Dobry kabel HDMI jest podstawą, by uzyskać dobrą jakość obrazu, versus, jakość kabla HDMI nie ma żadnego znaczenia. Takie dyskusje toczą się odkąd istnieją przewody HDMI i chyba nigdy się nie skończą. Osoby, podzielone na dwa obozy często godzone są przez miłośników wypośrodkowywania teorii, którzy preferują technologiczny agnostycyzm i mówią “warto kupić dobry przewód, ale też nie ma co przepłacać, na pewno na takim markowym będzie już dobrze”.
Kabel HDMI nie ma prawa mieć wpływu na jakość obrazu, jednak może mieć ogromny wpływ na obraz
Rozwinięcie tego nieco prowokacyjnego oznajmienia wymaga z pewnością dalszych tłumaczeń. Zacznijmy od tego dlaczego jakość obrazu pozostaje stała, bez względu na jakość kabla HDMI. Dlaczego zawsze postrzegać będziemy takie same barwy, taką samą ostrość i taki sam kontrast. Wynika to przede wszystkim z tego, że HDMI jest złączem cyfrowym. Złącza cyfrowe mają to do siebie, że charakterystykami prądowymi kodowane są w nich dane binarne – zera i jedynki. Oczywiście natura prądu i przewodu jest już “analogowa”, zatem w każdej chwili może zostać zakłócona i zniekształcić sygnał. Jednak zastanówmy się nad tego następstwami – zmiana zera w jedynkę, lub na odwrót to nie jest zmniejszenie kontrastu, ani rozmycie konturów, ani zmiana nasycenia kolorów po odkodowaniu danych. Takie rzeczy są możliwe przy transmisji analogowego wideo, gdzie poziomy napięć mogą definiować kontrast, a kształty zbocza impulsów mogą definiować ostrość. Przy “cyfrze” zmiana ostrości obrazu wymagałaby bardzo skomplikowanych operacji matematycznych. Po pierwsze odkodowania danych, które w kablu HDMI są bardzo “udziwnione” poprzez protokół TMDS. Po drugie zastosowania jednego z algorytmów rozmycia. Oczywiście finalnie tak wyjdzie, że po prostu zmienią się zera i jedynki względem swojego pierwowzoru, tyle, że ucelować losowo w takie zmiany to jakby wygrać w totolotka… kilkaset tysięcy razy pod rząd co każdą sekundę trwania obrazu! Niemożliwe do wygenerowania poprzez zakłócenia prądowe.
Czego więc możemy spodziewać się po zakłóceniu analogowej natury prądu w kiepskiej jakości przewodzie HDMI? Są de facto dwie możliwości.
- Przy obrazie, który nie wykorzystuje szyfrowania protokołem HDCP, na przykład z komputera PC, czy konsoli obraz będzie deformowany. Rodzaj tych deformacji zależy od protokołu jakim posługuje się dane złącze. W przypadku przewodu HDMI i protokołu TMDS deformacje wyglądają jak kolorowe kropki lub paski na obrazie. Zjawisko jest zawsze ewidentne i bardzo uciążliwe, więc nie da się go przeoczyć. Jeśli ktoś chce to nazwać gorszą jakością obrazu to droga wolna, w myśl tego faktycznie jakość kabla HDMI ma wpływ na jakość obrazu. Sądzę jednak, że każdy widz stwierdzi po prostu, że urządzenia nie działają i wymagają naprawy. Przykład po prawej stronie.
- Przy transmisji wykorzystującej protokół szyfrujący HDCP nie ma prawa zajść żadna zmiana obrazu, ponieważ sygnał nie zostanie odkodowany. W takim przypadku po prostu otrzymamy komunikat o błędzie na naszym ekranie, a obraz zniknie. To kolejny kontrargument dla zwolenników teorii o lepszych barwach/kontraście/ostrość na lepszym kablu HDMI. W jaki sposób mogłoby do tego dojść, skoro dane są zaszyfrowane? Tutaj szansa na faktyczną zmianę przez losowe zakłócenia jest jeszcze o rząd wielkości mniejsza niż w przytoczonym powyżej przykładzie z totolotkiem. Zakłócenia musiałyby najpierw odszyfrować sygnał, a następnie przeprowadzić na nich konkretne algorytmy. No i oczywiście na koniec zaszyfrować ponownie zgodnie ze specyfikacją. Są chętni do dyskutowania z tą teorią? 😉
Testy empiryczne?
Oczywiście ktoś może się kłócić, że to co powyżej napisałem to tylko teoria. Zgadza się, ale to jest teoria na której zbudowano standard HDMI, który jak widać działa. W podobnym znaczeniu tylko teorią jest to, ze 2+2=4. Są to zwyczajnie podstawy nauki, które są tak oczywiste jak to, że w nocy jest ciemno. Sami twórcy HDMI w rozmowie ze mną powiedzieli wprost, że bardzo im się nie podobają działania marketingowców kłamiących, że lepszy kabel HDMI to lepsza jakość obrazu. Rozmawiałem z nimi kilka razy, ostatnio przy okazji prezentacji standardu HDMI 2.1.
Ale żeby nie było, oczywiście posiadamy w swoim labie sprzęt pomiarowy, którym można w łatwy sposób udowodnić brak różnic w jakości obrazu pomiędzy kablami. Chociażby analizator-generator sygnału AccuPel DVA-6000. Można nim prześledzić wartość każdego piksela na ekranie.
Czym jest więc ten wpływ na obraz i po co sięgać po dobre kable?
Wpływ kabla na obraz, jak pewnie wielu z Was się już domyśla, może być taki, że może go przesłać, a może też sobie z tym nie poradzić. O to właśnie chodziło mi w zawiłym twierdzeniu na początku artykułu. Ewentualnie może też przesłać w postaci zdeformowanej, jak opisałem w podpunkcie nr.1 (w przypadku gdy idzie bez szyfrowania HDCP). Mogłoby wydawać się, że trochę nielogicznym jest dlaczego kabel stworzony do transmisji obrazu może sobie z nią nie poradzić, jednak tu się pojawiają schody – “nie poradzić sobie” ma wiele wymiarów. Po pierwsze raczej nigdy nie będzie tak, że kabel nie będzie mógł przesłać całkowicie niczego. Różne formaty obrazu wymagają jednak różnej częstotliwości taktowania zegara TMDS i wobec tego stawiają różne wyzwania kablom.
| Wersja HDMI | 1.0 | 1.1 | 1.2 1.2a |
1.3 | 1.3a 1.3b 1.3b1 1.3c |
1.41.4a
1.4b |
2.0 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Maksymalna częstotliwość pikselowa (MHz) | 165 | 340 | 600 | ||||
| Maksymalna przepływność TMDS (Gbit/s) | 4.95 | 10.20 | 18.00 | ||||
Jak nietrudno się domyślić im wyższa częstotliwość pikselowa tym kabel HDMI ma ciężej. Chciałbym wyraźniej zaznaczyć, że nie ma czegoś takiego jak wersja kabla. Wersje dotyczą złącza, zaś możliwości kabla są zazwyczaj bliżej nieokreślone. Tutaj w istocie można by posłużyć się logiką, że im droższy kabel tym lepszy. Niektórzy producenci określają parametry kabla nadrukowując np. oznaczenie “18Gpbs”, co oznacza 600MHz i kompatybilność z najbardziej bogatymi formatami 4K – jak w tabelce powyżej. Nie musi to jednak być sprawdzone. Niestety nie ma takich zasad. Jedynym walidowanym certyfikatem jest “Premium HDMI cable”, o którym więcej na stronie HDMI. Poświadcza on, że dany kabel o danej długości faktycznie da radę przesłać 18Gbps.
Jaki sprawdzony kabel kupić by działał jak trzeba z 4K?
Jak wspomniałem wcześniej, kabel do 1080p można kupić z reguły najtańszy. Przesłanie sygnału 340MHz nie stanowi większego wyzwania. Wchodząc jednak do świata 4K godnym polecenia produktem jest np. PureLink PI1000, który do długości 5m radzi sobie bez zająknięcia ze wszystkimi formatami 4K. Możemy też sięgnąć po dowolny inny kabel z certyfikatem “Premium HDMI cable”. Prawdziwym problemem są jednak instalacje z projektorem, w których długość kabla nierzadko musi wynosić 8, 15, czy nawet 25 metrów! Z tym nie jest w stanie poradzić sobie obecnie żaden przewód miedziany. Możemy oczywiście kombinować z posrebrzanymi ultra-drogimi kablami takimi jak np. Wireworld Starlight, jednak czy płacenie kilka(naście) tysięcy złotych jest opłacalne podczas gdy możemy po prostu wybrać wielokrotnie tańszy…
Kabel FiberPro jest produktem w pewnym sensie wyjątkowym. Problematyczne druty miedziane zastąpiono w nim światłowodem, zaś modulator sygnału umieszczono we wtyczce i co najlepsze jest on zasilany wyłącznie z gniazda HDMI! Historia zna już światłowodowe kable HDMI, jednak wymagały one zawsze zewnętrznego zasilania, co było uciążliwe. FiberPro podłączamy natomiast jak zwykły kabel!
Produkt można nabyć w długościach: 6, 8, 10, 12, 15, 20 i 25 metrów. Producent celowo nie produkuje krótszych wersji, bowiem mija się to z celem – do 5 metrów sprawdza się dobrze wykonana miedź. Dla posiadaczy projektorów, lub bardziej rozbudowanych systemów kina domowego, a w szczególności dla tych, którzy murują kable w ścianie FiberPro jest rozwiązaniem wręcz zbawiennym, ponieważ działa zawsze dobrze, w każdej swojej długości! Eliminuje więc niepewność związaną z tym co się stanie po skończeniu remontu, gdy kabla już nie będzie można wymienić. Produkt nie posiada w prawdzie certyfikatu “Premium HDMI Cable”, jednak polski dystrybutor podszedł do sprawy bardzo poważnie i postanowił testować każdy przewód za pomocą urządzeń, by zagwarantować poprawną transmisję sygnału 600MHz (najbardziej wymagającego).
W związku z tym, w każdym kartonie znajduje się też indywidualnie wystawiony certyfikat jakości.
Podsumowanie
Cena: Kabel HDMI FiberPro od 1 125zł (6m) do 1 660zł (25m)
Sprzęt do testów dostarczyła firma Cinematic
Strona producenta: https://fiberpro.eu/
(23516)