BenQ BL2711U – Test monitora do prac CAD/CAM

Słowem wstępu

Do naszego laboratorium testowego dotarł dziś monitor BenQ BL2711U. Jest to wyświetlacz o rozdzielczości Ultra HD i przekątnej 27″, dedykowany do pracy, szczególnie w programach do projektowania CAD/CAM. Czym powinien się cechować monitor do tego typu zastosowań? Osobiście wyróżniłbym tutaj cztery cechy od najistotniejszej, do najmniej istotnej:

1. Mała plamka (duże zagęszczenie pikseli na cal ekranu)
2. Duży zakres regulacji jasności, w którym wyświetlacz nie migocze (by nie męczyć wzroku)
3. Dobra jednorodność ekranu
4. Odpowiednie odwzorowanie przestrzeni barw (ważne jest, by monitor dobrze reprodukował wszystkie przejścia tonalne)
5. Duża powierzchnia do pracy (innymi słowy dobry stosunek ceny do rozmiaru)

Poprzednio w naszych testach pojawił się droższy monitor, dedykowany do prac z wideo – PV3200PT. Testowany dziś model, jak się zaraz okaże, ma z nim sporo wspólnego. Zobaczmy więc jak udało się producentowi spełnić wymagania z powyższej listy.

Wygląd

BenQ BL2711U zaprojektowano w klasycznym stylu monitora do pracy. Nie ma więc finezyjnego designu, kolorowych dodatków, tudzież innych udziwnień, które mogłyby tylko rozpraszać użytkownika.

Ramka również nie należy do najsmuklejszych, co w teorii dobrze rokuje dla równomierności podświetlenia – jest więcej miejsca na umieszczenie dyfuzora światła, pomiędzy diodami podświetlającymi ekran, a matrycą LCD.

Ergonomia użytkowania jest na bardzo wysokim poziomie. Monitor możemy przechylać i obracać w zasadzie w każdej płaszczyźnie. Ekran obraca się poziomo, o około 45 stopni. Odchyla się do tyłu o około 15 stopni. Można regulować także wysokość o maks. 14 cm. Dostępna jest też funkcja pivot.

Złącza i Akcesoria

W monitorze umieszczono następujące złącza sygnałowe: DVI-D, HDMI 1.4, HDMI 2.0, oraz Display Port 1.2. Oczywiście dla uzyskania najlepszej jakości sygnału, tj. 3840x2160p60 wraz z 10 bitową paletą barw, najlepiej będzie nam użyć złącze DP, lub HDMI 2.0. Dostępne jest także wejście słuchawkowe oraz line-in, jeśli chcemy wyprowadzić dźwięk z monitora. Jeśli tego nie uczynimy, wydobywać się on będzie z wbudowanych, 3 wattowych głośników. Jak każdy porządny monitor, BL2711U oferuje także hub USB 3.0. Dwa gniazda umieszczone zostały u dołu i kolejne dwa z boku. Tam znajduje się także wspomniane wyjście słuchawkowe.

Producent dołączył do monitora wszystkie kable sygnałowe jakich mógłby potrzebować użytkownik. No może poza kablem USB 3.0 A-B, koniecznym by skorzystać z funkcji HUB’a.

Powłoka ekranu jest matowa. Dzięki temu nie powstają na niej bezpośrednie refleksy świetlne. Są one rozmyte i mniej rzucają się w oczy. Niestety oznacza to także nieco gorszy kontrast w ciągu dnia, przy dużej ilości światła w pomieszczeniu, a także minimalnie gorszą ostrość. Tym ostatnim bym się jednak nie przejmował, ponieważ różnica jest niezwykle subtelna.

BenQ BL2711U wyposażono w 60Hz matrycę typu IPS, o rozdzielczości UHD (3840×2160). Struktura wskazuje, że jest to konkretnie odmiana IPS-Pro, mogąca pochwalić się z reguły wyższym kontrastem niż panele AS-IPS. Wykonanie zdjęcia pod mikroskopem jest jednak bardzo trudne, przez to, że powłoka jest mocno matowa.

Testy syntetyczne

Matryca, zalecane ustawienia

Koniecznie kliknij i przeczytaj też artykuł o matrycach: „IPS VS VA CZYLI KTÓRĄ MATRYCĘ WYBRAĆ”

Matryca

Panel IPS powinien bardzo ucieszyć każdego, kto miał okazję pracować na monitorze wykonanym w tej technologii. Matryca tego typu zapewnia szerokie kąty widzenia, które w przypadku monitora są bardzo istotne. Widz siedzący blisko ekranu jest w stanie dostrzec zjawisko degradacji obrazu przez słabą charakterystykę kątową, nawet jeśli jego wzrok znajduje się dokładnie po środku ekranu. Kiedyś zrobiłem taką symulację:

Dotyczyła ona właśnie matrycy VA, czy TN i posiadała następujący podpis:

Telewizory miały 55″ i stały w odległości około 2 metrów i 20 centymetrów od widza co oznacza, że wypełniały 30 stopni pola widzenia. To optymalna odległość do oglądania materiałów HD. W takim scenariuszu wystarczyło przesunąć się o zaledwie 60 centymetrów na kanapie, aby obraz zaczął być mniej kontrastowy i mniej atrakcyjny wizualnie.

W przypadku 27″ monitora zasiadamy oczywiście znacznie bliżej niż w/w 2,2 metra. Biorąc pod uwagę, że jest to ekran UHD, to powinniśmy znajdować się około 55 – 70cm od niego, by dobrze rozróżniać detale obrazu. To skutkuje dwukrotnie większymi “kątami na wprost” niż na schemacie. Nie ulega zatem wątpliwości, że panel, o dobrych kątach jest niezwykle istotny w przypadku monitora UHD.

Matryca podświetlona jest białymi diodami LED (White LED), co od razu dostarcza nam cennych informacji: Monitor ten jest wąskogamutowy i nie pokrywa szerszej palety barw niż Rec 709/sRGB. Do zastosować CAD/CAM jest to jednak całkowicie wystarczające i wręcz można zaliczyć na plus dla monitora. Wyświetlacze z szerszym pokryciem barw wymagają więcej troski jeśli zależy nam na poprawnym odwzorowywaniu kolorów przy np. grafice Internetowej.

Ustawienia obrazu

Menu ustawień obrazu bardzo przypomina to, poznane podczas pracy z BenQ PV3200PT. Jest ono jednak nieco bardziej okrojone z pewnych funkcji. W menu trybów znajdziemy predefiniowane presety. Domyślnie wybranym jest standardowy (standard). W obszarze naszych zainteresowań znajdą się także tryby sRGB, oraz specjalny tryb nazwany CAD. Tryb standardowy daje bez wątpienia najszerszy zakres regulacji zaawansowanych parametrów pracy. Mamy w nim możliwość zapanowania nad gammą, balansem bieli, ostrością, jasnością (brightness), oraz kontrastem (contrast), przy czym tego ostatniego absolutnie nie powinniśmy ruszać (albo zginą nam detale w bielach, albo okroimy możliwości monitora). Jest też opcja kontroli przestrzeni barw suwakami z zakładek hue, oraz saturation, jednak jak dalsze testy pokażą nie przynosi ona wcale dobrych rezultatów, więc można tą część pominąć.

Reprodukcja kolorów, kalibracja BL2711U

Fabrycznie

Jako punkt odniesienia, do weryfikacji fabrycznych parametrów monitora, użyłem przestrzeni barw sRGB wraz z gammą 2.2. Jest to podstawowa norma graficzna, której powinny używać osoby zajmujące się projektowanie CAD. Wyświetlacz wypada całkiem dobrze względem jej. Obszar gamutu jest zbliżony do syntetycznego obszaru palety sRGB, co jednak nie dziwi, ponieważ zastosowany typ podświetlenia nie daje większego potencjału, więc sterownik ekranu nie musi dokonywać skomplikowanych konwersji przestrzeni barwnej na etapie których mogłyby pojawić się ewentualne problemy. Odcień bieli dzieli od ideału bardzo mało, taka wartość nie ma żadnego znaczenia przy pracach niezwiązanych z krytyczną oceną koloru. Ostatnią godną uwagi rzeczą jest gamma – ta odbiega od docelowej wartości 2.2 nieco bardziej, na szczęście nie na tyle by ginęły detale w czerniach. Przy wartości bliższej 2.4 obraz jest po prostu trochę nazbyt kontrastowy, ale to też niewielki problem.

Suma summarum fabryczne ustawienie trybu standard jest dobre i o ile wszystkie egzemplarze BL2711U będą cechowały się tak dobrymi ustawieniami fabrycznym, co nie jest oczywiste w przypadku jakichkolwiek wyświetlaczy, to każdy użytkownik powinien być zadowolony. Sprawdźmy jednak czy da się uzyskać jeszcze lepszą reprodukcję barw poprzez profesjonalną kalibrację.

Po kalibracji

BenQ BL2711U, w przeciwieństwie do swojego „starszego brata”, czyli graficznego PV3200PT nie posiada możliwości sprzętowej ingerencji w tablicę 1D LUT monitora. Poprawa krzywej odpowiedzi tonalnej (gammy) przebiega zatem poprzez wybór najbardziej zbliżonego presetu, bezpośrednio w menu monitora. Po tym zabiegu, oraz po ustawieniu wzorcowego odcienia bieli udało się uzyskać powyższe rezultaty. Jak widzimy są one na tyle dobre, że na monitorze byłaby nawet możliwa podstawowa obróbka grafiki (oczywiście nie uwzględniając kwestii np. jednorodności, o której później). Jak zatem widzimy, w kwestii wierności odwzorowania barw, BL2711U zapewnia znacznie więcej niż potrzeba w jego docelowym obszarze zastosowań.

Tryb sRGB, oraz CAD

Odnośnie trybu sRGB wystarczy napisać jedno zdanie – jest to klon trybu standard, nie różniący się dosłownie niczym. Tryb CAD jest z kolei dosyć oryginalną „bestią” zaimplementowaną przez producenta. Z założenia, tryb ten ma za zadanie wzmocnić kontrast obrazu poprzez większe rozmieszczenie tonów na krańcach zakresu dynamiki. Odbywa się to za pomocą drastycznej zmiany parametru gamma. Jej średnia wartość w trybie CAD to aż 3,2! Osoby bardziej obyte z grafiką komputerową na pewno domyślają się, jak może prezentować się obraz o takich parametrach. Tym mniej doświadczonym polecam zerknąć na poniższe zdjęcia. Po lewej stronie tryb standard, po prawej CAD.

O ile na treści tego typu drastyczne zwiększenie kontrastu faktycznie daje całkiem pozytywny efekt – linie narysowane w AutoCAD stają się bardzo wyraźne, tak w ogólnym ujęciu nie wydaje mi się, by preset CAD był użyteczny. W scenach posiadających dużą ilość detali w czerniach stają się one bardzo ciężkie do odróżnienia. Abstrahując już od przesadnego wzrostu nasycenia kolorów. W niektórych przypadkach pewni użytkownicy może jednak stwierdzą, że jest to użyteczny profil obrazu.

Matryca monitora jest 10 bitowa. Każdy komputer wyposażony w złącze Display Port 1.2 pozwoli nam wysłać sygnał 3840x2160p60 10 bit, aczkolwiek nie każdy pozwoli renderować w takiej głębi! By uzyskać pełne 1024 odcienie szarości konieczna jest profesjonalna karta graficzna – Nvidia Quadro, lub AMD FirePro. Możliwe wtedy jest uzyskanie idealnie gładkich przejść tonalnych, jak widać powyżej, po lewej stronie zdjęcia. Pomimo to na planszach testowych da się dostrzec, w pewnych rejestrach jasności, nieznacznie gorszą płynność przejść. Nie sądzę jednak by na rzeczywistym obrazie dostrzegło je jakieś sokole-oko, także potraktujmy ten komentarz jako ciekawostkę.

Jasność, zakres regulacji

Zakres regulacji jasności jest tak duży, że na pewno zadowoli każdego użytkownika. Maksimum to 300cd/m2, zaś minimum to 45cd/m2. Oczywiście tak nisko raczej nikt nie będzie chciał schodzić. W żadnym ustawieniu monitor nie przycina kontrastu matrycy.

Nie udało mi się jednak wybadać w jaki sposób następuje regulacja jasność, to znaczy, czy monitor posiada posiada przetwornicę PWM, czy steruje natężeniem prądu przepływającego przez diody. Tak czy inaczej z pewnością, można przypisać mu szyld “niemigoczący” (flicker free), ponieważ nawet jeśli wykorzystuje technikę PWM, to przy bardzo wysokiej częstotliwości. Moja sonda JETI 1211 nie była w stanie zsynchronizować się z wyświetlaczem, a z reguły nie ma z tym problemu aż do wartości 2,5kHz.

W jednym i drugim przypadku nie ma możliwości, by oko zauważyło jakiekolwiek migotanie, nawet w obszarze widzenia peryferyjnego, które jest znacznie bardziej czułe na tego typu zjawiska. Regulacja jasności zmienia jednak odcień bieli, od najniższej wartości (45cd/m2) do najwyższej (300cd/m2) jest to znacząca zmiana, konkretnie o dE=2,8.

Nie jest to jednak tak duża zmiana by wpływała na prace projektowe, choć dla grafików mogłaby być zmartwieniem. Nie taki jest jednak obszar zastosowania monitora. Można więc uznać, że cały zakres regulacji jest użyteczny.

Kontrast i czerń

Jak wspomniałem we wstępie, powłoka jest matowa, więc nie oferuje raczej dużego kontrastu przy mocnym oświetleniu pomieszczenia. W zamian za to doskonale rozprasza odbijające się weń przedmioty. Jeśli chodzi jednak o kontrast natywny, który jest bardzo istotny w zaciemnionych warunkach pracy, to możemy tu liczyć na bardzo dobre wyniki w klasie matryc IPS, które generalnie nie szczycą się wysoką stopą kontrastu. Panel IPS-Pro zastosowany w monitorze daje aż 1000:1, a kontrastu nigdy nazbyt wiele.

Równomierność ekranu

Równomierność matrycy BenQ BL2711U pozostawia niestety trochę do życzenia. W prawdzie nie widać istotnych zmian koloru.

Rozkład jasności nie należy jednak do najlepszych. Spadki rzędu 30% da się zauważyć na jednolitych planszach, a z takimi na pewno stykać się będą wszyscy designerzy. W prawdzie nie uniemożliwia to w żadnym stopniu pracy, ale z pewnością wpływa na jej komfort. W monitorze nie zastosowano niestety funkcji elektronicznej kompensacji jednorodności.

Responsywność, Odwzorowanie ruchu

Matryca, o maksymalnym odświeżaniu 60Hz, nie pozwala uzyskać wyraźnego obrazu w ruchu. Rozmycie następuje z uwagi na efekt sample and hold, którego nie da się w tym przypadku wyeliminować. Jednak na monitorze do pracy jest to w zasadzie bez znaczenia, a całą analizę ruchu prowadzę w ramach ciekawostki. W menu znajdziemy także funkcję AMA (overdrive), która ma zniwelować smużenie powodowane czasem reakcji matrycy. Nie wpływa jednak na rezultaty. Ciekawe, czy jest to błąd firmware monitora, czy po prostu ustawienie to pojawiło się w BL2711U przez pomyłkę.

Koniecznie kliknij i przeczytaj artykuł o fotografiach ruchu:  “Śledząca Kamera – najlepsze kryterium odwzorowania ruchu”

Ustawienia monitora	Informacje		Obraz postrzegany w ruchu
Dowolne ustawienia	Smużenie: bardzo duże Maksymalna jasność: 300cd/m2	Powielenie krawędzi: brak (krawędzie rozmyte) Poprawa płynności filmów: brak

Input lag jest bardzo niski, co przekłada się na bardzo responsywne działanie wyświetlacza. Absolutnie nie czuć jakiegokolwiek laga podczas pracy. Gracze konsolowi, którzy chcieliby użyć monitora podczas gry będą także uraczeni.

Konsola / PC	W jaki sposób dokonano pomiaru?	Wynik
	Leo Bodnar Lag Tester – odwzorowuje input lag podczas używania konsoli	10 ms

Kąty widzenia

Kąty widzenia matrycy IPS Pro są oczywiście bardzo dobre. To ogromna zaleta użycia takiego rozwiązania.

Warto by jednak wspomnieć o efekcie srebrzenia tego typu paneli pod kątem. Zjawisko to może dawać wrażenie gorszej jednorodności czerni, w rzeczywistości jednak zależy od kąta patrzenia. Efektu pozbawione są monitory wyposażone w powłokę retardacji optycznej (tzw. OCF). Mogą się nią pochwalić jednak wyłącznie najdroższe serie EIZO, czy NEC. Na wszystkich innych wygląda to mniej więcej tak:

Podsumowanie i ocena

BenQ BL2711U prawie bezbłędnie spełnia wszystkie kryteria, wyszczególnione we wstępie artykułu, dla monitora do pracy. Posiada duże zagęszczenie pikseli na cal – rozdzielczość Ultra HD na 27” daje obraz ostry jak brzytwa. Jego ergonomiczna podstawa pozwala na obrót we wszystkich osiach, regulację wysokości, oraz pracę w pionie. Jakością odwzorowania kolorów przewyższa nawet potrzeby użytkowników poszukujących monitora do pracy, zahacza tu wręcz o obszar zastosowań graficznych. Jedynym mankamentem jest jednorodność obrazu. Podczas pracy w programach projektowych dobrze byłoby nie widzieć żadnych dysproporcji jasności na matrycy. Na BL2711U da się je niestety dostrzec. To oczywiście nie jest żadna cecha dyskwalifikująca monitor, po prostu mały minus w gąszczu wielu plusów. Do tych drugich należy zapisać także duży zakres jasności pracy ekranu, niemigoczące podświetlenie, oraz przystępną cenę produktu.

PLUSY

• Duże zagęszczenie pikseli na ekranie – świetna ostrość obrazu
• Bardzo dobre odwzorowanie barw, nawet w ustawieniach fabrycznych, jeszcze lepsze po kalibracji
• Możliwy do uzyskania, przez złącze Display Port, 10 bitowy kolor
• Ergonomia – możliwość pochylenia we wszystkich płaszczyznach, funkcja pivot
• Bardzo dobre kąty widzenia – dzięki matrycy IPS
• Bardzo wysoki kontrast w klasie matryc IPS
• Szeroki zakres regulacji jasności
• Podświetlenie nie męczące wzroku (brak migotania)
• Hub USB 3.0 wbudowany w monitor
• Wbudowane głośniki, oraz wyjście słuchawkowe
• Atrakcyjna cena

MINUSY

• Widoczny pod kątem efekt srebrzenia matrycy IPS
• Nie najlepszy rozkład jasności na ekranie

Cena referencyjna: BenQ BL2711U  2 999zł 

Sprzęt do testów dostarczyła firma BenQ/Zowie

Przeczytaj artykuł odnośnie ocen oraz wyróżnień na HDTVPolska.com:

Jak testujemy wyświetlacze na HDTVPolska.com? Czemu testy wyświetlaczy są najbardziej profesjonalne w Polsce i jedne z najlepszych na świecie?

Ekrany biorące udział w naszych testach są profesjonalnie skalibrowane i przygotowane przez http://skalibrujtv.pl/. To daje nam pewność, że wyciągnęliśmy z nich maksimum możliwości! Jak kalibrujemy? Przeczytaj “Czym jest PROFESJONALNA kalibracja telewizora / projektora / monitora?” oraz “Test kalibracji”.

(3937)