Od kilku tygodni w sprzedaży dostępne są najnowsze flagowe modele telewizorów QLED 2019 od Samsunga. Wszystkie z nich, zyskały kilka usprawnień w trybie gra. Przyjrzyjmy się im na przykładzie wiodącego Q90R, który posiada bezpośrednie strefowe podświetlenie LED.
Nie wiesz jaki kabel HDMI 4K wybrać? Przeczytaj nasz test
Tryb Gra
W najnowszych telewizorach Samsung, “Ustawienia Trybu gra” i opcje z nim związane znajdują się w głównym menu każdego QLED. Tryb gra, aktywuje się samoczynnie po wykryciu konsoli.
Po sprawdzeniu automatycznego wykrywania tryb gra np. z Xbox One X tak właśnie się dzieje, wystarczy wybrać opcję “Auto”.
Po wejściu w “Ustawienia Trybu gra” naszym oczom ukazuje się dość rozbudowane menu przeznaczone dla każdego użytkownika konsoli oraz PC. Trzeba zaznaczyć, że jest to najbardziej rozbudowanego tego typu menu ze wszystkich dostępnych telewizorów na rynku. Samsung zaczyna się tutaj zbliżać do rozwiązań stosowanych w monitorach co cieszy gdyż telewizory mają ogromny potencjał a ich zaletą jest oczywiście ogromny rozmiar w stosunku do (z reguły) małych monitorów. W menu znajdziemy znane z 2018 roku opcje jak “Ustawienia gry Motion Plus” czy “FreeSync” ale doszły także tajemnicze funkcje o nazwie “Wzmacnianie Gier”, oraz “Dynamiczny korektor czerni” o których w dalszej części tekstu.
Input lag
Zacznijmy od pomiarów i wyników input lag czyli najważniejszego elementu podczas grania – szczególnie w dynamiczne gry wymagające szybkiej reakcji między padem a tym co dzieje się na ekranie telewizora. Od 2 lat telewizory Samsunga wykazują tutaj bardzo dobre wyniki i nie inaczej jest w przypadku modeli QLED w tym Q90R.
Rodzaj sygnału | Opis | Ustawienia telewizora | Wynik |
[GRY] 1080p | Lag przy konsolach obecnej generacji (PlayStation 4, Xbox One, Nintendo WiiU) pracujących w rozdzielczości Full HD | “Gra” | 13 ms |
[GRY] 1080p + HDR | Lag przy konsoli PlayStation 4, pracującej w rozdzielczości 1080p z szeroką paletą barw i HDR | “Gra” | 13 ms |
[PC] 4K / 1080p @ 4:4:4 | Lag przy natywnej rozdzielczości np. z komputera i chęci uzyskania chromy 4:4:4 (wyraźne kolorowe czcionki) | HDMI: PC | 13 ms |
[GRY] 4K | Lag przy odświeżonych wersjach konsol obecnej generacji (Xbox One S, PlayStation 4 Pro) pracujących w 4K bez HDR | “Gra” | 13 ms |
[GRY] 4K + HDR | Lag przy odświeżonych wersjach konsol obecnej generacji (Xbox One S, PlayStation 4 Pro) pracujących w 4K z szeroką paletą barw i HDR | “Gra” | 13 ms |
[FILM] 4K / 1080p + upłynniacz | Lag w natywnej rozdzielczości, przy działającym upłynniaczu z interpolacją klatek | “Film” | 93 ms |
[GRY] 4K / 1080p + upłynniacz gra |
Lag w natywnej rozdzielczości, przy działającym upłynniaczu z interpolacją klatek | “Gra” | 38 ms |
W klasycznym trybie “Gra” lag jest niezwykle niski, bo wynosi zaledwie 13 ms. To już poziom niektórych monitorów dedykowanych dla graczy! Praktycznie nie da się już zrobić nic lepiej, bo od czasu wyświetlenia pierwszej linii, na górze telewizora, upływa zaledwie ok. 5ms! Tak krótki czas nie ma prawa być zauważony, ani odczuty w jakikolwiek sposób. Generalnie wszystko co poniżej 30ms traktujemy już jako placebo. Fani liczenia każdej milisekundy mogę śmiało sięgać po nowe QLED w tym Q90R. Jednak najbardziej interesującym wynikiem jest poziom laga w przypadku włączonego trybu upłynniania czyli Motion Plus. Mimo, że telewizor wykonuje bardzo dużo obliczeń by dodać klatki i spowodować by gra np. w 30fps była dużo płynniejsza, to jednak lag jest nadal na akceptowalnym poziomie i wynosi 38 ms.
Upłynniacz 120Hz w trybie Gra (Gra Motion Plus)
W zeszłym roku w telewizorach Samsung pojawiła się funkcja, która zasługiwała na miano prawdziwego przełomu. Chodzi oczywiście o możliwość użycia systemu upłynniacza w trybie Gra! W tym roku także w zakładce znajdziemy dedykowane do tego opcje:
Jak widać, do dyspozycji mamy dokładnie takie same suwaki jak w zwykłej zakładce Motion Plus! Możemy zatem uzyskać dwie, a w zasadzie trzy rzeczy:
- Interpolację gier z niską płynnością (30fps) do 120fps, by uzyskać wrażenie lepszej płynności, jakby gra miała prawie 60fps natywnie! (“Redukcja drgań”)
- Interpolacje gier z wysoką płynnością (60fps) do 120fps, by znacząco zmniejszyć rozmycie obrazu! (“Redukcja rozmycia”)
- Drastyczną poprawę ostrości ruchu gier z niską lub wysoką płynnością poprzez migoczące podświetlenie (“Wyraźny ruch (LED)”)
Zalety zastosowania systemu wyglądają naprawdę imponująco. Nadal zastanawiające jest dlaczego żaden z innych producentów nie poszedł taką, rewolucyjną ścieżką? Myślę, że problem jest nadal w odpowiednio szybkim procesorze obrazu, który udało się Samsungowi zbudować. Upłynniacz jest funkcją znacząco podwyższającą wartość input lag i tworzenie trybu “Gra” polega przede wszystkim na zablokowaniu tej funkcji. Na rynku były w prawdzie telewizory, które z upłynniaczem miały niewielką wartość opóźnienia np. ok. 50ms, co pozwalało pograć np. w gry wyścigowe, ale w strzelankach już było irytujące. Q90R natomiast, wraz z upłynniaczem, ma opóźnienie na poziomie 38ms. Jest to w prawdzie wartość powyżej progu placebo i zarazem wyższa niż w zeszłym roku, jednak algorytm przeszedł ewidentny tuning i teraz zapewnia jeszcze mniejsze rozmycie, a także mniejsza ilość artefaktów niż w modelach QLED 2018! Zobaczmy teraz jakie korzyści, w kontekście odwzorowania ruchu niesie za sobą system Motion Plus w grach:
Patrząc na ostatnie zdjęcie można wręcz nie dowierzać, lub zastanawiać się jak to możliwe, że dotychczas grało się z tak dużym rozmyciem! Bez dwóch zdań granie z funkcją “wyr. ruch LED” to przepaść względem grania na innym TV, szczególnie w grach 60fps, gdzie ruch ma tendencję do rozmywania się. Uchwycenie przeciwnika w celownik jest dużo prostsze!
W praktyce, największy efekt “wow” uzyskamy oczywiście gdy odpalimy upłynniacz w grze, która działa w 30fps. Serio, złudzenie jest na tyle mocne, że mamy obraz, który wygląda “prawie jak w 60fps”. Nie jest to oczywiście takie samo 60fps jak natywne ale na oko to wygląda jak 30-50% efektu z 60fps. Najgorzej gdy po chwili chcemy wyłączyć upłynniacz. Wtedy dopiero widzimy jak np. Forza Horizon 4 szarpie. Notabene to doskonały tytuł na testy trybu Motion Plus Gra. Przypomnę, że możemy tam zagrać w natywnym 4K 30fps, który z trybem Samsunga jest mocno zbliżony do 60fps. Albo np. God of War i jego tryb 4K 30fps. Tutaj zobaczymy zdecydowaną poprawę ostrości obrazu i praktycznie brak smużenia. No właśnie. Ciekawa więc nastała sytuacja gdy to telewizor za pomocą swojej mocy obliczeniowej jest w stanie znacznie poprawić efekt płynności w grze a nie sama konsola
ZOBACZ TAKŻE: Forza Horizon 4 | RECENZJA | Xbox One X 4K HDR
Czy są jakieś wady?
Rozwiązanie jest tak dobre i skuteczne, że aż nie che dowierzać się, że może być bez wad, prawda? Niestety pewne wady występują. Uzyskanie tak wysokiej ostrości i praktycznie zerowego rozmycia, w trybie “wyr. ruch LED”, wiąże się z widocznym migotaniem i spadkiem jasności ekranu. To drugie nie jest problemem, bo Q90R ma bardzo duży zapas mocy, ale migotanie niestety widać i najprawdopodobniej nie wszyscy gracze będą je w stanie zaakceptować. Na szczęście wady takie nie dotyczą używania funkcji “redukcja rozmycia”. Obraz jest wtedy tak samo jasny i przyjemny jak bez upłynniacza. Mogą jednak występować artefakty przy ruchach kamery, podczas testów prawie ich nie zaobserwowaliśmy ale wiem z forum, że np. z FIFA nie wygląda to aż tak dobrze i obraz potrafi szarpnąć! Jednak jest to ekstremalny przykład tytułu, który od zawsze potrafił przyciąć przy szybkich ruchach w lewo prawo. Kwestia więc naszego wyboru z których funkcji skorzystamy. Tak szeroki wybór czyni jednak Q90R najlepszym ekranem do gier, jaki przyszło nam testować.
Pozostałe opcje trybu gra
Jak widzimy telewizor obsługuje także funkcję FreeSync po ostatniej aktualizacji oprogramowania. Z pewnością przetestujemy ją w działaniu niebawem.
Doszły także tajemnicze funkcje o nazwie “Wzmacnianie Gier”, oraz “Dynamiczny korektor czerni”. Pierwsza z nich to nic innego jak dodatkowy tryb “Dynamiczny” nakładany na tryb “Gra”, czyli cała mnogość filtrów wyostrzających, przesycających i ochładzających obraz. Raczej nic poważnego, choć fani jak wiadomo mogą się znaleźć.
Funkcja korektora czerni jest już dużo ciekawsza. Pozwala ona bowiem uwypuklić detale w czerni, co w niektórych grach typu FPP może ułatwić zauważanie przeciwnika w ciemnej scenerii. Dokładnie takie same funkcje znamy z monitorów komputerowych dla graczy. Może być przydatne!
Nasz redakcyjny sprzęt wyposażony jest w kartę GeForce RTX 2080 Ti powered by NVIDIA. Drugi komputer to ASUS GeForce GTX 1080 Ti. Komponenty od firm Nvidia, ASUS, Gigabyte, Intel, HyperX. Gry dostarcza nam m.in Eletronics Arts Polska, Wydawnictwo Techland, Cenega oraz PlayStation Polska i Microsoft Polska.
Podsumowanie
Podczas zakupu telewizora do grania należy wziąć pod uwagę dwa aspekty: jakość obrazu oraz funkcje i parametry ekranu. To są dwie różne sprawy ale obie wpływają bardzo na nasze odczucia podczas domowych rozgrywek czy to na konsoli czy PC. W przypadku obrazu możemy oczywiście dokonywać wielu różnych porównań i każda badana cecha może być raz lepsza u jednego producenta a raz u drugiego. Ale pod względem porównania funkcji, koreański producent wysunął się na zdecydowane prowadzenie w 2019 roku. Tak wielu opcji nie było jeszcze nigdy dostępnych w historii telewizorów domowych. Najważniejszą z nich jest oczywiście Motion Plus Gra czyli upłynniacz obrazu, który można włączyć w trybie gra a input lag nadal będzie na znośnym poziomie nie utrudniając nam rozgrywki. Korzyść z tego płynąca jest ogromna: gry z reguły wyglądają dużo płynniej a najwięcej zyskują tytuły zrobione w 30 fps. Telewizory Samsunga obsługują też technologię FreeSync. W tym roku doszły także dodatkowe funkcje jak wzmacnianie gier oraz dynamiczna korekcja czerni. Ta ostatnia jest szczególnie ważna gdyż pozwala na uwypuklenie detali w czerniach nie zwiększając przy tym jasności całego obrazu. Na deser pozostaje bardzo niski input lag wynoszący w trybach 4K HDR jedynie 13ms.
ZOBACZ TAKŻE: Motion Plus Gra | TEST | Nowość w TV od Samsung dedykowana dla graczy!
(10865)