jest PROFESJONALNA kalibracja telewizora / projektora / monitora?” oraz “Test kalibracji”.

Możecie również u nas przeczytać:

• 7 błędów popełnianych przy zakupie telewizora | PORADNIK |
• Jak sprawdzić TV przed zakupem | PORADNIK | Najważniejsze cechy oraz czy jest nowy?
• Kalkulator odległości od telewizora – jaki rozmiar kupić?

(62416)