Kilka tygodni temu uczestniczyliśmy w warsztatach związanych z postprodukcją zorganizowanych przez firmę Samsung. Podczas wizyty w warszawskim studio postprodukcji filmowej Di FACTORY mieliśmy niebywałą przyjemność spotkać się z Panem Pawłem Edelmanem – wybitnym operatorem filmowym, który na przykładzie tworzenia reklamy telewizorów Samsung zaprezentował tajniki sztuki tworzenia obrazu.

Przy okazji spotkania udało nam się przeprowadzić wywiad z Panem Pawłem, który specjalnie dla naszych czytelników odpowiedział na wiele interesujących pytań.

HDTVPolska: Na początek zacznijmy od samego procesu rejestrowania filmów. Podczas prezentacji w studio wspomniał Pan o kamerach analogowych. W Pana głosie dało się wyczuć lekki sentyment do tego typu urządzeń. Jak jest w rzeczywistości? Jakiego typu kamery Pan preferuje podczas swojej pracy?

Paweł Edelman: To jest temat o którym rozmawiamy z kolegami z branży od wielu już lat. Z jednej strony to jest oczywiście nostalgia. Z drugiej strony to jest rzeczywistość z którą trzeba się pogodzić a nawet ją zaakceptować czy polubić. Ja jestem na etapie polubienia . Czyli ja w tej chwili kamery cyfrowe lubię i odkrywam w nich jakieś cudowne nowe możliwości. Ale oczywiście też odczuwam nostalgię za tym co było i nawet myślę o tym czy czasem w przyszłości czegoś takiego analogowego nie nakręcić.

HDTVPolska: Jesteśmy aktualnie przy tematach Ultra HD, wysokich rozdzielczości, ostrości obrazu. Czy uważa Pan, że obecne kamery cyfrowe dowolnych producentów (najlepsze modele), doścignęły już te najlepsze kamery analogowe, które np. rejestrowały obraz na taśmie 65 mm?

Paweł Edelman: Tego to się tak prędko nie dogoni moim zdaniem. Jednak rozdzielczość tamtego materiału na tak szerokim negatywie była gigantyczna. Także tutaj nie widzę takiej szansy żeby to szybko dadrobić. Natomiast pojawiają się aktualnie kamery cyfrowe, które mają większy sensor i które w pewnym sensie są odpowiednikiem kamer analogowych 65 czy 70 mm. Na te kamery ostrze sobie zęby i bardzo chętnie bym je dostał w swoje ręce i rozważam czy jest taka możliwość żeby następny film robić na takiej kamerze. Powiem szczerze, że bardzo bym chciał. 

HDTVPolska: A zdradzi nam Pan jaki będzie Pana następny film?

Paweł Edelman: Wydaje się, że będę robił film z Romanem Polańskim – Sprawa Dreyfusa.

HDTVPolska.com: Czyli uważa Pan, że nadal kamery starsze, analogowe są powiedzmy na topie czy też są niedoścignionym ideałem? Chcielibyśmy powiedzieć naszym czytelnikom portalu, że od wielu lat wszelkie filmy są nagrywane także w rozdzielczościach Ultra HD i mimo to, że są one na etapie postprodukcji kompresowane do Full HD to wciąż jest ten oryginał w 4K i w każdej chwili można je zremasterować. Czy tak jest?

Paweł Edelman: Nie, zdecydowanie nie jest tak dobrze. Nie jest tak cudownie . Właściwie do niedawna, wszystkie filmy które kręciliśmy były w maksymalnej rozdzielczości 2K. Taka była rozdzielczość sensora w najbardziej popularnych kamerach. Dopiero od pewnego czasu pojawiły się kamery, które rejestrują 4K lub 6K. To są np. kamery RED. Pojawiła się też nowa kamera ALEXA 65, która ma sensor 65mm czyli większy czy mamy także kamerę Sony CineAlta, która rejestruje obraz w 6K. Ale prawda jest taka, że wracając do początku pytania nie jest tak, że można tak łatwo wyciągnąć te stare filmy z przed 2,4 czy 6 lat i na nowo je zrobić w 4K. To nie będzie takie proste. Zazwyczaj wtedy większość filmów rejestrowaliśmy w 2K.

HDTVPolska.com: Rozumiemy. Ale jest też pewna pula filmów, które mimo wszystko nie widzieliśmy jeszcze w Ultra HD a mają swoje natywne postacie.

Paweł Edelman: Tak, to prawda.

HDTVPolska.com: Przejdźmy teraz do samych wyświetlaczy. Porozmawiajmy o ustawieniach fabrycznych, które Pan poruszył dzisiaj kilkukrotnie podczas pokazu w studio filmowym. Jest Pan osobą, która tak jak my w zasadzie edukuje lub stara się edukować, że to co widzimy na telewizorze po wyjęciu z pudła to nie jest do końca to co Pan jako operator chciał pokazać swoim widzom. Prawda?

Paweł Edelman: Podczas dzisiejszego spotkania pojawiło się pytanie czy widz ma prawo lubić coś co on lubi a jest czymś innym niż ja ustawiłem sobie dzisiaj w tej sali studia filmowego. I to jest bardzo dobre pytanie. Właściwie nie ma takiego przepisu żeby widz nie miał takiego prawa zrobić co chce. Ale z drugiej strony ja jako twórca obrazu do filmu, który widz będzie sobie oglądał na źle ustawionym telewizorze będę się czuł trochę niekomfortowo. Także jak rozwiązać ten problem żeby widzowie oglądali dokładnie tą samą treść, którą my z takim trudem przygotowaliśmy dla widza? Jak mam być szczery to nie mam w tej chwili jasnego pomysłu tym bardziej, że telewizja to jest takie medium w którym ogląda się filmy ale nie tylko. Ogląda się też Taniec z gwiazdami (śmiech) czy dzienniki telewizyjne czy wiele wiele innych programów codziennych. Być może nie da się tych wszystkich treści w jakiś standardowy sposób ująć i pokazać.

HDTVPolska.com: Zgadza się. Tak jak Pan wspomniał jest wiele osób, którym podoba się taki podrasowany, kolorowy obraz. Jest on ładniejszy niż w rzeczywistości.

Paweł Edelman: Dokładnie tak.

HDTVPolska.com: Natomiast jeżeli chcemy uzyskać ten najlepszy efekt tego co widział twórca i zobaczyć to na swoim ekranie to rzeczywiście idealnym rozwiązaniem byłoby gdyby każdy miał profesjonalnie skalibrowany wyświetlacz. Natomiast jasnym jest, że to się tak łatwo nie wydarzy.

Paweł Edelman: Oczywiście to byłaby idealna sytuacja.

Na pokazie mogliśmy zobaczyć jak zmienia się ostateczny kształt obrazu w reklamie firmy Samsung przy której tworzeniu uczestniczył Pan Paweł Edelman

HDTVPolska.com: W telewizorze mamy jednak pewne predefiniowane tryby fabryczne np. tryb FILM, które już zapewniają pewną wizję tego co chciał pokazać twórca filmu. Ma je praktycznie każdy telewizor na rynku. Rozumiem, że zachęca Pan do eksperymentowania w tym temacie?

Paweł Edelman: Absolutnie tak! Ja zachęcam do tego, że jeżeli się ogląda głównie filmy (pamiętając, że widzowie do różnych programów potrzebują telewizora) to jest to punkt wyjścia. Należy znaleźć taki tryb, który będzie naśladował te warunki, które mamy w sali kinowej. Czyli będzie się zbliżał do tych standardów, które sala kinowa powinna spełniać jeżeli chodzi o kontrast, jasność na scenie kolorów.

HDTVPolska.com: Tak. Czyli tych standardów wedle których badamy telewizory w naszej redakcji i wedle których piszemy testy na naszym portalu.

Paweł Edelman: Znakomicie

HDTVPolska.com: Rozmawiając o ostrości, często na naszym forum czy też w mejlach przewija się pytanie dlaczego na moim telewizorze obraz nie jest ostry np. tylny plan jest rozmyty. Czy mógłby Pan skomentować jak to jest z głębią ostrości w filmach.

Paweł Edelman: To jest bardzo skomplikowane pytanie gdyż na głębię ostrości w filmach wpływa bardzo wiele czynników. Teraz pytanie od której strony na nie spojrzymy. Może zacznijmy od strony obiektywu. Obiektyw to jest takie szkiełko przez które przelatuje obraz i ląduje na matrycy albo na filmie (w przypadku starych kamer). I ten obiektyw może mieć różne właściwości. Po pierwsze jedną z jego właściwości jest szerokość widzenia. Wyraża się ją w milimetrach. Ogniskowa obiektywu decyduje o jego szerokości widzenia. Im obiektywy szerzej widzą tym większa jest głębia ostrości. Im widzą węższą smugą tym głębia ostrości jest mniejsza.

HDTVPolska.com: To bardzo ciekawe informacje techniczne. Wydane nam się jednak, że to o co pytają Czytelnicy jest dużo prostsze. Chodzi tutaj o skupienie widza na danym punkcie. Że cały obraz nie musi być ostry.

Paweł Edelman: Ależ oczywiście. Wszystko zależy tutaj od pomysłu na scenę, na obraz, na film. Robi się np. takie filmy, które są kręcone tylko szerokimi obiektywami gdzie wszystko jest ostre. A są też takie filmy, które się kręci długimi obiektywami i wtedy widzi się tylko te rzeczy, które są wybrane. Te wybrane elementy są ostre a cała reszta jest jakby miękka.

HDTVPolska.com: Czyli takie zabiegi są stosowane celowo aby skupić uwagę widza na danym obszarze?

Paweł Edelman: Dokładnie.

HDTVPolska.com: Skoro jesteśmy przy temacie skupiania uwagi to co Pan myśli prywatnie o technologii filmowania 360 stopni gdzie de facto widz staje się w pewnym sensie operatorem takiego filmu?

Paweł Edelman: Nigdy czegoś takiego jeszcze nie przeżyłem i nie widziałem ale ja trochę lubię tego typu rozwiązania i eksperymenty. Jak byłem bardzo młodym człowiekiem, dzieckiem a potem nawet studentem szkoły filmowej to uwielbiałem siadać w pierwszym rzędzie kina (do dzisiaj lubię ). Dlaczego? Żeby mieć przed sobą gigantyczny ekran aby móc samemu decydować co oglądam. Wtedy mogę sobie popatrzeć albo na lewo np. na daną postać albo na prawo i wtedy można się w pewnym sensie stać współtwórcą filmu. Także jestem za!

HDTVPolska.com: Skoro wspomniał Pan o dużych rozmiarach ekranów. Aktualnie jesteśmy świadkami wdrażania technologii Ultra HD, ogólnie  rozwoju rozdzielczości, jej zwiększanie a także wprowadzania coraz to większych przekątnych ekranu oraz zmian pozycji widza względem ekranu, która wedle norm cały czas się przybliża. Czy widzi Pan zmianę nawyków operatorskich przez to, że ludzie coraz bliżej siadają do dużych ekranów?

Paweł Edelman: Wydaje mi się, że nie. Przynajmniej ja na ten moment nie czuję czegoś takiego. Moim zdaniem nie wpływa to na to jak myśli się o konstruowania filmu a raczej na to jak się konsumuje film. Ja nigdy póki co nie myślałem o tym, że widzowie będą oglądali mój film z bliska. 

HDTVPolska.com: Może jeszcze nie na tym etapie. Zapewne za jakiś czas dojdziemy do dużo większych przekątnych i być może wtedy będzie miało to znaczenie jak tworzy się film.

Paweł Edelman: Jest to bardzo prawdopodobne.

HDTVPolska.com: A jaki ma Pan prywatnie telewizor w domu?

Paweł Edelman: Aktualnie mam najwyższy model Samsunga z serii JS9500 z technologią SUHD w rozmiarze 65”.

HDTVPolska.com: Panie Pawle dziękujemy bardzo za ten ciekawy wywiad. Pozdrawiamy Czytelników!

Paweł Edelman: Dziękuję bardzo i także pozdrawiam gorąco Czytelników HDTVPolska!

(39)