Powrót

Kino domowe na najwyższym poziomie! Test laserowego projektora Sony VPL-XW7000ES

Wśród tegorocznych premier od firmy Sony, znalazły się dwa projektory kina domowego, które mają zastąpić wysłużone już VPL-VW590ES i VPL-VW790ES. Ten rok śmiało można nazwać “rokiem lasera”, ponieważ oba nowe urządzenia, tj. VPL-XW5000ES i VPL-XW7000ES wykorzystują laserowe źródło światła, zamiast klasycznej lampy. Dodatkowo, w projektorach znajdziemy nowe, 0,61-calowe panele SXRD o natywnej rozdzielczości 4K (3840 × 2160). Zmniejszenie przetwornika powinno odbić się pozytywnie na poziomie rozproszenia światła, a, co za tym idzie, na kontraście, który tak bardzo cenimy w przypadku tematu projektorów.  Producent chwali się także systemami optycznymi o szerokim zakresie dynamiki i technologii TRILUMINOUS PRO (poszerzona paleta kolorów). W urządzeniach użyto także topowy procesor Sony „X1 Ultimate for projector”, oparty na technologii telewizorów BRAVIA. Ten zaawansowany chip umożliwia wprowadzenie funkcji Dynamic HDR Enhancer i Object-based Super Resolution. Czy szykuje się rewolucja? Przekonajmy się!

Czytelniku, jako jedyni w kraju sprawdzamy osobiście opisywane telewizory, projektory i monitory pod względem posiadanych parametrów, za pomocą specjalistycznego sprzętu pomiarowego o wartości ponad 100 000 zł:

  • Spektroradiometr Jeti Spectraval 1511HiRes
  • Kolorymetr Klein-K10A oraz Klein-K80
  • Murideo Fresco Six-G (Dolby Vision)
  • Murideo The SEVEN Generator HDMI 2.1 4K/120fps (Dolby Vision, Dolby Audio)
  • Autorski pomiar Input Lag w 4K HDR (jako jedyni w Polsce dokonujemy takich pomiarów w 4K HDR)
  • Najlepsze na rynku kable HDMI: MagicLink

W związku z powyższym, masz więc pewność, że czytasz o produkcie czy promocji, która nie jest przepisana z ulotki lub z innej strony w sieci bez jej faktycznego sprawdzenia. Jeżeli zamierzasz skorzystać z naszego tekstu, skontaktuj się z Redakcją. Wszelkie prawa do informacji i zdjęć z testów HDTVPolska są zastrzeżone!

Kalibracja przebiegła, jak zawsze, przy użyciu najlepszych urządzeń – Jeti Specbos 1211, Klein K-10A.

Technologia SXRD – podstawowe informacje

Wszystkie projektory marki Sony wykonane są w technologii SXRD, która jest autorską implementacją koncepcji przetwornika LCoS (liquid crystal on silicon). W tejże technologii światło nie przechodzi przez piksele, ale jest od nich odbijane, co posiada kilka bardzo istotnych zalet:

  1. Kontrast – technologia LCoS gwarantuje obecnie najlepszą czerń na rynku, w każdym pułapie cenowym.
  2. Ostrość – Bardzo niewielkie przerwy między pikselami dostarczają obraz bez widocznej „cyfrowej struktury”.
  3. Płynność – Czas reakcji pikseli jest wielokrotnie krótszy niż w przypadku technologii LCD, co zapewnia lepsze odwzorowanie ruchu, choć warto nadmienić, że w przypadku interpolacji do 120Hz efekty są podobne.

W Sony VPL-XW7000ES znajdziemy najnowszą odsłonę przetwornika – 0,61″, która ma szereg zalet w stosunku do swojego poprzednika. Po pierwsze chip jest mniejszy, więc powinien cechować się mniejszą ilością rozproszonego światła, co przełoży się pozytywnie na kontrast. Po drugie jego natywna rozdzielczość to 3840 x 2160 (4K), a więc filmy wyświetlane są piksel-do-piksela. W poprzednich implementacjach SXRD 4K (np. w VPL-VW590ES, czy w VPL-VW790ES) rozdzielczość wynosiła 4096 x 2160, co oznaczało, że po bokach ekranu powstawały czarne pasy, złożone z wygaszonych pikseli.

Jak prezentuje się nowy model?

W związku z całkowicie przeprojektowaną elektroniką i obiektywem, projektor Sony VPL-XW7000ES wykorzystuje całkowicie nową obudowę. Ma ona bardziej podłużny kształt i jest nieco bardziej ascetyczna. Design to głównie rzecz gustu i każdy powinien ocenić samemu. Jedyne do czego można by się przyczepić to brak automatycznej zasłony obiektywu, która chroniłaby go przed kurzem. W tej cenie powinien być to już standard.

 

Projektor można nabyć w kolorze czarnym i białym.

Wyposażenie i Złącza

Złącza sygnałowe projektora Sony VPL-XW7000ES znajdują się na lewym boku projektora. Znajdziemy tam kolejno: port Ethernet, który służy do zdalnej kalibracji obrazu, za pomocą oprogramowania Sony Projection Calibration Pro / sterowania projektorem, dwa gniazda HDMI pracujące w standardzie HDMI 2.0a z HDCP 2.2, dwa porty TRIGGER, które pozwolą zautomatyzować rozwijanie ekranu, porty REMOTE, oraz IR IN służące do kontroli urządzenia, czy to za pomocą komend, czy przez extender podczerwieni, oraz gniazdo USB, które służy chyba tylko do aktualizacji oprogramowania. Gniazdo zasilania znajduje się na tyle projektora.

 

 

Pilot, to ten sam model co poprzednio (RM-PJ24). Trzeba nadmienić, że jest bardzo dobrze wykonany. Pewnie leży w dłoni, a gumowe przyciski z pewnością się nie będą mylić. Można go podświetlić przyciskiem u góry.  Znajdziemy na nim wiele klawiszy odpowiedzialnych za poszczególne funkcje projektora. Za jego pomocą wyregulujemy także położenie i wielkość obrazu. Projektory Sony posiadają zmotoryzowany zespół optyczny, więc wszelkich regulacji możemy dokonać precyzyjnie, stojąc przy ekranie.

Testy syntetyczne

Badana cecha: wynik:
PRZETWORNIK OBRAZU Sony SXRD 0,61″ (LCoS)
ODŚWIEŻANIE MATRYCY (min. 120Hz zalecane do oglądania sportu) 120Hz
JASNOŚĆ PO KALIBRACJI (więcej – lepiej)
  • zoom 2.1x (najbliżej ekranu): 98o Lm (Min) / 2 080 Lm (Maks)
  • zoom 1.0x (najdalej od ekranu):  660 Lm (Min) / 1 400 Lm (Maks)
KONTRAST ON/OFF 9 000 : 1
KONTRAST ANSI 175 : 1
BŁĘDY ODDANIA BARW, PO KALIBRACJI (mniej – lepiej)
  • średnia dE: 0,6
  • maks. dE: 1,1
INPUT LAG (ważne dla graczy, mniej – lepiej)
  • 29ms – tryb gra – 1080p60 + HDR
  • 14ms – tryb gra – 1080p120 + HDR
  • 21ms – tryb gra – 4K + HDR
PEŁNA ROZDZIELCZOŚC KOLORU – 4:4:4 (wyraźne czcionki, po podłączeniu PC) Tak
OBSŁUGA 10 BITOWEGO KOLORU Tak (w UHD)

Czytelniku, jako jedyni w kraju sprawdzamy osobiście opisywane telewizory, projektory i monitory pod względem posiadanych parametrów, za pomocą specjalistycznego sprzętu pomiarowego o wartości ponad 100 000 zł:

  • Spektroradiometr Jeti Spectraval 1511HiRes
  • Kolorymetr Klein-K10A oraz Klein-K80
  • Murideo Fresco Six-G (Dolby Vision)
  • Murideo The SEVEN Generator HDMI 2.1 4K/120fps (Dolby Vision, Dolby Audio)
  • Autorski pomiar Input Lag w 4K HDR (jako jedyni w Polsce dokonujemy takich pomiarów w 4K HDR)
  • Najlepsze na rynku kable HDMI: MagicLink

W związku z powyższym, masz więc pewność, że czytasz o produkcie czy promocji, która nie jest przepisana z ulotki lub z innej strony w sieci bez jej faktycznego sprawdzenia. Jeżeli zamierzasz skorzystać z naszego tekstu, skontaktuj się z Redakcją. Wszelkie prawa do informacji i zdjęć z testów HDTVPolska są zastrzeżone!

Kalibracja przebiegła, jak zawsze, przy użyciu najlepszych urządzeń – Jeti Specbos 1211, Klein K-10A.

Instalacja projektora

Sony VPL-XW7000ES wyposażony został w zmotoryzowany zespół optyczny. Oznacza to, że wszelkich regulacji położenia, wielkości i ostrości obrazu dokonujemy z pilota. Możemy więc stać blisko ekranu i oglądać zmiany w małej skali, co da nam możliwość dokonania ich z wysoką precyzją. Dodatkową zaletą projektora jest bardzo szeroki zakres możliwych regulacji. Lens shift działa w przedziale od +85% do -85% w osi pionowej i +/- 36% w poziomej. Identyczny zakres przesunięcia soczewki w górę i w dół oznacza, że w obranym przez nas miejscu montażu, projektor będzie mógł pracować zarówno w pozycji podwieszonej (do góry nogami) jak i stojąc na półce. Przypominam jedynie, że zakres regulacji w jednej z osi zmniejsza się, gdy regulujemy go jednocześnie w drugiej. Niemniej, zakres jest tak szeroki, że wcelowanie w ekran raczej nie będzie dla nikogo problemem.

Zespół optyczny pozwala na rzut w zakresie 1,35 – 2,84 (stosunek odległości projektora od ekranu do szerokości obrazu). Oznacza to, że aby wypełnić nasz redakcyjny, 99″ ekran, możemy umieścić projektor w odległości od 3 do 6,25 metra. Jak widzimy wygoda instalacji jest wręcz fenomenalna!

Pamiętajmy jednak, że im bliżej umieścimy projektor tym większą jasność będziemy w stanie uzyskać. W przypadku Sony VPL-XW7000ES różnica ta wynosi około 48% jasności (tyle stracimy montując projektor w maksymalnej odległości).

Zmotoryzowany zespół optyczny posiada oczywiście pamięć położenia soczewki, a to pozwala na użycie ekranu o proporcjach filmowych 2,39:1 (CiH) i/lub 2,06:1 (CiA). Można także zamontować dwa ekrany w jednej kasecie (istnieją takie rozwiązania na rynku) i wygodnie przełączać się między nimi. Funkcjonalność taką uzyskujemy bez dodatkowych soczewek anamorficznych dzięki czemu nie jesteśmy narażeni na degradację obrazu, która jest nieodłączna skalowaniu obrazu (co jest koniecznością przy stosowaniu soczewki anamorficznej).

Jasność i głośność

Wentylacja projektora Sony VPL-XW7000ES została dobrze przemyślana. Przy niższych ustawieniach lasera (zmieniamy je płynnie w zakresie 0 – 100) jest on bardzo cichy. Przy wyższych ustawieniach słychać lekki szum wentylatorów, ale też nie na tyle by zakłócać seans. Projektor posiada płynną regulację jasności, więc jednak jest na tyle jasny, że niemal koniecznością jest stosowanie dużego ekranu. Dla przykładu – na naszych redakcyjnych 99″ nie udało się uzyskać niższej jasności niż 105 cd/m2 co oznacza dwukrotnie za wysoką jasność do seansu SDR! W związku z powyższym sugeruję dobierać ekran o przekątnej minimum 125″ jeśli mówimy o tkaninie białej, lub stosować ekran szary przy mniejszym calażu.

Jakość optyki

Nowy obiektyw, który znalazł zastosowanie w Sony VPL-XW7000ES nosi nazwę “ACF” (od advanced crisp-focused). Można śmiało powiedzieć, że spełnia on obietnicę zawartą w nazwie. Obraz ma dobrą ostrość, geometrię i konwergencję (oczywiście po odpowiedniej kalibracji tego ostatnie aspektu). Na pierwszy rzut oka jest to coś pomiędzy soczewką, którą mieliśmy okazję testować w VPL-VW590, a dużym szklanym obiektywem z VPL-VW890. Bardziej szczegółowo do tematu podjedziemy przy teście rozdzielczości 4K, natomiast tu nadmienię, że krawędzie niemal idealnie licowały się z brzegami ekranu:

Zniekształcenia i aberracje na samych brzegach obrazu określiłbym zaś jako umiarkowanie małe:

Ustawienia obrazu

Projektor Sony VPL-XW7000ES oferuje nam 10 predefiniowanych trybów obrazu – [Film Kinowy 1], [Film Kinowy 2], [Referencyjne], [TV], [Zdjęcie], [Gra], [Jasne Kino], [Jasny TV], [użytkownik], [IMAX Enhanced]. Ostatnia pozycja jest nowa i pojawiła się w najnowszej serii projektorów. Każdy z trybów ma pewne założenia o czym dokładniej możemy poczytać w instrukcji obsługi. Nas oczywiście interesuje wierna reprodukcję obrazu, czyli taka zgodną z normą Rec 709, a co za tym idzie odwzorowującą intencję autora materiału. Trybem, który spełnia to założenie najlepiej jest [Referencyjne], zaś sposobem na uzyskanie najlepszych rezultatów jest oczywiście profesjonalna kalibracja. W dalszej części tekstu będę analizował właśnie ten tryb.

Reprodukcja kolorów

Fabryczny tryb “Referencyjne”

wynik wynik
Średnia deltaE barw ze standardowych 4,3 maksymalna 9,2
Średnia deltaE barw ze wzornika 3,7 maksymalna 9,8
Średnia deltaE palety szarości 6,0 maksymalna 9,8

Po fabrycznych pomiarach rzuca się w oczy za niska gamma, która sprawiała, że obraz projektora nie był dostatecznie kontrastowy. Kolejną charakterystyczną cechą trybu fabrycznego była dominanta koloru zielonego w balansie bieli oraz niedosycenie gamutu. Zaburzało to na odcień obrazu.

Po profesjonalnej kalibracji

wynik wynik
Średnia deltaE barw ze standardowych 0,7 maksymalna 1,7
Średnia deltaE barw ze wzornika 0,6 maksymalna 1,2
Średnia deltaE palety szarości 0,8 maksymalna 2,2

Fachowa kalibracja projektora Sony VPL-XW7000ES jest procesem bardzo czasochłonnym, jednak przynoszącym bardzo owocne rezultaty. Sam projektor Sony VPL-XW7000ES posiada zaawansowane parametry regulacyjne z poziomu menu ekranowego. Należą do nich na przykład dwu punktowy balans bieli, czy zarządzanie paletą barw. To jednak nie wszystko. Istnieje możliwość użycia specjalnej aplikacji dla profesjonalistów (Projector Calibration Pro), która komunikuje się z projektorem przez protokół sieciowy i pozwala na strojenie parametrów nie dostępnych dla zwykłego użytkownika. To rewelacyjne rozwiązanie pozwala właśnie naprostować charakterystykę gamma. Za jego pomocą możemy stroić krzywą aż w 64 punktach! Na tym się jednak nie kończą możliwości. Możemy także utworzyć określoną przez siebie przestrzeń barwną (gamut), którego wierzchołki będą się niemal idealnie mapować z punktami wzorcowymi.

Po takiej regulacji, projektor Sony VPL-XW7000ES staje się niemalże przezroczystym elementem systemu wideo. Co to oznacza? Mniej więcej tyle, że odwzorowuje on prawdziwy wygląd obrazu wideo prawie bez przekłamań. Najmniejsze odstępstwa od normy pozostały jedynie na wierzchołkach gamutu, tj. w rejonach najbardziej nasyconych barw, co w praktyce nie ma znaczenia dla użytkownika domowego. Cóż z tego, że najbardziej nasycona barwa będzie nasycona jeszcze trochę bardziej? Niewielkie ma to znaczenia. Grunt, że kolory “codzienne” np. z palety “color checker” oddawane są poprawnie.

Pamiętajmy, że opis kalibracji tyczy się egzemplarza, który trafił do naszych testów. Egzemplarze takich samych projektorów różnią się między sobą, więc te nabyte przez czytelników mogą mieć inne błędy odwzorowania barw (mogą być one większe lub mniejsze – nie ma reguły). Z tego powodu nie publikuję ustawień kalibracyjnych, bowiem są one indywidualne dla każdego projektora i toru wideo. Zachęcam natomiast do poczytania o profesjonalnej kalibracji.

Więcej informacji zaczerpnąć można w: Czym jest PROFESJONALNA kalibracja telewizora/projektora
o
raz w temacie: Wielki test kalibracji

Skalowanie SD, obróbka cyfrowa

Procesor obrazu w projektorach Sony został zaktualizowany do najwyższego chipu znanego z flagowca – GTZ380. Jest to procesor X1 Ultimate, który zarządza wszystkimi funkcjami cyfrowej obróbki sygnału. Przekonajmy się co potrafi.

W samym projektorze Sony VPL-XW7000ES skalowanie obrazu przebiega sprawnie i nie zostały zastosowane jakiekolwiek niewyłączalne funkcje wpływające na naturalne odwzorowanie obrazu. Bardzo ciekawa funkcja, która pozwala wyostrzać obraz, bez znacznego efektu ziarnistości, nosi nazwę “Rozdzielczość”.  Działanie systemu nie jest podobne do klasycznego suwaka ostrości, którego regulacja skutkuje zazwyczaj tworzeniem się sztucznych konturów wokół krawędzi. Tutaj konkury są minimalne, a kontrast lokalny wokół drobnych detali obrazu subtelnie podniesiony. Daje to wrażenie większej szczegółowości obrazu.

W menu dostępna jest też opcja – “Optym. gł. ostr.”. Jest to funkcja aplikująca powyższy filtr tylko na brzegach ekranu. Ma to na celu skompensować naturalny spadek ostrości w tych miejscach. Ma jednak tę wadę, że działa bardzo intensywnie i w mojej oceni czyni obraz sztucznym. Osobiście funkcję wyłączyłem. Może dlatego, że otrzymany egzemplarz projektora miał przyzwoitą ostrość także na brzegach.

W VPL-XW7000ES dostępna jest także funkcja “Płynne przejścia”. Doskonale wygładza ona niepłynne przejścia tonalne jakie można regularnie spotkać w filmach, szczególnie w pobliżu czerni. Na projektorze mankament ten jest tym bardziej widoczny i chyba każdy z nas wie jak wyglądają odcinające się wyraźnie od siebie odcienie. Na VPL-XW7000ES ich nie uświadczymy jeśli tylko skorzystamy z omawianego dobrodziejstwa!

Powyższa funkcja zdaje się działać lepiej niż w projektorach poprzedniej generacji, bowiem nie rozmywa detali w miejscach, w których spotkałem problem w modelu VPL-VW590. Można zapisać to na sukces procesora X1 Ultimate!

W tym miejscu będę do znudzenia powtarzał, że w dzisiejszych czasach rezultaty skalowania wyglądają niemal identycznie na wszystkich telewizorach i projektorach. Twierdzenie to znalazło potwierdzenie w moim eksperymencie, którego wyniki znajdują się pod tym adresem.

Zwracam też uwagę, że skalowanie nie jest procesem podnoszącym jakość obrazu i materiał HD czy nawet SD generalnie wygląda bardzo podobnie czy to na wyświetlaczu Ultra HD, czy na Full HD. Dopiero treść natywna o wysokiej rozdzielczości pozwala odczuć wyraźną różnicę, jednak pod warunkiem, że widz znajduje się w odpowiedniej odległości od ekranu. Można ją wyliczyć z kalkulatora odległości.

W projektorze są jeszcze inne funkcje dokonujące innych ingerencji, ale akurat te sugerowałbym wyłączyć kompletnie, by nie stosować obróbki, która pogarsza jakość obrazu zamiast ją polepszać. Jak konkretnie nazywają się funkcje, które należy wyłączyć opisałem we wstępie.

Kontrast i czerń

Ocena kontrastu projektora jest znacznie cięższym zadaniem aniżeli w przypadku wyświetlacza. W tym przypadku dużą rolę odgrywają warunki otoczenia (to ile światła odbija się od ścian i rozświetla czerń na ekranie). Na szczęście w naszej Sali redakcyjnej 95% przedmiotów ma kolor czarny i odbicia są zminimalizowane. To pozwala wydać rzetelny werdykt.

Jak już wspomniałem we wstępie, jedną za największych zalet przetwornika obrazu SXRD (który znalazł zastosowanie w projektorze Sony VPL-XW7000ES), jest właśnie czerń. Dużo lepsza niż w projektorach wykorzystujących technologię 3 LCD lub DLP. Projektory LCoS (którego SXRD jest pochodną) zapewniają obecnie najlepszą czerń bez względu na półkę cenową urządzeń (nawet pięciokrotnie droższy Sim2 odpadnie w przedbiegach). Konkurenci są tylko dwaj – JVC, który także stosuje technologię LCoS, oraz Epson z odbiciowymi przetwornikami LCoQ stosowanymi w laserowych projektorach tej firmy. Wróćmy jednak do projektora VPL-XW7000ES i jego nowego przetwornika 0,61″. Sprawdźmy jak radzi sobie w procedurze testowej:

Scena
(kontrast między białym kołem, a środkiem białego okręgu)
Opis sceny Wynik pomiaru Scena
(kontrast między białym kołem, a środkiem białego okręgu)
Opis sceny Wynik pomiaru
On/off zdolność projektora do wyświetlania naprzemiennie czerni i bieli 9 000:1 On/off + dynamiczna przysłona zdolność projektora do wyświetlania naprzemiennie czerni i bieli wraz ze wspomaganiem dynamicznej przysłony, która przyciemna czarny obraz 98 000:1
Kontrast ANSI obrazujący zdolność do wyświetlania czerni w bezpośrednim sąsiedztwie jasnych elementów 175:1 Kontrast APL 50% Czerń w po środku ekranu przy otoczeniu bielą o powierzchni 50% ekranu 175:1
Kontrast APL 65% Czerń w po środku ekranu przy otoczeniu bielą o powierzchni 35% ekranu 280:1 Kontrast APL 80% Czerń w po środku ekranu przy otoczeniu bielą o powierzchni 20% ekranu 560:1
Kontrast APL 90% Czerń w po środku ekranu przy otoczeniu bielą o powierzchni 10% ekranu 1 000:1

Czerń jaką oferuje projektor Sony VPL-XW7000ES to wysoki poziom. Obraz ma pożądaną głębię i plastyczność. Dowolny projektor LCD 4K, czy DLP 4K (włącznie z drogimi laserowymi modelami) zostanie wręcz zdeklasowany przez testowany projektor Sony. Momentami, w naszej zaadaptowanej redakcji, czerń można by porównać do takiej oferowanej przez telewizor.

Jednolitość obrazu

W naszym pomieszczeniu testowym obiektyw projektora Sony VPL-XW7000ES znajduje się około 3,8 metra od ekranu. To w przypadku Sony jest dokładna połowa zakresu zoomu obiektywu, a zatem wyważony kompromis pomiędzy jasnością a zniekształceniami obrazu (przypominam, że te cechy zależą m.in. od ustawienia zoomu). Typowo dla projektorów bazujących na technologii LCoS, projektor VPL-XW7000ES zapewnia w miarę jednolity odcień bieli. W tej materii nie można było mieć chyba żadnych zastrzeżeń do projektora. Rozkład jasności wypada typowo, jak na projektor ustawiony na połowę możliwości optyki. Pomiarowy rozkład jasności:

-21% -11% -5% -6% -14%
-19% -6% 0% 0% -6%
-20% -5% ref. +1% -9%
-19% -8% 0% -1% -11%
-24% -12% -6% -8% -18%

Obsługa Ultra HD / 4K

Projektor Sony VPL-XW7000ES posiada pełnoprawne porty HDMI 2.0a (18Gbps), dzięki czemu jest w stanie przyjąć treść Ultra HD w dowolnym formacie. Producent niestety nie zdecydował się na implementację najnowszego złącza HDMI 2.1, co jest, delikatnie mówiąc, rozczarowujące. Na rynku mamy przecież od dawna konsole PS5, oraz Xbox Series X, które korzystają z dobrodziejstw HDMI 2.1. Dostępne są także wydajne komputery PC zdolne generować obraz 4K@120Hz. Niestety nie da się takiego dostarczyć do VPL-XW7000ES.

Cecha: Wynik:
CERTYFIKAT UHD PREMIUM n.d.
POKRYCIE SZEROKIEJ PALETY BARW (DCI / Rec 2020) 85% / 64%
OBSŁUGA ROZDZIELCZOŚCI 2160p60 RGB PRZEZ HDMI TAK
FORMATY PREMIUM HDR (Dolby Vision / HDR10+) n.d.
MOŻLIWOŚĆ WYKONANIA OSOBNEJ KALIBRACJI DO UHD Pełna

Projektor sam wykrywa odpowiedni format treści (SDR / HDR) i dokonuje pewnych ustawień. Suwak “kontrast” dostaje przedrostek “HDR” i można za jego pomocą decydować czy chcemy widzieć więcej przejść tonalnych, czy może mieć jednak wyższą jasność.

Rozdzielczość 4K

Nowy obiektyw skutecznie przenosi natywną rozdzielczość 4K przetwornika. Detale na ekranie rysowane są z dużą ostrością. Może nie tak dużą jak w VW890 (VW890 to jednak droższy projektor i cały czas dostępny), jednak w stosunku do VW590 widać ewidentną przewagę. Spójrzmy na poniższą analizę:

Oczywiście na tym polu jest cały czas potencjał do poprawy, jednak do oryginalnego obrazka źródłowego nie brakuje wcale już dużo:

Jakość efektu HDR

W przypadku projektorów nie ma bowiem żadnych klarownym norm mówiących o tym, w jaki sposób efekt miałby być oddawany. Jedyne co w branży jest ustalone to jasność HDR w kinach Dolby Cinema – na poziomie 150cd/m2, co jest trzykrotną jasnością kina SDR (48cd/m2). Treści trafiające w nasze ręce na płytach Ultra HD Blu-ray nie mają jednak i nie będą miały nic wspólnego z materiałami przeznaczonymi dla branży profesjonalnej. W jaki sposób ma projektor oddać więc ponadnormatywne jasności treści HDR? Wraz z wieloma autorytetami z branży przedyskutowałem tę sprawę i doszliśmy do wniosków, że należy stosować dzielnik jasności. To co miałoby mieć na telewizorze 1 000cd/m2, na projektorze powinno kilka razy mniej na ekranie projektora. Tak jak to było w erze SDR, gdy “projektorowe” 48cd/m2 było dwu-i-pół krotnością jasności telewizora dedykowanej do ciemnych pomieszczeń (100-120cd/m2).

Osobiście uważam więc, że w zależności od naszego ekranu trzeba by utrzymać ten stosunek na poziomie od 2:1 (niewielkie ekrany kinowe w dużych pomieszczeniach) do 5:1 (duże ekrany, mała odległość). Za stałą przy naszych testach uznajemy 3,5:1 i względem takiego dzielnika jasności dokonywany jest pomiar.

Sony VPL-XW7000ES to projektor, który dał najlepszy HDR w naszej redakcji dotychczas. To zdanie zawdzięcza przede wszystkim ogromnej jasności – na 99″ redakcyjnym ekranie był w stanie wykrzesać z siebie aż 260 nitów. Uważni czytelnicy zauważą na pewno, że jest to wartość porównywalna z niektórymi telewizorami! W połączeniu z ogromną przekątną efekt niezwykle cieszył oko. Projektor Sony VPL-XW7000ES posiada także wsparcie dla technologii HDR w formacie HLG, występującym w telewizji (satelitarnej i naziemnej), co jest konieczne do odtwarzania satelitarnych kanałów HDR (np. Canal+ 4K Ultra HD). Warto tu nadmienić, że pożądanym ustawieniem dla HDR jest Auto -> HDR10. Projektor posiada też tryb “Odniesienie HDR”, który zapewnia lepszą precyzję oddania świateł, kosztem wcześniejszej utraty przejść tonalnych. Raczej nie polecam go stosować.

W ubiegłym roku wprowadzono funkcję dynamicznego mapowania tonów, która występuje pod nazwą “Dyn. wmac. HDR”. By działała musi być włączona także funkcja dynamicznej przysłony. W swym założeniu ma ona podbijać jasność poszczególnych scen w HDR, oraz odzyskiwać detale z w bardzo jaskrawych światłach, jak na poniższej infografice producenta.

Nie mogę niestety odnieść wrażenia, że funkcja ta spisywała się znacznie lepiej w poprzednich modelach. W teście VPL-VW590 pisałem, że potrafi ona odzyskać zbyt jaskrawe detale ze świateł, gdy zlewają się one w jedną plamę (częsty przypadek w filmach HDR masterowanych do wysokiej luminancji). W niezbyt jaskrawych scenach, podbijała za to jasność, by wzmocnić efekt HDR, którego nigdy za mało na projektorze. W VPL-XW7000ES działa niestety tylko w jedną stronę – podbijania jaskrawości. W związku z tym potrafi spowodować większą utratę detali w bielach, jakby nie rozróżniała scen. To wyraźny krok w tył.

Nie czyni to funkcji kompletnie nieużyteczną, ponieważ w pewien sposób przekłada się ona na mocniejsze wzmocnienie ciemnych scen niż jasnych. Niezłym pomysłem jest więc użycie ustawienia “Niskie” w połączeniu ze zmniejszonym parametrem “Kontrast (HDR)”:

Na koniec wspomnieć trzeba o gradacji w zetknięciu z materiałem w formacie HDR. Widoczne przejścia tonalne są cechą projektorów Sony już od dłuższego czasu. W prawdzie funkcja “Płynnych Przejść” jest tu w stanie wiele poprawić, jednak ma ona swoją cenę, o czym napisałem we wcześniejszych akapitach. Przy wyłączonej funkcji, sceny prezentowały się na przykład tak:

Odwzorowanie obrazu z szeroką paletą barw (Rec 2020/DCI)

Fabryczny tryb Referencyjny

wynik wynik
Średnia deltaE barw ze standardowych 9,7 maksymalna 15,7
Średnia deltaE barw ze wzornika 6,4 maksymalna 11,6
Średnia deltaE palety szarości 4,7 maksymalna 10,9

Skalibrowany Sony VPL-XW7000ES

wynik wynik
Średnia deltaE barw ze standardowych 2,8 maksymalna 5,6
Średnia deltaE barw ze wzornika 1,6 maksymalna 5,6
Średnia deltaE palety szarości 1,7 maksymalna 7,5

Po wstępnej kalibracji projektora Sony VPL-XW7000ES widzimy, że można uzyskać niezły kształt charakterystyki jasności, ale w czerniach daje się zauważyć problem – najciemniejsze szarości są nad wyraz uwydatnione. Wizualnie zmniejsza to kontrastowość. Jest to cecha znana już od dłuższego czasu, ponieważ występowała w poprzedniej generacji projektorów w zaktualizowanym oprogramowaniu. Pomijając ten element, charakterystyka kolorów w HDR była naprawdę dopracowana. Zarówno paleta szarości, jak i barwy o średnim nasyceniu znajdowały się dokładnie w swoich miejscach. Co można napisać o pokryciu szerokiej palety barw P3? Pomimo zapewnień producenta, o poszerzonym gamucie, możliwości projektora skończyły się na 85%. Oznacza to, że najmocniejsze odcienie czerwieni i zieleni, które mogą pojawić się w filmach 4K, będą miały mniejsze nasycenie niż trzeba. Na szczęście materiały wideo składają się głównie z mniej nasyconych kolorów.

Podsumowując ten akapit trzeba napisać, że seans w 4K HDR to wciąż uczta dla oka, która jest o lata świetlne ponad tą oferowaną przez tanie projektory DLP 4K lub 3 LCD.

Odwzorowanie ruchu

Projektor Sony VPL-XW7000ES współpracuje poprawnie z dowolnym klatkażem (24p, 50p i 60p), w którym nagrywane są filmy. Oznacza to, że klatki obrazu są wyświetlane z równymi odstępami czasu, a więc nie są wprowadzane jakiekolwiek zaburzenia płynności w postaci mikroprzycięć. Technologia LCoS na której bazują przetworniki Sony SXRD ma bardzo krótki czas reakcji, który jest de facto nie powoduje smużenia sam w sobie. Podobnie jednak jak projektory, czy telewizory LCD lub OLED bazuje on na zasadzie działania sample-and-hold, która sama z siebie wywołuje smużenie ruchomego obrazu. Sposobem na poprawę ostrości ruchu (np. przy transmisjach sportowych), oraz płynności (w filmach) jest system Motionflow. Ma on trzy ustawienia, jak na miniaturze po prawej.

Tryb wyłączony w zasadzie nie różni się w ogóle od ustawienia true cinema. Trudno mi powiedzieć po co zostało ono stworzone, jednak dokładnie to samo jest w telewizorach tegoż producenta. Użycie Płynne niskie oraz wysokie dodaje klasyczną interpolację klatek, konwertując 50Hz na 100Hz, 60Hz na 120Hz, a 24Hz na 96Hz. Dodatkowe klatki wyliczane są na podstawie kierunku ruchów obiektów i wstawiane pomiędzy oryginalne. To dwukrotnie zmniejsza efekt S&H i pozwala uzyskać znacznie lepszą ostrość ruchomych obiektów. W przypadku materiałów 50p i 60p warianty Płynne niskie, oraz Płynne wysokie nie różnią się działaniem, jednak w przypadku materiału 24p (filmowego) różnica jest zasadnicza. Wariant minimalny poprawia płynność filmu całkiem mocno, ale nie na tyle by powodować irytującą, teatralną, nadpłynność. Ustawienie wysokie przerabia materiał filmowy już na tyle, że mi się efekt osobiście nie podoba, ale na pewno są wśród nas osoby, które będą zadowolone i z takiego ustawienia. Ja zostaję przy niskie i chwała producentowi, że to ustawienie daje taką samą ostrość ruchu przy materiałach video 50 i 60p. Dzięki temu nie będziemy zmuszeni wchodzić do menu i przyłączać w zależności o treści.

Ustawienia telewizora Informacje Obraz postrzegany w ruchu
Motionflow: Wyłączony Smużenie:

znaczne

Maksymalna jasność:

100%

Powielenie krawędzi:

umiarkowane

Poprawa płynności filmów:

brak

Motionflow: Płynne niskie /wysokie Smużenie:

małe

Maksymalna jasność: 

100%

Powielenie krawędzi:

nieznaczne

Poprawa płynności filmów:

umiarkowana (niska) / bardzo silna (wysokie)

Projektor Sony VPL-XW7000ES radzi sobie z odwzorowaniem ruchu bardzo dobrze, jak widzimy w powyższej procedurze testowej. Zalecanym ustawieniem Motionflow jest Płynne niskie, lub Płynne wysokie.

Technologia 3D

Do projektora Sony VPL-XW7000ES możemy dokupić wygodne i lekkie okulary 3D. Transmiter radiowy został wbudowany w projektor. Jeżeli chodzi o jakość obrazu to jest bardzo podobna do innych projektorów Sony. Obraz nie jest bardzo jasny, ale w wysokim trybie lampy zdecydowanie cieszy oko, szczególnie przy dobrych filmach z ciekawymi efektami. Crosstalk nie należy do zbyt uciążliwych. Projektor trzeba też bezwzględnie skalibrować gdyż tryb 3D prezentuje kolory znacznie odbiegające od tego co możemy zobaczyć w całkiem dobrych trybach fabrycznych projektora.

Aktywne okulary 3D TDG-BT500A typu RF (opcja).

Granie na konsoli i PC

Wszystkie testy sygnału 4K Ultra HD w grach przeprowadzamy na sprawdzonych kablach HDMI firmy Magic Link 2.1

Input lag

Rodzaj sygnału Opis Ustawienia telewizora Wynik
[GRY] 1080p Lag przy konsolach obecnej generacji (PlayStation 4, Xbox One, Nintendo WiiU) pracujących w rozdzielczości Full HD “Gra” 29 ms
[GRY] 1080p + HDR Lag przy konsoli PlayStation 4, pracującej w rozdzielczości 1080p z szeroką paletą barw i HDR “Gra” 29 ms
[PC] 4K / 1080p @ 4:4:4 Lag przy natywnej rozdzielczości np. z komputera i chęci uzyskania chromy 4:4:4 (wyraźne kolorowe czcionki) “PC” 21 ms
[GRY] 4K Lag przy konsolach nowej generacji (Xbox Series X/S, PlayStation 5) pracujących w 4K bez HDR “Gra” 21 ms
[GRY] 4K + HDR Lag przy konsolach nowej generacji (Xbox Series X/S, PlayStation 5) pracujących w 4K z szeroką paletą barw i HDR “Gra” 21 ms
[GRY] 1080p 120Hz + HDR Lag przy konsolach nowej generacji (Xbox Series X/S, PlayStation 5) pracujących w 1080p z HDR i odświeżaniem 120Hz “Gra” 14 ms
[FILM] 4K / 1080p + upłynniacz Lag w natywnej rozdzielczości, przy działającym upłynniaczu z interpolacją klatek “Film” 87 ms

Projektor Sony VPL-XW7000ES doczekał się wsparcia dla sygnału 1080p z HDR, co może brzmieć komicznie, zważywszy na to, że raczej wszyscy gracze konsolowi grają już w 4K. Czy aby na pewno? Ma to jednak swój powód – projektor został zaktualizowany w taki sposób aby wspierać sygnał 1080p 120Hz (z konsol i tak ciężko będzie wycisnąć coś więcej). To doskonała wiadomość, bo granie w 120 klatkach daje niezrównaną płynność i responsywność, a także zapewnia jeszcze krótszy input lag! Szkoda, że nie uzyskamy nic ponadto (mowa tu o 4K 120Hz), ale to ze względu na ograniczone porty HDMI 2.0 (wciąż brak HDMI 2.1) i nic z tym nie zrobimy. Jeśli mowa o input lag’u to przyznać trzeba, że uległ on skróceniu i mieści się teraz w najbardziej rygorystycznej kategorii – placebo. Brawo!

Rodzaj funkcji
Opis Dostępność
Dolby Vision Obsługa Dolby Vision w grach. NIE 
VRR-HDMI
Zmienna częstotliwość odświeżania, dostępna w wybranych grach na konsolach. NIE
VRR AMD FreeSync
Zmienna częstotliwość odświeżania, dostępna we współpracy z kompatybilnym urządzeniami (np. PC AMD) NIE 
VRR NVIDIA G-Sync
Zmienna częstotliwość odświeżania, dostępna we współpracy z kompatybilnym urządzeniami (np. PC NVIDIA) NIE
ALLM
Auto Low Latency Mode – funkcja, która pozwala telewizorowi automatycznie przełączyć się w tryb „Gra” z niskim opóźnieniem. NIE
4K 120Hz
Obsługa formatu 4K w 120Hz (wymaga HDMI 2.1 z pełną przepustowością) NIE
1080p 120Hz
Obsługa formatu Full HD 1080p w 120Hz TAK
1440p 120Hz
Obsługa formatu 1440p w 120Hz NIE
QFT (szybka transmisja ramek) Funkcja pozwalająca zmniejszyć input lag o dodatkowe 0 – 16ms. Polega na enkapsulacji ramek obrazu w sygnale o wyższym odświeżaniu, co zmniejsza czas przesyłu. Obecnie (bez QFT) najniższy możliwy lag na środku matrycy wynosi 8ms. b.d.

Z dodatkowych funkcji dla graczy uświadczymy jedynie 1080p 120Hz. Duża szkoda, ponieważ nawet bez zwiększania przepustowości portu HDMI dałoby się zaimplementować funkcje takie jak VRR, czy ALLM. Widać, że w projektorach tak wysokiej klasy, japońska firma skupia całą uwagę na kinie domowym czyli oglądaniu seansów filmowych.

Trzeba jednak jasno napisać: rozgrywka na tak dużym ekranie projektora wciąga dużo bardziej niż na przykład na telewizorze, więc efekt jest świetny. Wrażenia są naprawdę niesamowite a sama jakość obrazu tylko je potęguje. Mamy jednak nadzieję, że w kolejnej generacji projektorów, Sony spojrzy łaskawiej w stronę hardcore’owych graczy i zaimplementuje takie elementy jak VRR, ALLM czy 4K@120FPS.

Podsumowanie i ocena

Najnowszy projektor Sony VPL-XW70000 to mocny kandydat w high-endowym segmencie rynku dla najbardziej wymagających kinomaniaków. Projektor został zaprojektowany na nowo i posiada całkowicie odświeżoną obudowę, płytę główną, jak i zespół optyczny. W efekcie VPL-XW7000ES okazał się najjaśniejszym projektorem jaki mieliśmy dotychczas w redakcji, a co za tym idzie, rewelacyjnym do oglądania treści HDR! Tak jak zawsze w przypadku Sony, możemy liczyć także na wysoki kontrast, który jest kluczowy w filmach za sprawą przetwornika SXRD. Warto wspomnieć, że same chipy także uległy zmianie i nie posiadają już nadmiarowych pikseli w poziomie (3840 zamiast 4096 – czyli 1:1 tak jak dostarczane są filmy). Oddanie barw i odwzorowanie ruchu jest na bardzo wysokim poziomie. Zbliżające się mecze Mistrzostw Świata w Katarze z udziałem polskiej reprezentacji będą ucztą dla oka! Tu kłaniają się także świetne możliwości profesjonalnej kalibracji, przy użyciu specjalistycznej aplikacji od producenta. Jeśli chodzi o granie na dużym ekranie to warto wyróżnić zmniejszony input lag (poniżej 30ms w każdym formacie) oraz wsparcie dla 1080p120Hz, czego wcześniej nie mieliśmy. Nowy zespół optyczny zapewnia świetną ostrość obrazu. Efektywnie uzyskiwana rozdzielczość na ekranie zbliżona jest do modelu VPL-VW890 z największym obiektywem (i wyraźnie droższym).

Niestety, tak jak w przypadku poprzedniej generacji projektorów Sony, nie idzie pozbyć się wrażenia niedosytu przy tak zaawansowanych zmianach. Owszem wiele elementów zostało unowocześnionych, co przełożyło się na poprawę walorów wizualnych. Zabrakło jednak, przede wszystkim, HDMI 2.1, które nie uchodzi w 2022 roku za cokolwiek innowacyjnego. Co więcej chip w standardzie 2.1 oferowany jest już przez konkurencję. Jego brak wiąże się z niemożliwością podania sygnału 4K120Hz z konsol i PC, a także braku innych funkcji dla graczy. To ta grupa nabywców najwięcej na tym straciła. Pytanie czy taki projektor jest właśnie dla nich dedykowany? Na to pytanie trzeba sobie odpowiedzieć już samemu. Na niekorzyść zapisałbym także pogorszony algorytm dynamicznego HDR (o tym więcej w dedykowanym rozdziale). Nie do końca sprawdziły się też zapewnienia o ulepszonej palecie barw. Pokrycie nadal jest na poziomie 85% P3 co nie jest złym wynikiem, ale mogłoby być wyższe.

Plusy:

Minusy:

Cena: Sony VPL-XW7000ES 69 900zł

Sprzęt do testów dostarczyła firma Sony


Przeczytaj artykuł odnośnie ocen oraz wyróżnień na HDTVPolska.com:

Jak testujemy wyświetlacze na HDTVPolska.com? Czemu testy wyświetlaczy są najbardziej profesjonalne w Polsce i jedne z najlepszych na świecie?


Ekrany biorące udział w naszych testach są profesjonalnie skalibrowane i przygotowane przez http://skalibrujtv.pl/. To daje nam pewność, że wyciągnęliśmy z nich maksimum możliwości! Jak kalibrujemy? Przeczytaj “Czym jest PROFESJONALNA kalibracja telewizora / projektora / monitora?” oraz “Test kalibracji”.

(9098)