Epson TW6700 (EH-TW6700) Test – niedrogi projektor 3LCD Full HD

Słowem wstępu

Po teście najwyższego modelu projektora firmy Epson, przygotowanego na ten rok, czyli EH-TW9300, przyszedł czas na sprawdzenie modeli bardziej przystępnych cenowo. Jednym z nich jest EH-TW6700, czyli najnowszy model z bardzo popularnej serii TW6XXX. Poprzednicy, tacy jak TW6200, czy TW6100 byli, swojego czasu, chyba najpopularniejszymi wyborami do niedrogiego kina domowego.

Wygląd

TW6700, podobnie jak swoi poprzednicy, jest niewielki, ale przy tym dosyć elegancki. Obudowa ma obłe kształty i zwieńczona jest kolorowymi akcentami, takimi jak np. szampański pierścień wokół obiektywu. Do testów otrzymaliśmy projektor z literą “W” na końcu, co oznacza białe wykończenie, oraz bezprzewodowy transmiter obrazu, o którym później. Producent pomyślał, że biały kolor bardziej pasuje do typowego salonu, niż do dedykowanej sali kinowej.

Na górze projektora znajdziemy dostęp do przycisków, którymi możemy obsługiwać projektor bez użycia pilota, a także do pokręteł regulujących obiektyw projektora. Zmienimy nimi położenie obrazu w poziomie i w pionie (lens shift). Ostrość i zoom wyregulujemy pierścieniami umieszczonymi bezpośrednio na obiektywie.

Pilot jest bardzo dobrze wykonany. Pewnie leży w dłoni, a gumowe przyciski z pewnością się nie będą mylić. Jest podświetlany na kolor pomarańczowy. W dolnej części widzimy trzy przyciski do kontroli bezprzewodowego transmitera obrazu. Rozwiązaniem, które bardzo przypadło mi do gustu jest też przycisk „User”, który możemy zaprogramować na jedną z wielu czynności. Możemy na przykład zrobić tak, by przełączał nam między trybem do grania i trybem do oglądania wideo. To świetne rozwiązanie, które chyba po raz pierwszy w historii pozwala wybrać tryb „gra” bezpośrednio z pilota, bez konieczności przedzierania się przez menu obrazu!

Projektor możemy oczywiście powiesić. Polecamy wieszak sufitowy Peerless-AV PRG-UNV ze względu na mikrometryczną regulację.

Wyposażenie i Złącza

Wszystkie gniazda podłączeniowe projektora znajdują się na tylnej ścianie. Znajdziemy tam: analogowe gniazdo wideo (D-sub 15pin), 2 X HDMI (w tym jedno kompatybilne z MHL2.0), Audio Out (Mini Jack), USB (mini B) pełniące role portu serwisowego, oraz dwa gniazda USB typu A. Zwykłe, oraz ładujące (do 1,5A).

Do projektora w wersji “W” (EH-TW6700W) dołączony został transmiter, który pozwala przesyłać bezstratnie obraz na odległość kilku metrów! Tak wygląda urządzenie, który umieszczamy obok naszych źródeł audio-video.

Pozwala ono na podpięcie aż czterech źródeł obrazu, gdybyśmy na przykład nie mieli amplitunera. Transmiter dostępny jest jako osobne wejście (źródło) w projektorze. Świetne rozwiązanie!

Co więcej, extender posiada także wyjście HDMI, które możemy użyć, by rozdzielić dodatkowo obraz na telewizor. Zwalnia to z potrzeby posiadania amplitunera z dwoma wyjściami, jeśli posiadamy zarówno TV jak i projektor w salonie. Dodano także optyczne wyjście audio by podłączyć np. soundbar, jeśli nie posiadamy amplitunera z HDMI. Jak widzimy producent przewidział wiele scenariuszy projektując transmiter.

Zasięg urządzenia działającego w paśmie 60 GHz, to około 10 metrów. Oczywiście im więcej przeszkód będzie ustawionych na jego drodze, tym trudniej będzie uzyskać stabilną transmisję. Warto zwrócić na to uwagę podczas montażu całego systemu.

Wstęp do technologii 3LCD

Projektor wykorzystuje klasyczne źródło światła (lampa) i przetwornik obrazu 3LCD. Przypomnę od razu, że do głównych zalet projektorów LCD zalicza się sposób generowania obrazu – stabilny, niemigoczący i pozbawiony artefaktów towarzyszących na przykład technologii DLP. Mowa tu oczywiście o efekcie tęczy, którego nie uświadczymy wybierając projektor LCD. Urządzenia tego typu oferują też (zazwyczaj) bogatsze opcje przesunięcia i przybliżenia obrazu za pomocą ustawień obiektywu. Do słabszych stron zalicza się gorszy kontrast, ostrość i równomierność obrazu, jednak doświadczenie nakazuje nie oceniać tych elementów z góry.

Testy syntetyczne

Instalacja projektora

Pokrętła do regulacji zoomu i ostrości znajdują się na korpusie projektora. Zespół optyczny pozwala na rzut w zakresie 1,32 – 2,15 (stosunek odległości projektora od ekranu do szerokości obrazu). Oznacza to, że aby wypełnić nasz redakcyjny, 99″ ekran, możemy umieścić projektor w odległości od 2,9 do 4,7 metra. Jest to dosyć typowy przedział odległości, jak na projektor kina domowego. Pamiętajmy także, że im bliżej umieścimy projektor tym większą jasność będziemy w stanie uzyskać. W przypadku TW6700 różnica ta wynosi około 30% jasności (tyle stracimy montując projektor w maksymalnej odległości).

Jasność i głośność

Przy maksymalnym przybliżeniu obrazu, jasność lampy (po kalibracji) wyniosła dokładnie 1400 lumenów w trybie eco, 1950 lumenów w trybie medium i 2150 w trybie maks. To spore wartości. Odsuwając się skrajnie (używając maksymalnego oddalenia obrazu funkcją zoom) tracimy ok. 30% jasności. Uwzględniając te dane sugeruję następujące przekątne ekranu, przy użyciu tkaniny białej (gain 1.0) i chęci uzyskania wzorcowej jasności, wynoszącej 48cd/m2:

TW6700 jest bardzo jasny i aż prosi się i o sparowanie z dużym ekranem. Tym bardziej, że jego mocy świetlnej nie ma jak ograniczyć. Projektor w prawdzie dysponuję przysłoną ograniczającą ilość wydobywającego się światła, jednak ta może działać tylko automatycznie, dopasowując się do sceny w filmie. Nie da się jej natomiast przymknąć manualnie, by uzyskać mniej jaskrawą biel, ale i głębszą czerń. Sugeruję więc korzystać z dużych ekranów, przynajmniej 110 – 120″ w wersji szarej, która da lepszy kontrast i pozwoli okiełznać jasność urządzenia. Najlepiej ogląda się w trybie eco, ponieważ TW6700 jest wtedy względnie cichy (24 dB (A)). Przy wyższych ustawieniach mocy lampy staje się słyszalny (32 dB (A)).

Jakość optyki

Podczas testu projektor stał w odległości 3,8m od ekranu, a więc w połowie swoich możliwości, gdzie znajduje się kompromis pomiędzy wysoką jasnością, a małymi dystorsjami optycznymi. Jeśli chodzi o konwergencję, czyli zbieżność barw i o ostrość, to było nieźle, ale głównie na środku ekranu. Na brzegach, szczególnie w lewym górnym rogu, panele LCD były wyraźnie rozjustowane. To normalne zjawisko w projektorach z kilkoma przetwornikami obrazu. Epson udostępnia bardziej zaawansowane opcje regulacji zbieżności, które mogłyby jeszcze trochę poprawić wyniki, jednak pozostanie na pewno trochę gorsza ostrość poza centrum ekranu. Tak czy inaczej jakość optyki jest w normie jak na półkę cenową projektora. O ile nie będziemy mieli bardzo dużego ekranu to pewnie nie będą rzucać się w oczy niedoskonałości z nią związane.

Ustawienia obrazu

To co będzie interesowało potencjalnego nabywcę w pierwszej kolejności to tryb obrazu, który jak najlepiej oddaje intencje autora filmu. Pozostałe ustawienia podkolorowują obraz w sposób sztuczny. Oczywiście taka projekcja jest jaśniejsza i bardziej soczysta, co może niektórym się podobać, jednak z naturalnością nie ma już nic wspólnego. W TW6700 pożądanym trybem jest, jak zawsze, “Natural”. Po jego wybraniu warto udać się jeszcze do zakładki Image Enhancement i wyłączyć funkcje redukcji szumów.

Image -> Image Enhancement-> Noise Reduction -> 0
Image -> Image Enhancement -> MPEG Noise Reduction -> 0

To tyle z podstawowych ustawień. Sprawdźmy jak projektor realizuje swą rolę.

Reprodukcja obrazu

Fabrycznie

Błędy oddania barw w trybie Natural nie należą do bardzo dużych, jednak gdy wiemy jak jakiś film miał wyglądać, to da się dostrzec pewne mankamenty. Pierwszym z nich jest nieznaczne ochłodzenie obrazu, co wygląda atrakcyjnie na bielach, jednak sprawia, że odcienie skóry są lekko sine. Traci na tym także nasycenie barw czerwono-żółtych. To jedyne co można zarzucić TW6700. Detale w czerniach są dobrze widoczne i nie ma z tym problemu. Analogicznie nie ma problemów z przejściami tonalnymi w bielach.

Galeria przekłamań obrazu

Po kalibracji Epson TW6700

Epson TW6700 pozwala na przeprowadzenie kompleksowej kalibracji obrazu, po której to udało się doprowadzić odcień obrazu praktycznie do “referencyjności”. Pociągnęło to za sobą znaczącą poprawę oddania kolorów. Obraz stał się wyważony i nie dominował żaden z nich. W zasadzie trudno było mieć jakiekolwiek zastrzeżenia, może poza lekkim osłabieniem barw zielonych i morskich. Najbardziej nasycone walory tych barw, były nieco przydymione, ponieważ projektor nie zapewniał pełnego pokrycia gamutu rec 709. Ten mankament dało się zauważyć jedynie w kilku scenach z filmów, które obejrzałem.

Skalowanie SD, obróbka cyfrowa

Skalowanie obrazu przebiega sprawnie, a w testowanym projektorze nie zostały zastosowane jakiekolwiek niewyłączalne funkcje wpływające na naturalne odwzorowanie obrazu. Epson TW6700 kontynuuje tradycję producenta do umieszczania wielu funkcji obróbki cyfrowej. Pozwalają one dobrać bardzo wiele wariantów uwypuklania krawędzi, linii (wąskich, szerokich), oraz innych geometrycznych elementów obrazu. Osobiście jestem zwolennikiem oddawania obrazu z naturalną ostrością, bez sztucznego poprawiania. Miłośnicy dodawania ostrości będą jednak wniebowzięci

Kontrast i czerń

Kontrast i czerń nie były nigdy najmocniejszą stroną projektorów reprezentujących technologię 3LCD. Na tym polu ustępowały one modelom wykonanym w technologii R-HTPS, oraz LCoS. Najlepsze modele 3LCD były jednak w stanie konkurować z projektorami DLP. A jak jest z TW6700? Urządzenie to wykorzystuje w prawdzie klasyczne (transmisyjne) panele LCD, jednak są one z roku na rok udoskonalane. Spójrzmy czym może pochwalić się najnowsza konstrukcja w naszej krytycznej procedurze testowej.

Scena (kontrast między białym kołem, a środkiem białego okręgu)	Opis sceny	Wynik pomiaru	Scena (kontrast między białym kołem, a środkiem białego okręgu)	Opis sceny	Wynik pomiaru
	On/off zdolność projektora do wyświetlania naprzemiennie czerni i bieli	1 700:1		On/off + dynamiczna przysłona zdolność projektora do wyświetlania naprzemiennie czerni i bieli wraz ze wspomaganiem dynamicznej przysłony, która przyciemna czarny obraz	19 000:1
	Kontrast ANSI obrazujący zdolność do wyświetlania czerni w bezpośrednim sąsiedztwie jasnych elementów	170:1		Kontrast APL 50% Czerń w po środku ekranu przy otoczeniu bielą o powierzchni 50% ekranu	170:1
	Kontrast APL 65% Czerń w po środku ekranu przy otoczeniu bielą o powierzchni 35% ekranu	260:1		Kontrast APL 80% Czerń w po środku ekranu przy otoczeniu bielą o powierzchni 20% ekranu	420:1
	Kontrast APL 90% Czerń w po środku ekranu przy otoczeniu bielą o powierzchni 10% ekranu	670:1

Wyniki są dosyć typowe jak na projektor LCD. Wartość on/off 1700:1 i ansi ok 170:1, to mniej więcej tyle ile jest w stanie zapewnić projektor tej klasy. Lepszymi wynikami w klasie LCD może pochwalić się jedynie model TW9300. Jest to wynik, przy którym oczywiście da się zauważyć pewne świecenie czerni, jednak nie ma też żadnej mocnej alternatywy w tych półkach cenowych, dla testowanego projektora. Modele DLP z przetwornikiem DarkChip 3 z reguły dorównują do tych wartości, chociaż mogą zapewnić nieco wyższy kontrast ANSI (w scenach mieszanych).

TW6700 posiada, co ciekawe, system dynamicznej przysłony, która zmniejsza ilość światła w ciemnych scenach, mając na celu dać wrażenie lepszej czerni. W związku z tym są dwa ustawienia działania jej – normalny (normal), oraz szybki (high speed). Niestety, ani w jednym ani w drugim przypadku system nie wnosi zbyt wiele, ponieważ jej działanie zaczyna się dopiero przy całkowicie czarnych klatkach obrazu, których w filmie jest raczej bardzo mało. Wynik 19 000:1 można więc potraktować jako ciekawostkę.

Jednolitość obrazu

Jednolitość obrazu była na tyle dobra, że na większości scen w filmach nie dało się dostrzec problemów. Nieliczne, jak na przykład zdjęcia jednolitego, błękitnego nieba, zdradzały jednak pewne niedoskonałości. Środek ekranu, oraz obszary sąsiadujące miały równomierny odcień, jednak po lewej stronie i na brzegach przyjmował on różne odcienie Następował też spadek jasności, co jest jednak naturalne w przypadku projektora.

Spadki jasności podaję bardziej w ramach ciekawostki, bowiem są naturalną cechą optyki i zależą głównie od ustawienia zoom-u. Płynny spadek luminancji od środka do brzegu jest przeważnie niezauważalny nawet gdy dochodzi do 40%. Wygląda to inaczej w telewizorach, gdzie spadek może być gwałtowny.

Odwzorowanie ruchu

Epson TW6700 poprawnie przyjmuje i wyświetla trzy główne klatkaże (24p, 50p i 60p), w których rejestrowany jest obraz. Oznacza to, że klatki obrazu są wyświetlane z równymi odstępami czasu, a więc nie są wprowadzane jakiekolwiek zaburzenia płynności w postaci mikroprzycięć. Sposobem na poprawę ostrości ruchu (np. przy transmisjach sportowych), oraz płynności (w filmach) jest system poprawy płynności (“upłynniacz”). Regulacja systemu, w nowym projektorze jest dosyć prosta – sprowadza się do wybrania jednego z czterech ustawień funkcji “Frame Interpolation”

Koniecznie kliknij i przeczytaj artykuł o fotografiach ruchu:  “Śledząca Kamera – najlepsze kryterium odwzorowania ruchu”

Ustawienia telewizora	Informacje		Obraz postrzegany w ruchu
Frame Interpolation: Off	Smużenie: bardziduże Maksymalna jasność: 139cd/m2	Powielenie krawędzi: brak Poprawa płynności filmów (24p): brak
Frame Interpolation: Low / Normal / High	Smużenie: umiarkowane Maksymalna jasność:  139cd/m2	Powielenie krawędzi: brak Poprawa płynności filmów (24p): duża

Jak widzimy, TW6700 wraz ze swoim 120Hz przetwornikiem i systemem “upłynniacza” jest w stanie zapewnić niezłą ostrość w ruchu. Jest ona równie dobra przy ustawieniu Frame Interpolation Low, co High. Nie napiszę tu jednak więcej słów zachwytu, ponieważ sprawność jest taka sama jak w innych 120Hz projektorach i generalnie trochę w tej materii brakuje do np. telewizorów. Żadna marka czy model nie oferuje jednak niczego więcej.

Technologia 3D

Opcjonalne okulary, które można dokupić są dość lekkie i dobrze leżą na głowie. Efekt 3D jest wyjątkowo dobry jak na projektor tej klasy. Widoczny obraz jest dość jasny oraz pozbawiony męczącego crosstalku. Ten ostatni jest oczywiście w konkretnych momentach widoczny – raz mocniej a raz mniej jednak w porównaniu do konkurencji jest naprawdę dobrze.

Granie na konsoli i PC

Koniecznie kliknij i przeczytaj artykuł o dwóch sprawach: „INPUT LAG, CHROMA 4:4:4 – CZY SĄ ISTOTNE?”

Input lag

Input lag Epsona TW6700 jest bardzo krótki bez względu na ustawienia, do czasu, gdy włączymy upłynniacz (frame interpolation). Projektor oferuje też tryb szybkiej reakcji (processing speed -> fast), który nie robi niczego innego jak właśnie blokada upłynniacza, oraz kilku innych funkcji zbędnej obróbki (takich jak np. redukcja szumów). Opóźnienie wynoszące 27 ms nie ma prawa mieć wpływu na rozgrywkę, mieście się w pierwszej grupie laga – “placebo”. Miłośnikom potyczek sieciowych można więc poleci TW6700 w ciemno!

Dźwięk

Pomimo małych gabarytów urządzenia, w projektor udało się wbudować dwa, 20 wattowe głośniki stereo. Oczywiście granie w dynamiczne gry czy oglądanie filmów z takim audio nie będzie zbyt porywające dla naszego ucha, ale do szybkiej rozgrywki w “polowych warunkach” myślę, że może być użyteczny. Zdecydowanie przyda się też na wszelkiej maści prezentacjach, lub wyjazdach, jeśli potraktujemy TW6700 jak projektor przenośny.

Podsumowanie i ocena

Epson TW6700 to bardzo dobry gracz, w średnim segmencie rynku. Oferuje on wszystko, czego można by oczekiwać od niedrogiego projektora wykorzystującego technologię 3LCD. Przede wszystkim duży zakres regulacji obiektywu, który bardzo ułatwia wybór miejsca instalacji. Dużą mobilność i kulturalną cichą pracę, o ile nie chcemy używać trybów z bardzo wysoką jasnością, które raczej w warunkach domowych nie będą potrzebne. Projektor jest 120Hz, co bardzo zadowoli miłośników oglądania sportu. Obraz będzie w wyraźny w ruchu i cechował się bardzo małą ilością smużenia. TW6700 jest także bardzo dobrym wyborem dla graczy, input lag wynoszący 27 milisekund pozostanie nieodczuwalny. Projektor może pochwalić się bardzo dobrym oddaniem barw i możliwościami kalibracji. Jedynymi słabszymi stronami będzie ostrość obrazu na brzegach, oraz niewysoki kontrast, jednak w tej półce cenowej i tak ciężko będzie znaleźć urządzenie oferujące lepszą czerń.

Plusy:

• Dobre odwzorowanie barw i możliwości kalibracji
• 120Hz i upłynniacz, świetny wybór do oglądania sportu
• Niski input lag, dobry wybór dla graczy
• Duże możliwości regulacji położenia obrazu
• Bardzo wysoka jasność obrazu
• Bezprzewodowy transmiter obrazu dołączony do projektora w wersji białej
• Reprodukcja chromy 4:4:4 w każdym trybie obrazu
• Niewielkie wymiary urządzenia, niska waga
• Solidne wykonanie
• Wsparcie dla technologii 3D

Minusy:

• Brak okularów 3D w zestawie
• Spadki ostrości na brzegach obrazu

Cena: Epson TW6700 około 5 999 zł

Sprzęt do testów dostarczyła firma Epson: https://www.epson.pl/products/projectors/home-cinema/eh-tw6700-with-hc-lamp-warranty

Przeczytaj artykuł odnośnie ocen oraz wyróżnień na HDTVPolska.com:

Jak testujemy wyświetlacze na HDTVPolska.com? Czemu testy wyświetlaczy są najbardziej profesjonalne w Polsce i jedne z najlepszych na świecie?

Ekrany biorące udział w naszych testach są profesjonalnie skalibrowane i przygotowane przez http://skalibrujtv.pl/. To daje nam pewność, że wyciągnęliśmy z nich maksimum możliwości! Jak kalibrujemy? Przeczytaj “Czym jest PROFESJONALNA kalibracja telewizora / projektora / monitora?” oraz “Test kalibracji”.

(16700)