Epson EB-U32 Test – projektor 3LCD WUXGA

Słowem wstępu

Epson to duży i znany wszystkim producent m.in. urządzeń do projekcji obrazu. W jego ofercie znajdziemy high-endowe, innowacyjne produkty, takie jak projektor laserowy – LS10000, oraz wiele ekonomiczniejszych rozwiązań z którymi również polecam się zapoznać. W dniu dzisiejszym, pod lupę wezmę model EB-U32, który nie jest typowym projektorem z segmentu kina domowego. Jest to raczej urządzenie, w którym podjęto próbę połączenia rozwiązań kina domowego z typowymi zastosowaniami multimedialno-biurowymi. Mniemam jednak, że większy jednak nacisk położono na to drugie, chociażby przez rozdzielczość projektora. Nie jest to typowe Full HD (1920×1080), a komputerowe WUXGA (1920×1200).

Projektor wykorzystuje klasyczne źródło światła (lampa) i przetwornik obrazu 3LCD. Przypomnę od razu, że do głównych zalet projektorów LCD zalicza się sposób generowania obrazu – stabilny, niemigoczący i pozbawiony artefaktów towarzyszących na przykład technologii DLP. Mowa tu oczywiście o efekcie tęczy, którego nie uświadczymy wybierając projektor LCD. Urządzenia tego typu oferują też (zazwyczaj) bogatsze opcje przesunięcia i przybliżenia obrazu za pomocą ustawień obiektywu. Do słabszych stron zalicza się gorszy kontrast, ostrość i równomierność obrazu, jednak doświadczenie nakazuje nie oceniać tych elementów z góry. Przyjrzyjmy się więc jak radzi sobie konkretnie EB-U32.

Wygląd

Projektor ma niezwykle kompaktowy rozmiar i jest bardzo lekki. Z uwagi na to złącza i przyciski są w nim dosyć mocno zagęszczone. Robi jednak pozytywne wrażenie wizualne, a to, że jest mały należy zaliczyć jako zaletę. Na obiektywie znajdziemy suwaki regulacji zoom-u (stosunek projekcji 1,38 – 1,68:1, zoom 1,2x), oraz ostrości. Jest też dedykowany suwak do funkcji keystone (zniekształcenie trapezowe), który będzie użyteczny, jeśli projektor zostanie pochylony względem ekranu. Jest to prawdopodobny scenariusz z uwagi na brak możliwości przesunięcia projekcji. Musimy zatem albo wycelować idealnie w ekran, zgodnie ze schematem w akapicie “Instalacja projektora”, albo przekrzywić go tak by obraz znalazł się w ramach ekranu, a zniekształcenie zlikwidować omawianą funkcją.

Projektor został także przystosowany do podwieszania pod sufitem. Polecamy wieszak sufitowy Peerless-AV PRG-UNV ze względu na mikrometryczną regulację. Występuje w wersji białej oraz czarnej (dostępne tutaj). Oczywiście są też tańsze wersje – wszystko w zależności od posiadanego budżetu.

Peerless-AV PRG-UNV.

Wyposażenie i Złącza

Do projektora został dołączone bardzo praktyczne akcesoria – przede wszystkim torba do łatwego przenoszenia urządzenia i okablowania:

Złącza zostały umieszczone z tyłu projektora. Udało się tam zmieścić wszystko, czego moglibyśmy oczekiwać –  Wejście audio typu cinch, MHL, Wejście sygnału kompozytowego, Wejście HDMI (Projektor EB-U32 ma dwa wejścia HDMI umożliwiające wyświetlanie obrazu i dźwięku z różnych źródeł), Wejście VGA, Bezprzewodowa sieć LAN IEEE 802.11b/g/n, Złącze USB 2.0 typu B, Złącze USB 2.0 typu A. Jak widzimy, na obudowie jest też dużo przycisków funkcyjnych, które pozwalają na podstawową obsługę projektora nawet bez pilota.

Pilot jest kompaktowych wymiarów. Są na nim wszystkie potrzebne nam przyciski. Nie jest niestety podświetlany.

Testy syntetyczne

Instalacja projektora

Projektor nie został wyposażony w jakąkolwiek możliwość przesunięcia obrazu na poziomie obiektywu (lens shift). Oznacza to, że albo musimy wcelować w ekran umiejscawiając projektor zgodnie z poniższym schematem, albo będziemy zmuszeni przekrzywić urządzenie. To oczywiście poskutkuje zniekształceniem obrazu w kształt trapezu, jednak problem będzie można nietrudno rozwiązać funkcją keystone. EB-U32 został w zasadzie wyposażony w automatyczny czujnik przechyłu i urządzenie podejmuje automatyczną próbę wyprostowania obrazu – bardzo to sprytne. Pamiętajmy jednak, że funkcja cyfrowej korekcji keystone negatywnie wpływa na ostrość. W prawdzie nie są to duże zmiany, ale zawsze warto ich uniknąć.

Na poniższych symulacja dokładnie wyrysowałem pozycję obrazu względem projektora:

Zespół optyczny pozwala na rzut w zakresie 1,38 – 1,68:1 (stosunek odległości projektora od ekranu do szerokości wyświetlanego obrazu). Oznacza to, że aby wypełnić nasz redakcyjny, 99″ ekran (220cm szerokości), możemy umieścić projektor w odległości od 3 do 3,7 metra. W kwestii odległości projektora od ekranu mamy zatem pewną elastyczność. Pamiętajmy jednak, że im bliżej umieścimy projektor tym większą jasność będziemy w stanie uzyskać. W przypadku EB-U32 różnica ta wynosi około 18% jasności (tyle stracimy montując projektor w maksymalnej odległości).

Wszelkie ustawienia optyki są dokonywane oczywiście ręcznie. Nie ma zatem jakichkolwiek funkcji pamięci soczewki, co jest jednak oczywiste w tej półce cenowej urządzenia. Pokrętła działają płynnie i bardzo łatwo wyłapać ten optymalny moment ustawień.

Jasność i głośność

W przypadku maksymalnego przybliżenia obrazu, jasność lampy (po kalibracji) wyniosła dokładnie 1050 lumenów w trybie ECO i aż 1600 w trybie Standardowym. Oczywiście mowa tu o jasności zgodnej z pomiarem ISO (dla barw RGB), a nie wyłącznie dla światła białego, które mogłoby być jaśniejsze przy użyciu, wypaczającej obraz, funkcji brilliant color. Epson z resztą sam chwali się na stronie, że zawsze podaje wartości zgodne z normami ISO. Przy danych ustawieniach sugeruję więc następujące przekątne ekranu, przy użyciu tkaniny białej (gain 1.0) i chęci uzyskania wzorcowej jasności, wynoszącej 48cd/m2:

Zaznaczam, że sugerowane powyżej ekrany mają proporcje 16:10, ponieważ taka jest właśnie rozdzielczość projektora (WUXGA – 1920×1200). Nie ma jednak przeszkód, by użyć ekranu 16:9.

Jasność EB-U32 można by określić słowem “ogromna”, jeśli rozważalibyśmy zastosowanie tegoż projektora do systemu kina domowego. Uzyskanie przekątnej aż 200″ jest raczej na wyrost dla każdego użytkownika (bynajmniej ja nie spotkałem nikogo z tak wielkim ekranem w domu). Biorąc jednak pod uwagę jego multimedialno-biurową naturę, 200″ wydaje się całkiem realne i uzasadnione. Każdy chciałby uzyskać na auli tak duży obraz, by nawet z ostatniego rzędu był czytelny. Przy szerokości obrazu wynoszącej 4,35 metra będzie to możliwe!

Niestety nie można powiedzieć o projektorze, że jest cichy. W standardowym trybie pracy lampy daje się trochę we znaki, co nie stanowi żadnego problemu, gdy mamy chęć zastosować go w biurze (na słyszalność rozmów nie będzie wpływał wcale, bez przesady). W kinie domowym taka głośność mogłaby jednak być nieco uporczywa. Na szczęście w trybie ECO jest dużo, dużo lepiej. Urządzenie jest w prawdzie nadal słyszalne, ale raczej nie uporczywie.

Jakość optyki

Układ optyczny zapewnia standardowe możliwości rzutu, toteż spodziewałem się niezłej ostrości na całej powierzchni ekranu i.. nie rozczarowałem się ani trochę. Powiem więcej, jestem pozytywnie zaskoczony, bowiem konwergencja (zbieżność barw) była równie dobra co ostrość i to nie tylko na środku, ale także na brzegach. Przypomnę, że projektory wieloprzetwornikowe, do jakich kwalifikuje się EB-U32, mają często problemy ze zbieżnością kolorów, bowiem każda z barw podstawowych powstaje na oddzielnym panelu. Tu jednak nie można mieć specjalnie zastrzeżeń, szczególnie mając na uwadze cenę sprzętu. Zobaczcie sami:

Epson EB-U32 nie ma funkcji regulacji konwergencji i wygląda ona jak powyżej. Dobry wynik!

Fabrycznie

Jeśli miałbym stosować kryterium ocen takie jak dla typowych projektorów kina domowego, to napisałbym, że ustawienia fabryczne są po prostu dobre. Rozpatrując jednak urządzenie jako sprzęt biurowy, trzeba przyznać znacznie większą pochwałę. Mało projektorów multimedialnych może pochwalić się tak dobrym oddaniem kolorów, nawet po kalibracji, a przecież rozważamy na razie stan fabryczny. Pokrycie palety barw jest prawie zupełne (95% Rec 709/sRGB), a barwy układają się w miarę na swoich miejscach. Ponadto nie ginie nic ani w czerniach, ani w bielach. Detale są wręcz uwypuklone, względem standardów filmowych, jednak w porządku jeśli chodzi o grafikę komputerową. W prawdzie zdjęcia i tym podobne, wymagające obrazy, nie będą oddawane całkowicie referencyjnie, jednak w znacznej mierze zobaczymy to samo w naturze. Zobaczmy teraz ile można wycisnąć za pomocą kalibracji…

Po kalibracji

Grafika komputerowa – to w tym najlepiej sprawdza się EB-U32. Nasz portal wyglądał prawie tak samo jak w naturze

Pobierz pełny raport z kalibracji projektora 

Skalowanie SD, obróbka cyfrowa

Skalowanie sygnału działa bardzo dobrze, nie ma też żadnych problemów z obróbka cyfrową obrazu. W tym dziale chciałbym jednak poruszyć inną kwestię – Epson UB-U32 to projektor o rozdzielczości WUXGA (1920×1200). Oznacza to proporcje obrazu 16:10. Nie ma jednak problemu, by uzyskać mapowanie 1:1 sygnału Full HD (1920×1080). Po prostu powyżej i poniżej obrazu zostaną wąskie, czarne paski.

Kontrast i Czerń

Scena (kontrast między białym kołem, a środkiem białego okręgu)	Opis sceny	Wynik pomiaru
	On/off zdolność projektora do wyświetlania naprzemiennie czerni i bieli	260:1
	On/off + dynamiczna przysłona zdolność projektora do wyświetlania naprzemiennie czerni i bieli wraz ze wspomaganiem dynamicznej przysłony, która przyciemna czarny obraz	1 100:1
	Kontrast ANSI obrazujący zdolność do wyświetlania czerni w bezpośrednim sąsiedztwie jasnych elementów	110:1
	Kontrast APL 50% Czerń w po środku ekranu przy otoczeniu bielą o powierzchni 50% ekranu	135:1
	Kontrast APL 65% Czerń w po środku ekranu przy otoczeniu bielą o powierzchni 35% ekranu	180:1
	Kontrast APL 80% Czerń w po środku ekranu przy otoczeniu bielą o powierzchni 20% ekranu	200:1
	Kontrast APL 90% Czerń w po środku ekranu przy otoczeniu bielą o powierzchni 10% ekranu	235:1

Jednorodność obrazu była satysfakcjonująca, jednak na białej planszy nietrudno było wychwycić, że prawa strona ekranu jest nieco bardziej różowa niż lewa i podobnie góra względem dołu. To bywa trudne w projektorach LCD. Oczywiście na brzegach występował też spadek jasności, co jest nieuniknione z przez budowę obiektywu.

Jednorodność obrazu – typowa dla projektora LCD. Na białej planszy da się wychwycić niuanse.

A tak wygląda równomierność jasności:

Spadki jasności podaję bardziej w ramach ciekawostki, bowiem są naturalną cechą optyki i zależą głównie od ustawienia zoom-u. Płynny spadek luminancji od środka do brzegu jest przeważnie niezauważalny nawet gdy dochodzi do 40%. Wygląda to inaczej w telewizorach, gdzie spadek może być gwałtowny.

Odwzorowanie ruchu

Koniecznie kliknij i przeczytaj artykuł o fotografiach ruchu: “Śledząca Kamera – najlepsze kryterium odwzorowania ruchu”

Epson EB-U32 przyjmuje sygnały w dowolnym klatkażu, jednak z materiałami 24p (filmowymi) wiąże się pewien niuans. Projektor wyświetla je z częstotliwością 60Hz, co wprowadza tzw. mikrostuttering. Wątpię jednak, by wiele osób dopatrzyło się tego faktu. Jest to na tyle drobne zjawisko, że raczej się nie ma czym przejmować, aczkolwiek moja wnikliwa natura każe mi się podzielić tą informacją Projektor ma 60Hz przetwornik obrazu i nie posiada systemu poprawy płynności i ostrości ruchu. Oznacza to, że np. transmisje sportowe, tudzież inne szybkie materiały wyświetlane są płynnie, aczkolwiek z pewną dozą rozmycia.

Nazwa trybu	Informacje		Obraz postrzegany w ruchu
Wyłączony	Smużenie: bardzo duże     Maksymalna jasność: 165cd/m2	Powielenie krawędzi: brak (krawędzie rozmyte)     Poprawa płynności filmów (24p): brak

Granie na konsoli i PC

Koniecznie kliknij i przeczytaj artykuł o dwóch sprawach: “Input Lag, chroma 4:4:4 – czy są istotne?”

Input Lag

Brak dodatkowych systemów obróbki obrazu sprawia, że opóźnienie jest równie niskie bez względu na tryb i ustawienia projektora.

Konsola		Pomiar za pomocą Leo Bodnar Lag Tester – odwzorowuje opóźnienie input lag podczas używania konsoli do gier	52 ms
Komputer PC		Całkowity czas upływający od kliknięcia myszą do reakcji na ekranie	66 ms

Wynik 52/66ms nie jest w prawdzie super-niski, jednak pozwala na w miarę komfortowe użytkowanie sprzętu. Najbardziej wprawieni gracze sieciowi mogą mieć jednak z nim problem. Dla niedzielnych graczy pozostanie bez znaczenia.

Oczywiście granie na tak dużym ekranie nie może równać się praktycznie z żadnym telewizorem. Jest to jedna z najfajniejszych cech każdego projektora. Do Epsona EB-U32 podłączyliśmy naszego redakcyjnego potwora od NVIDIA a gry w Full HD robiły naprawdę spore wrażenie.

Nasz redakcyjny sprzęt wyposażony jest w dwie karty GeForce GTX 980 Ti SLI powered by NVIDIA. Drugi komputer to ASUS GeForce GTX 980 przygotowany we współpracy z firmą HyperCube Stacje Graficzne. Komponenty od firm Nvidia, ASUS, Intel, HyperX. Gry dostarcza nam m.in Eletronics Arts Polska oraz PlayStation Polska

Współpraca z komputerem PC

Bez względu na wybrany tryb, urządzenie jest w stanie poprawnie obsługiwać Chrome 4:4:4. Dzięki temu drobne kolorowe czcionki są czytelne:

Chroma 4:4:4 jest obsługiwana poprawnie, więc małe kolorowe detale są czytelne.

Funkcje multimedialne

Przeważnie, w przypadku projektorów, temat usług multimedialnych nie istnieje, ponieważ są to urządzenia stricte do wyświetlania obrazu. Producent wyposażył jednak EB-U32 w kilka ciekawych dodatków, które okażą się bardzo przydatne w zastosowaniach multimedialno-biurowych. Po pierwsze system dzielenia treści ze smartfona. Wystarczy na pilocie wybrać źródło “network”, a wyświetli się nam kod QR do szybkiego zeskanowania telefonem za pomocą aplikacji Epson Iprojection.

Dzięki niemu nawiążemy bezpośrednie połączenie w technologii Wi-Fi Direct i np. bezprzewodowe wyświetlanie zdjęć na ekranie będzie kwestią dosłownie kilku kliknięć.

Aplikacja oferuje także funkcjonalność pilota, oraz współdzielenie widoku przeglądarki internetowej. Niestety nie znalazłem opcji przesyłania materiałów wideo. Producent oferuje także kilka innych aplikacji na komputer PC, które znacznie upraszczają pracę grupową. Pierwszą z nich jest EasyMP Network Projection. Pozwala ona na sterowanie wieloma projektorami Epsona na raz:

Można też “w drugą stronę” – podłączyć wielu użytkowników do jednego projektora i decydować, czyja treść ma zostać wyświetlona:

Projektor posiada także złącza USB i wbudowany odtwarzacz plików. Ten radził sobie sprawnie ze zdjęciami. Jeśli chodzi o pliki wideo to nie udało mi się sprawdzić, a to dlatego, że EB-U32 nie czyta innego systemu plików niż FAT32 (nie rozpoznał nawet ex-FAT), a jak powszechnie wiadomo na nośniki sformatowane w tym systemie plików nie ma możliwości wgrania pliku większego niż 4GB. Nawet jeśli projektor jest w stanie odtwarzać film, to raczej nie ma co liczyć na podanie go przez pendrive.

Jeżeli chcesz poszerzyć multimedialne możliwości projektora: “Intel Compute Stick – komputer PC wielkości pendrive’a”

Podsumowanie i ocena

PLUSY

• Dobra ostrość i konwergencja obrazu
• Bardzo wysoka jasność, pozwalająca na uzyskanie dużych przekątnych ekranu (bardzo ważne przy zastosowaniach biznesowych)
• Świetne odwzorowanie kolorów, szczególnie w klasie projektorów multimedialno-biurowych
• Możliwość kalibracji obrazu
• Reprodukcja chromy w pełnej rozdzielczości (4:4:4/RGB) – w każdy trybie, przy każdej konfiguracji
• Rozdzielczość WUXGA
• Wbudowane głośniki
• Kompaktowe wymiary
• Dołączona torba do przenoszenia urządzenia i akcesoriów
• Oprogramowanie umożliwiające pracę wielu użytkowników na jednym projektorze jednocześnie
• Generalnie: uniwersalność urządzenia + cena / jakość / możliwości

MINUSY

• Niski kontrast
• Przeciętna równomierność obrazu
• Brak funkcji przesunięcia obrazu (lens shift)
• 60Hz przetwornik i brak upłynniacza (większe rozmycie obrazu w ruchu)
• Input lag mógłby być jeszcze niższy

Cena referencyjna: Epson EB-U32 2 949zł

Sprzęt do testów dostarczyła firma Epson
 
 

Przeczytaj artykuł odnośnie ocen oraz wyróżnień na HDTVPolska.com: 

Jak testujemy wyświetlacze na HDTVPolska.com? Czemu testy wyświetlaczy są najbardziej profesjonalne w Polsce i jedne z najlepszych na świecie?
 
 

Ekrany biorące udział w naszych testach są profesjonalnie skalibrowane i przygotowane przez http://skalibrujtv.pl/. To daje nam pewność, że wyciągnęliśmy z nich maksimum możliwości! Jak kalibrujemy? Przeczytaj “Czym jest PROFESJONALNA kalibracja telewizora / projektora / monitora?” oraz ”Test kalibracji”.

(944)