Słowem wstępu
Po premierze linii telewizorów SUHD 2016 wszyscy czekaliśmy na nadejście flagowego modelu Samsunga, który został zaplanowany na trzeci kwartał bieżącego roku. Nasi zachodni sąsiedzi mieli okazję gościć go już w swoich redakcjach wcześniej. Nam przyszło poczekać, aż do dnia dzisiejszego. Panie i Panowie przedstawiam Wam najmocniejszą propozycję od koreańskiego producenta – KS9500.
Czytając testy innych modeli z segmentu premium, takich jak KS9000, KS8000, czy KS7500, niełatwo było oprzeć się wrażeniu, że telewizory są w zasadzie takie same i różnią się co najwyżej designem, osprzętem, oraz kwestią krzywizny tudzież prostoty ekranu. KS9500 przełamuje tą tendencję, bowiem ekran zbudowano w technologii Direct LED, co mocno wyróżnia go na tle innych. Konstrukcja z bezpośrednim podświetleniem posiada znacznie większą ilość diod podświetlających ekran i większą ilość segmentów, które mogą być niezależnie wygaszane w celu poprawy czerni. Brzmi to też obiecująco w kwestii jakości efektu HDR, który w głównej mierze zależy od maksymalnej jasności jaką może uzyskać matryca.
Telewizor posiada oczywiście certyfikat Ultra HD Premium (jak cała linia SUHD). Ekran flagowca jest zakrzywiony i występuje w rozmiarach 55″, 65″, 78″, oraz 88″. Tutaj krótkie wyjaśnienie – nie wszystkie przekątne dostępne są jeszcze na polskiej witrynie Samsunga. Nie mam też potwierdzenia, że wszystkie znajdą się w naszej krajowej dystrybucji. Wraz z rozmiarem zmienia się także oznaczenie – na KS9800 w modelu 88″. Początkowo nazwa ta miało być wykorzystywane wyłącznie na rynku amerykańskim. Widać jednak, że i u nas takie oznaczenie się pojawi.
Wygląd
KS9500 wykonany jest bardzo podobnie do niższego modelu KS9000 z tą różnicą, że podstawa budzi wrażenie znacznie solidniejszej. Jest to uzasadnione, ponieważ sam ekran jest masywniejszy ze względu na bezpośrednie podświetlenie (direct led). Użyte materiały są wysokiej klasy i telewizor prezentuje się wyśmienicie.
Ekran jest zakrzywiony, co na pewno znajdzie swoich sympatyków, choć moją osobistą preferencją są wyświetlacze płaskie. Wierniej oddają one geometrię obrazu (na wyświetlaczach curved obraz się nieznacznie zaokrągla w poziomie – oczywista rzecz). Nie da się im jednak odmówić innych zalet – oferują większy obraz z tego samego miejsca oglądania (65″ mierzone jest w płaszczyźnie ekranu, więc jest w rzeczywistości większy).
Tył ekranu został wykończony strukturalnym tworzywem imitującym metal. Stopa zajmuje trochę miejsca (jej odcisk to 92x34cm), jednak jest nadal węższa od ekranu i nadaje mu wrażenie unoszącego się w powietrzu.
Część obrazująca matrycy znajduje się około 1cm od brzegu. Ramka jest niezwykle smukła. Patrząc na wyświetlacz od przodu zdaje się, że nie ma jej wcale.
Telewizor możemy powiesić na wieszaku w standardzie VESA 400 X 400
W tym przypadku polecamy np. uchwyt obrotowy firmy Vogel’s. Telewizor testowaliśmy z modelem W53080.
Matryca telewizora jest tylko minimalnie zmatowiona. Można by więc zaliczyć ją do kategorii błyszczących, wysokiej przejrzystości. Dzięki temu zachowuje idealnie smolistą czerń w ciągu dnia, bez względu na siłę oświetlenia pomieszczenia. Przedmioty mają jednak tendencję do odbijania się w ekranie, oraz są one rozciągnięte w poziomie (przez krzywiznę). Maksymalna jasność telewizora (SDR) – 580cd/m2 pozwala telewizorowi bardzo dobrze przebijać się przez oświetlenie otoczenia.
Złącza i Akcesoria
Większość złączy wyprowadzona została na zewnętrzny moduł – one connect. Znajdują się na nim cztery porty HDMI 2.0a (4K 60/50p z technologią HDCP 2.2), dwa USB, cyfrowe wyjście audio w standardzie Toslink oraz złącza antenowe. Pozostałe gniazda takie jak LAN czy CI+ umieszczone zostały klasycznie na tylnym panelu telewizora. Telewizor posiada wbudowane tunery telewizji naziemnej, kablowej oraz satelitarnej (podwójne). Możemy skorzystać z wejścia na moduł dostępu CI+ (1.3).
Do najwyższego modelu telewizora przewidziano ten sam pilot (minimalne stylistyczne różnice względem modeli niższych), który ma za zadanie zastąpić nam wszystkie inne, upraszczając znacznie obsługę. Trudno powiedzieć czy dobrym posunięciem było zrezygnowanie z dodawania klasycznego pilota posiadającego chociażby klawiaturę numeryczną. Osobiście, po teście kolejnego telewizora Samsunga, mogę przyznać, że rozwiązanie to zaczyna mi się podobać. Rynek z resztą zweryfikuje to rozwiązanie. Sam pilot jest bardzo dobrze wykonany i trzymając go czujemy się, że mamy w ręku coś z poziomu premium. Klawisze chodzą cicho i nie wydają żadnych nieprzyjemnych dźwięków. Interesujące rozwiązanie zastosowano w przypadku przycisków odpowiedzialnych za zmianę kanałów oraz regulację głośności. Aby je aktywować należy przeciągnąć palcem do góry lub do dołu po klawiszu. Do pilota możemy wydawać polecenia dzięki wbudowanemu mikrofonowi. Szkoda, że w tym roku zrezygnowano z żyroskopu. Nie zobaczymy więc na ekranie wskaźnika. Przy chociażby nawigowaniu po menu czy też wpisywaniu tekstu było to bardzo pomocne.
Testy syntetyczne
Badana cecha: | wynik: |
Rozdzielczość i przekątna ekranu | 3840×2160, 65″ |
Typ matrycy | LCD (Direct LED + Quantum Dots) typ. VA |
Odświeżanie matrycy (min. 120Hz zalecane do oglądania sportu) | 120Hz |
Kontrast ANSI, bez wygaszania (więcej – lepiej) | 3 500:1 |
Kontrast w filmach (więcej – lepiej) | średni: 320 000:1 max: 860 000:1 min: 5 500:1 |
Maksymalna jasność po kalibracji (SDR) | 580cd/m2 (pełny ekran klasyczna treść), 1 280cd/m2 (HDR, skrawek ekranu) |
Odbicia od ekranu | średnie, ekran satynowy |
Błędy barw po kalibracji (mniej – lepiej) | średnia dE: 1,2 maks. dE: 3,1 |
Średnia jakość efektu HDR (więcej – lepiej, maks – 10 000cd/m2) | 845cd/m2 |
Input Lag (ważne dla graczy, mniej – lepiej) | 20ms (tryb gra), 39ms (PC od kliknięcia myszą), 106ms (tryb standardowy) |
Pełna rozdzielczość koloru PC – 4:4:4 (wyraźne czcionki, po podłączeniu PC) | TAK, 2160p60 w trybie “PC” z włączonym HDMI UHD Color |
Poprawna obsługa klatkaży | 24Hz TAK, 50Hz TAK, 60Hz TAK |
Obsługa 10 bitowego koloru | TAK |
Matryca, zalecane ustawienia
Koniecznie kliknij i przeczytaj też artykuł o matrycach: “IPS vs VA czyli którą matrycę wybrać” |
Jak napisałem we wstępie, ekran został wykonany w technologii Direct LED. W autorskim teście zliczyłem 150 stref wygaszania (15×10), co wróży możliwość uzyskania dobrej czerni! Pomiędzy diodami podświetlającymi ekran, a matrycą LCD znajduje się też warstwa kwantowych kropek, które filtrują światło tak by dostarczyć szerszą paletę kolorów. Bardziej nasycone niż dotychczas barwy mogą występować w filmach Ultra HD. Struktura panelu LCD nie odróżnia się od tej napotkanej w innych zakrzywionych modelach – KS9000 i KS7500.
Jeśli interesuje nas wierne oddanie obrazu, czyli oglądanie w takiej postaci w jakiej widział reżyser na swoim monitorze studyjnym, to naturalnym wyborem powinien być tryb “Film”. Jest to tak zwany najlepszy tryb fabryczny, który będę dalej oceniał i kalibrował, by uzyskać jeszcze lepsze barwy. Po wejściu w tryb “Film” należy dokonać kilku zmian, ponieważ domyślnie mogą być włączone funkcje działające na niekorzyść obrazu. Zacznijmy od proporcji:
Aby krawędzie obrazu nie były przycięte musimy skierować się do zakładki “Rozmiar obrazu” i włączyć funkcję “Dopasuj do ekr.”. Następnie:
Obraz -> Ustawienia Eksperckie -> Czysty obraz cyfrowy -> Wyłączony
Funkcja czysty obraz cyfrowy jest wyjątkowo paskudnym dopalaczem, który rozmywa detale obrazu. Trzeba się go jak najszybciej pozbyć. To tyle ze wstępnych konfiguracji możliwych do przeprowadzenia przez użytkownika przed profesjonalną kalibracją. Nadmienię jeszcze tylko, że do zmiany jasności obrazu nie używamy oczywiście ani suwaka kontrast, ani jasność, tylko:
Obraz -> Ustawienia Eksperckie -> Podświetlenie
Dostęp do innych użytecznych funkcji znajdziemy w zakładce “Tryb specjalnego wyświetlania”. Jest w niej także interesująca opcja HDR+, czyli symulacja efektu HDR na zwykłym materiale. Udaje ona w pewnym stopniu to co możemy zobaczyć na płytach Ultra HD Blu-ray. Jest to jednak forma sztucznego przetwarzania obrazu, która nie ma nic wspólnego z tym co widział autor na ekranie. Odradzam więc korzystanie z niego na co dzień, poza sprawdzeniem z ciekawości. Podobnie radziłem kilka lat temu w przypadku konwersji obrazu do 3D. Tego typu funkcje bywają ciekawe, jednak nie mają wiele wspólnego z wrażeniem jakie wywiera prawdziwy obraz HDR (lub analogicznie 3D).
Kalibracja, reprodukcja kolorów – SD i Full HD
Fabrycznie
Wynik | Wynik | ||
Średnia deltaE barw ze standardowych | 2,6 | maksymalna | 4,4 |
Średnia deltaE barw ze wzornika | 3,0 | maksymalna | 5,5 |
Średnia deltaE palety szarości | 3,8 | maksymalna | 5,5 |
Śmiało mogę powiedzieć, że zgodnie z trendem bieżącego roku, obraz w fabrycznym trybie Film jest niezły, aczkolwiek ma pewne uchybienia. Te manifestują się głównie jako obniżone poniżej normy nasycenie i kontrastowość. Wynika to ze zbyt niskiej gammy, jaką można zmierzyć na telewizorze bez dokonywania regulacji. Ustawienie takie pasowałoby do oglądania w dzień, ale nie do nocnych seansów. Odcień obrazu także odbiega od optymalnego – jest lekko zielonkawo-morski. Warto zatem dopracować wyświetlacz kalibracją:
Galeria przekłamań obrazu
- Tryb Fabryczny
- Najlepszy tryb fabryczny
- Profesjonalna kalibracja
- Referencja (studio)
Po kalibracji
Wynik | Wynik | ||
Średnia deltaE barw ze standardowych | 1,7 | maksymalna | 3,7 |
Średnia deltaE barw ze wzornika | 1,2 | maksymalna | 3,1 |
Średnia deltaE palety szarości | 0,5 | maksymalna | 1,2 |
Na powyższych diagramach widać, że po kalibracji punkty trafiają dokładnie tam gdzie powinny, a co za tym idzie nie występuję różnica pomiędzy tonacją Samsunga KS9500, a tonacją monitora w studio filmowym. To bardzo dobra informacja, że telewizor jest w stanie oddać obraz tak jak chciał reżyser. Widać to dobrze także w galerii przekłamań. Wariant “po” nie różni się prawie od referencji.
Jeśli miałbym opisać zalety kalibracji tego modelu subiektywnie, to przede wszystkim odniósłbym się do kontrastowości. Poprawa charakterystyki jasności zwiększa głębię i plastykę obrazu, a poprawny balans bieli wpływa bardzo dobrze na odcienie skóry.
Pamiętajmy, że opis kalibracji tyczy się egzemplarza, który trafił do naszych testów. Egzemplarze takich samych telewizorów różnią się między sobą, więc te nabyte przez czytelników mogą mieć inne błędy odwzorowania barw (mogą być one większe lub mniejsze – nie ma reguły). Z tego powodu nie publikuję ustawień kalibracyjnych, bowiem są one indywidualne dla każdego telewizora i toru wideo. Zachęcam natomiast do poczytania o profesjonalnej kalibracji.
Więcej informacji zaczerpnąć można w: Wielkim teście kalibracji
Oraz w temacie: Czym jest PROFESJONALNA kalibracja telewizora/projektora
Pobierz pełny raport z kalibracji TV
Skalowanie SD, obróbka cyfrowa
Kontrast i Czerń
Matryca KS9500 osiąga kontrast ANSI na poziomie 3500:1 (po kalibracji). Jak wspomniałem jednak we wstępie, telewizor wykorzystuje budowę Direct LED, co zapewnia mu ogromny potencjał do miejscowej poprawy głębi czerni. KS9500 oferuje aż 150 niezależnych stref w których funkcja może niezależnie realizować swoje zadanie. Klasycznie, jej działanie ustawiamy w menu pod nazwą “Diody Smart LED”. Kolorem pomarańczowym został zaznaczony tak zwany wybór redakcji, czyli tryb działania, który moim zdaniem daje najlepsze rezultaty. Sprawdźmy jakie wyniki będzie w stanie uzyskać TV w sekwencji testowej.
Funkcja lokalnego wygaszania znajduje się w Menu -> Obraz -> Ustawienia eksperckie. Zalecam tryb “Nisko”.
Scena (kontrast między białym kołem, a środkiem białego okręgu) |
Opis sceny | Wynik pomiaru | ||
wygaszanie: WYŁ | wygaszanie: NISK. | wygaszanie: WYSOKO | ||
Duża powierzchnia czerni bez sąsiadujących detali, przy niskim kontraście łatwo dostrzec świecenie czerni | 3 500:1 | 860 000:1 | 2 400 000:1 | |
Czerń otoczona z każdej strony detalami, wymagająca scena, poradzą z nią sobie jedynie najlepsze systemy wygaszania | 3 500:1 | 5 500:1 | 5 500:1 | |
Pas w filmie sąsiadujący z obrazem o średniej jasności, przy niskim kontraście wyraźnie odcina się od ramki telewizora | 4 200:1 | 20 600:1 | 20 600:1 | |
Duża powierzchnia czerni bez sąsiadujących detali, przy niskim kontraście łatwo dostrzec świecenie czerni | 3 400:1 | 397 000:1 | 1 130 000:1 |
Potencjał lokalnego wygaszania jest ogromny, jak widać po powyższej sekwencji testowej. Miejsca, gdzie czerń zajmuje większy obszar, są wygaszone prawie całkowicie. KS9500 naśladuje w nich niemalże wyświetlacz OLED, z tą różnicą, że wokół jasnych obiektów jest niewielka poświata (efekt halo), jest ona jednak znacznie mniejsza niż np. w telewizorach z podświetleniem krawędziowym, gdzie widać ewidentnie wygaszone pionowe segmenty. Tutaj obraz przechodzi płynnie z głębokiej czerni do jaśniejszych elementów. Nie jest też dla niego problemem obecność obrazu poniżej lub po bokach obszarów czarnych. W prawdzie w scenie numer 2 nie był w stanie poprawić wyniku w sposób znaczący, jednak czerń tam zajmuje stosunkowo nieduży obszar.
Pod względem kontrastu TV stoi więc na bardzo wysokim poziomie. Może on konkurować z DX900, choć Panasonic w sekwencjach testowych oferował jeszcze lepszą czerń. Czuć jednak ten “klimat” Direct LED, czyli czerni, która daje obraz o bardzo dużej głębi i plastyce. Tego brakowało w niższych modelach SUHD 2016 wyposażonych w podświetlenie krawędziowe.
Ustawienie systemu na tryb wysoki zapewnia jeszcze lepszą czerń, jednak występuje w nim mocne podbicie bieli. W zasadzie wygaszanie maksymalne jest lekką symulacją efektu HDR. Niekiedy niewielkie jasne pola zostają rozjaśnione aż do 1000cd/m2! Zdecydowanie zalecam więc korzystanie z trybu niskiego, by uzyskać jak najlepszy jakościowo obraz.
Równomierność ekranu
Większość ekranu była dość jednolita w kolorze, jedynie brzegi nabierały trochę zimniejszego tonu:
Jednorodność jasności była znacznie lepsza niż w przypadku innych telewizorów Koreańskiego producenta. Nic dziwnego – technologia Direct LED ma dużo do powiedzenia w tym temacie. Mimo to, w narożnikach deficyt jasności dochodził do 15%, ale w praktyce to nie jest tak dużo. To bardzo dobry wynik jak na 65″ ekran i zdecydowanie nie widać tego problemu podczas normalnego korzystania z telewizora.
Obsługa UltraHD / 4K
Koniecznie kliknij i przeczytaj też artykuł o Ultra HD: “UHD? 4K? Czym jest technologia, która podbija rynek” |
Samsung KS9500, podobnie jak inne modele SUHD 2016 posiada certyfikat Ultra HD premium i jest gotowy na odbiór treści ze wszystkich źródeł. Możemy więc cieszyć się treścią o ultra wysokiej rozdzielczości zarówno z tunerów telewizji (naziemnej i satelitarnej), jak i z nośników fizycznych (USB). Wbudowany odtwarzacz poradził sobie ze wszystkimi testowymi wideoklipami. O tym, że wszystkie porty HDMI działają w standardzie 2.0a i są w pełni kompatybilne z najnowszymi normami wspominać chyba nie muszę?
Jedyne czego wyświetlacz nie posiada to wsparcie dla Dolby Vision, czyli standardu rozszerzonego HDR’a. Jego przyszłość jest jednak jeszcze nieznana. Oczywiście lepiej byłoby mieć DV niż go nie mieć, jednak na dzień dzisiejszy użytkownik nic nie traci, bowiem wszystkie filmy w dystrybucji UHD Blu-ray używają bazowej normy HDR10. Jedynie Netflix posiada kilka pozycji w standardzie Dolby Vision.
Cecha | Wynik |
Certyfika Ultra HD Premium | TAK |
Pokrycie szerokiej palety barw DCI / Rec 2020 | 96% / 76% |
Obsługa rozdzielczości 3840×2160@60Hz 4:4:4 | TAK |
Wsparcie dla Dolby Vision | NIE |
Poprawne odtwarzanie testowego kanału SAT UHD | TAK |
Wsparcie dla plików UHD z kodekiem HEVC | TAK |
Obsługa YouTube w 4K | TAK |
Kompatybilność z HDCP 2.2 | TAK – wszystkie złącza |
Jakość efektu HDR
Koniecznie kliknij i przeczytaj też artykuł o HDR: “HDR, Co to jest HDR, HDR10 kontra Dolby Vision” |
Po kalibracji trybu do oglądania Ultra HD/HDR, KS9500 mógł pochwalić się maksymalną jasnością wynoszącą 1 280cd/m2. Ta ogromna wartość jest jednak dostępna tylko i wyłącznie na niewielkiej białej planszy znajdującej się pośrodku ekranu. W ten sposób sprawdza jasność konsorcjum UHD Alliance podczas przyznawania certyfikatu Ultra HD Premium. Dużą przewagą KS9500 nad pozostałymi modelami SUHD (z podświetleniem krawędziowym) jest fakt, że telewizor jest w stanie podtrzymać tak wysoką jasność obrazu przez dłuższy czas. Oznacza to, że podczas oglądania filmów nie ma momentów pulsowania jasności, wywołanych nagłym załamaniem efektu. Widać zatem przewagę, która wieści większy potencjał w rzeczywistych scenach filmowych. Przejdźmy wiec do badań w mojej autorskiej procedurze, która jest znacznie bardziej wnikliwa niż testy UHD Alliance a co najważniejsze życiowa a nie czysto akademicka. Jej dokładny opis znajduje się w temacie: Jakość efektu HDR, jak ją ocenić? Wprowadzamy własny system testowy!
Scena | Opis sceny | Jasność HDR |
Najjaśniejsza ze scen, blaski słońca przekraczają jasność 2 000cd/m2 | 590 cd/m2, widać wyraźnie wahania jasności podczas odtwarzania sceny | |
Scena o niskiej jasności, gdzie tylko księżyc i jego odbicie ma ponadnormatywną jasność | 1 050 cd/m2 | |
Bardzo ciemna scena, najłatwiejsza do odtworzenia. Jedynymi jasnymi elementami są płomienie | 1 100 cd/m2 | |
Zbilansowana scena o średniej jasności nieznacznie wchodzącej w zakres HDR | 640 cd/m2 | |
Plansza “L20”. Na takiej robione są testy konsorcjum UHD Alliance | 1 280 cd/m2 |
Wyniki można zinterpretować w następujący sposób (na obecny czas):
- 350 cd/m2 – minimum, by w ogóle było widać, że jest to obraz z efektem HDR
- 351 – 500 cd/m2 – przedział w którym da się odczuć wyższą jasność i większą ilość detali w bielach, ale nie ma jeszcze przepaści względem treści SDR
- 501 – 750cd/m2 – zaczyna się robić przyjemnie, czuć, że obcujemy z nową jakością obrazu
- 751 – 1 000 cd/m2 – efekt HDR jest wyraźnie odczuwalny, ilość detali w jaskrawych polach jest bardzo duża
- 1 001 – 1 500 cd/m2 – efekt HDR w pełnej krasie, osoby stykające się z tym po raz pierwszy robią WOW
- > 1 500 cd/m2 – pieśń przyszłości, sam czekam na wyświetlacz, który będzie w stanie pokazać efekt HDR w takim wymiarze. Możliwe, że w tym roku jeszcze takie zobaczymy (być może Samsung KS9500, być może coś nowego od Sony lub TCL i coś o czym jeszcze nie wiemy a zostanie ujawnione np. na IFA 2016).
Procedura pokazuje wyraźną przewagę KS9500 nad telewizorami Samsunga z podświetleniem krawędziowym. Bardzo dobre wyniki plasują telewizor w ścisłej czołówce wyświetlaczy do oglądania treści z HDR. W ujęciach, gdzie jaskrawe elementy były niewielkie, a całkowita jasność obrazu niezbyt wysoka, nie było problemem uzyskać jasności ponad 1 000cd/m2, a to robi piorunujące wrażenie, uwierzcie mi! Trochę niższa jasność dostępna była w przypadku, gdy cały ekran musiał oddawać więcej światła, lub gdy w sąsiedztwie znajdowała się czerń. Wtedy telewizor podejmował decyzję o ograniczeniu ilości światła, by nie powodować efektu halo. Dawało to dobry, zbilansowany rezultat. Przykładowo w DX900 wyższa jasność dostępna była częściej, ale i algorytm wygaszający działał agresywniej.
Wartym zaznaczenia jest, że aby uzyskać najlepszą (pod względem obiektywnym) jakość reprodukcji obrazu z HDR należy skorzystać z trybu Film, podobnie jak przy “normalnym” obrazie, a następie upewnić się co do dwóch ustawień:
Obraz -> Tryb Specjalnego Wyświetlania -> Tryb HDR+ -> Wyłączony
Obraz -> Ustawienia Eksperckie -> Diody Smart LED -> Wysoki
Pierwsza opcja może być domyślnie włączona, a to, podczas odtwarzania treści HDR, skutkuje mocnym podbiciem jaskrawości. Uzyskujemy zatem bardziej przetworzony i “wzmocniony” obraz, czego nie chcemy robić, bowiem filmy Ultra HD i tak porywają swą jakością. Ustawienie lokalnego wygaszania na tryb wysoki jest z kolei ważne, ponieważ przy innych ustawieniach telewizor nie będzie w stanie oddać odpowiedniej ilości światła w jaskrawe rejony obrazu.
Odwzorowanie obrazu z szeroką paletą barw (Rec2020)
Rodzaj palety barw | Wynik |
Pokrycie szerokiej palety barw DCI | 95% |
Pokrycie szerokiej palety barw Rec 2020 | 76% |
KS9500 pokrywa taki zakres przestrzeni kolorów co inne wyświetlacze Samsunga wyposażone w kwantowe kropki. Jest to całkowicie wystarczające, bowiem paleta kolorów DCI, w której w rzeczywistości powstają filmy (przed przeniesieniem ich do kontenera Rec2020) jest odwzorowana w aż 95%. Na czas testów nie byłem niestety w stanie ocenić szczegółowo poprawności odwzorowania kolorów przez problemy techniczne (to wciąż wczesny etap metod pomiarowych związanych z Ultra HD i telewizorami). Nic jednak nie zwróciło mojej szczególnej uwagi w kontekście negatywnym. Barwy wyglądały należycie z wyjątkiem lekkiego ochłodzenia obrazu i nadmiernej ekspresji ciemnych detali, co dało się zauważyć w konfrontacji z LG OLED65B6J, który stał obok. Jak się okazało, KS9500 faktycznie nieco odbiegał od ideału właśnie w tym kierunku. Potwierdziły to pomiary:
Oprogramowanie telewizorów Samsunga pozwala jednak na przeprowadzenie oddzielnej, pełnoprawnej kalibracji trybu Ultra HD. Dzięki temu możliwe jest dopracowanie takich niuansów, jakie opisałem powyżej.
Pomiar po kalibracji trybu HDR
Po kalibracji nic nie brakowało treści Ultra HD. Powyższy pomiar zdradza też ciekawą rzecz – Samsung KS9500 wyświetla detale aż do 4000cd/m2. Oznacza to, że wszystko co artyści chcieli przedstawić w obecnych na rynku filmach (które są obrabiane na ekranie Dolby Pulsar, o właśnie takiej jasności), będzie wyświetlone na ekranie. Od około 900cd/m2 w górę wyświetlacz “ściska” odcienie, by zawrzeć w nich te znajdujące się w wyższych zakresach. Tłumaczy to dlaczego w niektóre sceny zdają się posiadać więcej detali w jaskrawych światłach, niż na innych telewizorach. Okazyjne da się zauważyć jednak nie idealną płynność przejść tonalnych.
Odwzorowanie ruchu
Koniecznie kliknij i przeczytaj artykuł o fotografiach ruchu: “Śledząca Kamera – najlepsze kryterium odwzorowania ruchu” |
Nazwa trybu | Informacje | Obraz postrzegany w ruchu | |
TruMotion: Wyłączony |
Smużenie: Maksymalna jasność: |
Powielanie krawędzi: Poprawa płynności filmów (24p): |
|
Redukcja rozmycia: 10
Redukcja drgań: dowolnie Podświetlenie: 20 |
Smużenie: duże |
Maksymalna jasność:
580cd/m2Powielanie krawędzi:
brak (krawędzie rozmyte)
Poprawa płynności filmów (24p):
płynna regulacja suwakiem “De-Blur”
Redukcja rozmycia: 10
Redukcja drgań: dowolnie
Podświetlenie: 3
Smużenie:
średnie
Maksymalna jasność:
120cd/m2 (przy obniżeniu podświetlenia dla lepszej ostrości)Powielanie krawędzi:
średnie, podwojona krawędź
Poprawa płynności filmów (24p):
płynna regulacja suwakiem “De-Blur”
Po zaaplikowaniu wyżej wymienionych ustawień smużenie znacząco maleje, aczkolwiek cały czas da się je zauważyć przy niektórych, bardziej dynamicznych, scenach. Niestety telewizor w odróżnieniu od innych modeli SUHD 2016 ma problem z powieleniem krawędzi przy zmniejszeniu suwaka podświetlenie, lub przy włączeniu funkcji “wyraźny ruch LED”. Wygląda na to, że pulsowanie diod nie jest w pełni zsynchronizowane z matrycą. Mogłaby to załatwić aktualizacja oprogramowania, ale na ten czas musimy się pogodzić z widocznym powieleniem konturów, pomimo tego, że smużenie się zmniejsza.
Technologia 3D
Od 2016 roku Samsung nie oferuje wsparcia dla technologii 3D. Zbyt małe zainteresowanie tą funkcjonalnością przyczyniło się do porzucenia jej przez lidera rynku RTV. Szkoda bo w tej klasie TV powinien ten element pozostać zwłaszcza gdy fani dobrego kina domowego mają ogromne kolekcje filmów na Blu-ray 3D. A to jest telewizor właśnie dla takich ludzi…
Kąty widzenia
Na matrycy VA kąty widzenia nie należą do mocnych stron. Telewizor ten jest przystosowany do oglądania głównie na wprost ekranu. Pod kątem dosyć szybko spada saturacja barw i uwydatniają się detale w ciemnych szarościach co wizualnie zmniejsza obraz.
Granie na konsoli i PC
Koniecznie kliknij i przeczytaj artykuł o dwóch sprawach: “Input Lag, chroma 4:4:4 – czy są istotne?” |
Input Lag
By aktywować tryb Gra, który zapewnia nam niski input lag, musimy udać się do zakładki specjalnych trybów obrazu:
Tu włączamy tryb gra.
Dzięki niemu opóźnienie staje się prawie niezauważalne. Wyniki jak w tabeli:
Konsola / PC | W jaki sposób dokonano pomiaru? | Wynik |
Pomiar za pomocą Leo Bodnar Lag Tester – odwzorowuje opóźnienie input lag podczas używania konsoli do gier | 20 ms | |
Całkowity czas upływający od kliknięcia myszą do reakcji na ekranie | 39 ms |
Widzimy, że input lag jest wręcz fenomenalny! 20 milisekund to wartość z którą nawet zawodowcy będą czuć się komfortowo. KS9500 zadowoli zarówno graczy konsolowych jak i komputerowych.
Współpraca z komputerem PC
Uzyskanie wyraźnych kolorowych czcionek nie stanowi najmniejszego problemu. By wyświetlić pełną chrome 4:4:4 wystarczy włączyć tylko funkcję “HDMI UHD Color”. Telewizor automatycznie przechodzi w tryb PC po wykryciu sygnału 3840x2160p60 z próbkowaniem 4:4:4 lub RGB.
Chroma 4:4:4 z włączonym HDMI UHD Color.
Nasz komputer bez problemu wykrył KS9500 i pozwolił ustawić rozdzielczość 4K w 60Hz. Oczywiście przez port HDMI 2.0a. Jak widać była także dostępna rozdzielczość 4096 x 2160
|
Nasz redakcyjny sprzęt wyposażony jest w dwie karty GeForce GTX 980 Ti SLI powered by NVIDIA. Drugi komputer to ASUS GeForce GTX 980 przygotowany we współpracy z firmą HyperCube Stacje Graficzne. Komponenty od firm Nvidia, ASUS, Intel, HyperX. Gry dostarcza nam m.in Eletronics Arts Polska oraz PlayStation Polska |
System operacyjny, obsługa multimediów
Telewizory Samsung wykorzystują system operacyjny Tizen, który jest oprogramowaniem zamkniętym. Teoretycznie daje mu to mniejsze możliwości niż na przykład w Androidzie, ale w praktyce niczego tu nie brakuje, a system działa bardzo szybko. KS9500 posiada cztero-rdzeniowy procesor. Płynność interakcji testował dla Was Gmeru:
Dostęp do wszystkich aplikacji, złączy i ustawień jest bardzo prosty, wbrew temu co mogłoby się wydawać patrząc na bardzo okrojony z przycisków pilot. Po kliknięciu “Home” rozwija się belka, na której zlokalizowane są najczęściej używane aplikacje, oraz inne przydatne miejsca w które chcielibyśmy wejść. Co najlepsze, menu nie przerywa oglądanej audycji:
Równie przemyślana jest funkcjonalność odbioru telewizji. Przyciski “channel”, oraz “volume” działają na pilocie w trzy strony. Można je wciskać (klasycznie), a także przesuwać do góry i dołu. W przypadku dźwięku klasyczne wciśnięcie wycisza, zaś kliknięcie przycisku do kanałów przenosi nas do EPG. Wejście tam także nie przerywa oglądania programu. Dźwięk, czy obraz nie znikają nawet na chwilę. Super!
Wbudowany odtwarzacz radzi sobie ze wszystkim wraz z plikami Ultra HD z HDR i szeroką paletą kolorów. Interfejs jest ergonomiczny i bardzo szybko działa (jak większość rzeczy w systemie Tizen)
Jakość dźwięku
KS9500 cechuje się najmocniejszym zestawem audio z całej rodziny telewizorów SUHD. Jego głośniki (w konfiguracji 4.2) posiadają aż 60 wattów mocy. Oczywiście nie jest to wystarczające do oglądania filmów z efektami, ani do słuchania muzyki, jednak do zwykłego oglądania telewizji jest aż nadto. Lepszą jakość zapewnić mogą tylko telewizory z wbudowanym soundbarem, jednak takowy możemy bez problemu dokupić do telewizora (Samsung posiada w swojej ofercie również zakrzywione modele), lub jeszcze lepiej zestaw Hi-Fi.
Podsumowanie i ocena
Flagowy KS9500 / KS9800 to najciekawsza propozycja koreańskiego producenta na ten rok. Telewizor ten, jako drugi w historii Samsunga, posiada podświetlenie Direct LED i jest de facto najlepszym telewizorem jaki stworzyła firma. Decydując się na zakup możemy być pewni, że będziemy zadowoleni z czerni, oraz efektu HDR, jak i ogólnie z odwzorowania obrazu Ultra HD. Nie rozczarują się także gracze – input lag na poziomie 20ms to marzenie. Pod innymi względami KS9500 także zadowala. Świetnie się kalibruje i dostarcza barwy takie jak chciał reżyser. Jedyną kontrowersyjną rzeczą jest odwzorowanie szybkiego ruchu (np. przy sporcie). Dlaczego na KS9500 widzimy rozdwojone krawędzie? Nie jestem w stanie na to pytanie odpowiedzieć, ponieważ firmie udało się w innych modelach (także z poprzednich lat) zapobiec tego typu problemom. Mam nadzieję, że ta niedoskonałość zostanie usunięta aktualizacją oprogramowania w przyszłości.
PLUSY
- Niezłe ustawienia fabryczne i bardzo duże możliwości kalibracji
- Bardzo dobrej jakości efekt HDR
- Szeroka paleta kolorów – 95% DCI
- Bardzo niski input lag – idealny dla graczy konsolowych i PC
- Doskonała współpraca z PC, chroma 4:4:4 i niski lag
- Niezwykle rozbudowany system Tizen
- Wykonanie premium, bardzo wąska ramka
- Użycie listwy złączy One Connect
- Dobra czerń i kontrast, lokalne wygaszanie (150 stref)
- Jasność – telewizor bardzo dobrze nadaje się do nasłonecznionego pokoju
- W pełni gotowy na odbiór telewizji UHD (satelitarnie, naziemnie)
MINUSY
- Kąty widzenia
- Rozdwojone krawędzie przy szybkich ruchach (błąd systemu Auto Motion Plus)
- Brak obsługi technologii 3D
Cena referencyjna: Samsung UE65KS9500 15 999zł / UE78KS9500 39 999zł
Sprzęt do testów dostarczyła firma Samsung
Przeczytaj artykuł odnośnie ocen oraz wyróżnień na HDTVPolska.com:
(26190)